Хәтер көне: "Амбразурага ятарлык халкың булмаса, кемгә таянырсың, агай?"

Быелгы Хәтер көненә хакимият артык каршы килмәгәнгәме, халык күбрәк җыелды. Әзерлек кенә бераз аксады. Башлануга 15 минут кала гына төп оештыручылар – Татар иҗтимагый үзәге белән Азатлык яшьләр берлеге вәкилләре – хәрәкәтләнә, байраклар тарата, тавыш көчәйткечләрне куя башлады.

Ә полиция, ОМОН, күзәтүчеләр бер сәгать алдан килеп, Камал театры каршындагы мәйданны тимер рәшәткә белән әйләндереп куйган иде. Алар дистәләрчә иде, мөгаен сак хезмәтләре дә быелгы Хәтер көнендә кеше күп буласын сизгән. Матәмгә Казан, Чаллы, Уфа, Чабаксар, Киров, Мари Иленнән җыелдылар. Кулларында, гадәттәгечә, таләпләр язылган плакатлар: яңа метро станциясенә “Сөембикә” атамасын бирергә, татарның дәүләтен булдырырга, Татар зиратындагы вәхшилекне тикшерергә, дигән таләпләр куелды.

Быел Явыз Иванның Казан ханлыгы­н алуына 464 ел­ тулды. Узган елларда халык аз булу белән, татар зыялылары, журналист-мөхәррирләр дә Хәтер көненә чыкмый иде. Быел киресенчә булды.

"Ата-бабаларга дога кылып, шушы мәйданда катнашу – ул һәркемнең, һәр татарның изге бурычы. “Азатлык! Азатлык!” дип, урамда кычкырудан хасият юк. Хәтер көненең формасын үзгәртергә кирәк. Борынгы җырларыбыз бар, артистларны чакыртып, җырлы-сүзле бер искә алу кирәк", дип сөйләде “Безнең гәҗит”нең баш мөхәррире Илфат Фәйзрахманов.

Язучы, җәмәгать эшлеклесе Фәүзия Бәйрәмова фикеренчә, Татарстанны ике яклап кысарга мөмкиннәр. "Бер яктан Кытай, икенче яктан Мәскәү кысса, кемгә таянырсың? Амбразурага ятарлык халкың булмаса, кемгә таянырсың, агай? – дип мөрәҗәгать итте ул Татарстан президентына. – Шуңа күрә амәнәт итеп әйтәбез: Азатлык!"

Хәтер көне рәсми дәрәҗәдә үткәрелсә яхшырак булыр иде дигән фикерләр әйтелә. Фәүзия ханым Азатлык хәбәрчесенә Хәтер көне рәсмигә узса, хакимият аны халыклар дуслыгы көненә әйләндерергә мөмкин диде. "Әмма бу көн руслар белән татарлар кочаклаша торган вакыйга түгел, ә матәм көне. Рәсми рәвештә үткәрелсә, ул асылын югалтырга мөмкин", диде Фәүзия Бәйрәмова.

Чыгыш ясаучылар арасында Казанны саклап шәһит киткәннәргә һәйкәл куюны сораулар еш яңгырады. Митингта шул­ай ук Гөлзада Сафиулл­ина, Нәҗибә Сафина, Әзһәр Шакиров һә­м Татар иҗтимагый үзәгеннән башка вәкилләр чыгыш ясад­ы.

Әмма сүз әйтми калучылар да булды, чөнки Камал каршындагы мәйдандагы чараның вакыты чикле иде. Полиция килеп кисәтү ясады, аксакаллар шурасы рәисе Рәүф Ибраһимов, "Минем 300 мең сум (штраф - ред.) түләргә акчам юк, таралышабыз" дип ахыр сүзен әйтте.

_{Фотогалерея: Хәтер көне мизгелләре}

15 октябрь Казанда Хәтер көне узды. Азатлык чарадан кайбер мизгелләрне тәкъдим итә.

​Матәм көненә туры китерелеп Русиядә сәер хәлләр дә күзәтелде, Орел шәһәрендә Явыз Иванга һәйкәл куелды. Татар активистларын бу факт аеруча рәнҗетте. “Иванга һәйкәл куялар, үз ханнарыбызга юк. Польшада да һәйкәл бар, үзебездә, Татарстанда юк”, ди ТИҮ вәкилләре.

Хәтер көненә туры китереп урыс милләтчеләре Казанны басып алучылар һәйкәленә барып дога кылды.