Sälät xäräkätenä 10 yıl tuldı. 1994 yılda ber keçkenä sanaq alanınnan başlanıp kitkän Sälät xäzer kiñ qolaçlı xäräkätkä äylände. Anıñ üzäge, fondı bar, Tatarstannıñ törle urınnarında 8 alan eşli. Yıl sayın yül urtasında alar berniçä köngä Bilärgä cıyıla. 10 yıllıq uñayınnan bulsa kiräk, bıyılğı cıyınğa Sälätneñ dusları, qunaqlar kübräk kilde. Xättä Tatartan Fännär akademiäsennänprezident urınbasarı Damir äfände Xayrullov citäklägän zur törkem bar ide. Cıyın qısalarında ğädättägeçä küp törle çaralar, aqıl bäygeläre, yarışmalar, cır-biyü bäyrämnäre ütte. Şul isäptän Sälätneñ kiläçägenä bağışlanğan fänni-ğämäli konferensiä. Aladaraq bu çarağa ayırım tutalırbız. Ä başta äydägez ber cır tıñap alıyq. Cıyın qısalarında "Sälät cırlıy" dip atalğan çirattağı ike yaña audio-tasma täqdim itelde. Cırlarnıñ kübesen sälkeşlär üzläre icat itkän häm üzläre başqara. Şulay itep, küz aldına kiteregez: esse yül könnäre, Bilär cire, yänäşädä Xucalar tawı, İzge çişmä... şuşı tabiğät qoçağında yäm-yäşel kiñ alanda yözlägän çatır qorılğan, qaysı alannan buluğa qarap sarı-qızıl-yäşel tösle kiemnärgä kiengän 700 yözläp bala festivalgä cıyla..
("Bez sezne yaratabız", sälkeşlär cırlıy)
"Bez Bilärdä mäñge qalırbız" digännän.. Kiläçäktä şuşı izge Bilär cirendä yäşlär akademiäse, fänni-uqtu-ağartu şähärçege tözü xıyalı bar. Festivalneñ 3nçe könendä şul mäsälägä bağışlanğan fänni-ğämäli konferensiä ütte. Anda balalar da çığış yasadı. Bu şähärçek, yäşlär akademiäse, ğömümän, Sälätneñ kiläçäge nindi bulırğa tieş? Här alan bu xaqta üzeneñ qaraşın bäyän itte. Menä sälkeşlärneñ üzlären tıñlap qarağız äle. Baltaçtan Läysän Cihanşina.
(Läysän Cihanşina)
Sälätneñ 8 taclı tamğasında xäzer küplär 8 alan kürä, gärçä ul tamğa küpkä irtäräk, 8 alanğa qädär ük tuğan ide häm tiränräk mäğnägä iä. Sabadan Aynur Siraziev üzeneñ çığışnda Sälät tamğasına da tuqtaldı.
(Aynur Siraziev)
Äytkänemçä, här çığışta nindider fiker çatqısı bar ide. Şulay da, iñ töple çığışlarnıñ bersen moğayın Bilär alanınan Aygöl Fäyzraxmanova yasağandır. Ul fänni şähärçekneñ üzenä kürä konsepsiäsen täqdim itte.
(Aygöl Fäyzraxmanova)
Sälät balaları söyläde. Äytkändäy, Bilär tarixın öyränüçe oluğ ğalimnärebez Fayaz äfände Xucin häm Änwär abıy Xäyri yıl sayın Bilärgä kilep balalarğa tarix däresläre birä. Konferensiädä yasalğan çığışlarnı işetkän Änwär abıy alarğa yuğarı bäyä birde.
(Änwär Xäyri)
Sälät alannarın başlap cibärüçelärneñ berse Leniza Rizwanova üzeneñ çığışında bolay dide:
(Leniza Rizwanova)
Sez Sälätneñ Bilärdä ütkän fänni-ğämäli koneferensiäsendä yasalğan çığışlardan özeklär tıñladığız. Cıyıp şunı äytergä bula, bu çığışlarda ike töp fiker yañğıradı. Berse tirä-yün möxitne, telebezne, tarixıbıznı, qısqası, tamırlarnı saqlaw bulsa, ikençese – zamança texnologiä, fän nigezendä alğa baru. Östäp şunı äytim, iñ yaxşı dip tabılğan proyekt avtorlarına Azatlıq radiosınıñ maxsus büläkläre tapşırıldı. Ä här sälkeş istälek itep Azatlıq yışlıqları töşerelgän kalendar alıp qaytıp kitte.
Şulay itep, ikençe distäsen waqlağan Sälät kiläçäkkä yöz tota. Äytkändäy, Sälät inde çittä dä tanıla başlağan. 9 awgust düşämbe könne Bolğarstannıñ Qara diñgez buyında urnaşqan Nesebr qalasında "Balalar diplomatiäse" dip atalğan cıyın açıla. Sälätkä şunan çaqıru kilgän, häm bu minutlarda ber törkem sälkeş Bolğarstan yulında. Sälkeşlärneñ ikençe törkeme xäzerge waqıtta Qara diñgezneñ ikençe yarında Anapada, Arşan alanında. Min bar sälkeşlärgä Azatlıq dulqınnarı aşa säläm yullıym häm bu utırmanı alarnıñ Anapada yazılğan yaña cırı belän tämamlıym.
("Gel bergä", sälkeşlär cırlıy)
Azatlıqnıñ yäkşämbe utırması şunıñ belän tämam, xörmätle tıñlawçılar, sezneñ belän bügen AĞ buldı. İsän-saw bulığız.
Ali Gilmi, Bilär-Praga
("Bez sezne yaratabız", sälkeşlär cırlıy)
"Bez Bilärdä mäñge qalırbız" digännän.. Kiläçäktä şuşı izge Bilär cirendä yäşlär akademiäse, fänni-uqtu-ağartu şähärçege tözü xıyalı bar. Festivalneñ 3nçe könendä şul mäsälägä bağışlanğan fänni-ğämäli konferensiä ütte. Anda balalar da çığış yasadı. Bu şähärçek, yäşlär akademiäse, ğömümän, Sälätneñ kiläçäge nindi bulırğa tieş? Här alan bu xaqta üzeneñ qaraşın bäyän itte. Menä sälkeşlärneñ üzlären tıñlap qarağız äle. Baltaçtan Läysän Cihanşina.
(Läysän Cihanşina)
Sälätneñ 8 taclı tamğasında xäzer küplär 8 alan kürä, gärçä ul tamğa küpkä irtäräk, 8 alanğa qädär ük tuğan ide häm tiränräk mäğnägä iä. Sabadan Aynur Siraziev üzeneñ çığışnda Sälät tamğasına da tuqtaldı.
(Aynur Siraziev)
Äytkänemçä, här çığışta nindider fiker çatqısı bar ide. Şulay da, iñ töple çığışlarnıñ bersen moğayın Bilär alanınan Aygöl Fäyzraxmanova yasağandır. Ul fänni şähärçekneñ üzenä kürä konsepsiäsen täqdim itte.
(Aygöl Fäyzraxmanova)
Sälät balaları söyläde. Äytkändäy, Bilär tarixın öyränüçe oluğ ğalimnärebez Fayaz äfände Xucin häm Änwär abıy Xäyri yıl sayın Bilärgä kilep balalarğa tarix däresläre birä. Konferensiädä yasalğan çığışlarnı işetkän Änwär abıy alarğa yuğarı bäyä birde.
(Änwär Xäyri)
Sälät alannarın başlap cibärüçelärneñ berse Leniza Rizwanova üzeneñ çığışında bolay dide:
(Leniza Rizwanova)
Sez Sälätneñ Bilärdä ütkän fänni-ğämäli koneferensiäsendä yasalğan çığışlardan özeklär tıñladığız. Cıyıp şunı äytergä bula, bu çığışlarda ike töp fiker yañğıradı. Berse tirä-yün möxitne, telebezne, tarixıbıznı, qısqası, tamırlarnı saqlaw bulsa, ikençese – zamança texnologiä, fän nigezendä alğa baru. Östäp şunı äytim, iñ yaxşı dip tabılğan proyekt avtorlarına Azatlıq radiosınıñ maxsus büläkläre tapşırıldı. Ä här sälkeş istälek itep Azatlıq yışlıqları töşerelgän kalendar alıp qaytıp kitte.
Şulay itep, ikençe distäsen waqlağan Sälät kiläçäkkä yöz tota. Äytkändäy, Sälät inde çittä dä tanıla başlağan. 9 awgust düşämbe könne Bolğarstannıñ Qara diñgez buyında urnaşqan Nesebr qalasında "Balalar diplomatiäse" dip atalğan cıyın açıla. Sälätkä şunan çaqıru kilgän, häm bu minutlarda ber törkem sälkeş Bolğarstan yulında. Sälkeşlärneñ ikençe törkeme xäzerge waqıtta Qara diñgezneñ ikençe yarında Anapada, Arşan alanında. Min bar sälkeşlärgä Azatlıq dulqınnarı aşa säläm yullıym häm bu utırmanı alarnıñ Anapada yazılğan yaña cırı belän tämamlıym.
("Gel bergä", sälkeşlär cırlıy)
Azatlıqnıñ yäkşämbe utırması şunıñ belän tämam, xörmätle tıñlawçılar, sezneñ belän bügen AĞ buldı. İsän-saw bulığız.
Ali Gilmi, Bilär-Praga
