Säyäsätçelärneñ töp qaygıları xakimiätkä menü, mengännäreneñ isä şuşı xakimiätne saqlap qalu bulsa, gadi xalıqnıñ başqa qaygıları bar. Törkiä statistik oyışmasınıñ bu atnada iğlan itkän eşsezlek sannarı baytaq keşene örkette. Eşsez bulgannar tagı da tiränräk ömetsezlek çoqırına battılar, eşe bulgannar da monı yugaltu qurquları yäşi başladılar.
Statistik sannarga kürä ütkän yılda eş tabalmagan ber millon keşe bötenläy ömetsezlekkä sabışıp, öylärennän çığıp eş ezlämäs däräcägä citkän. Şuşı räsmi sannarğa kürä, Törkiäneñ xalıq sanı 69 milion, şunıñ 49 millionı 15 yäştän yugarı. Nibarı 20 million 100 meñ keşe genä eşli. Räsmi sannarga kürä 11,3 % yaki 2,5 million keşe eşsez. Bu sannar Törkiädä nindi dä bulsa xezmät kürä alaçaqlarnıñ 40 %–ınıñ gına ber eşkä iä buluwı kürenä. Tögälräk analiz yasasaq 15 yäştän yuğarı 49 million eşli alırlıq köçtä iä bulırğa tieş. Tabiği bu sannan pänsiädäge 7-8 millonnı töşersäk 41-42 million qala. 11,5 million xatın-qız öydä utıra. Yä irläre alarnı eşlärgä quşmıy, yä isä üzläre öydä utırunı qulayraq tabalar. Dimäk Törkiädä 30 million eşli alırğa tiyeş, ä räsmi statistiklar 20 million gına keşe eşli dip täsdiqli, şuña kürä, 2,5 million tügel, ä 10 million , 11,5 % tügel, iñ kimendä 30 % eşsez bar digän süz. Räsmi statistiklar nigä mondıy xatalı sannar birälär, çönki alar Eş häm eş Tabu Oyışmasına terkälgännärne genä isäpkä alalar. Ägärdä beräw min eş ezlim dip bu oyışmaga terkälmäsä, kemneñ eşsez buluwın bilgeläp bulmıy. Eşsezlek ölkäsendä iñ küzgä bärelgän fakt yäşlärneñ 21% –nıñ eşsez buluwı. Bu protsent yuğarı belemlelärdä tağı da zurıraq. Törkiädä räsmi sannarga ışanu ber problemaga äwreldä. Yuğarı Saylaw Oyışması da bu atnada 5 million saylawçı terkälmägän dip belderde.
Törkiä Statistik Oyışması belän Yuğarı Saylaw Oyışmasınıñ watandaşlar sanı turındağı mäğlümätläre ber berenä turı kimli. Watandaş däwlät oyışmaları arasındağı täñgälsezlektän, xaлimiätneñ çınbarlıq turında tögäl mäglümät birmäwennän başı äylänä. Soñgı eşsezlek turındağı statistikalar da ekonomik krizis farazları da citdi räweştä örkäte.
Statistik sannarga kürä ütkän yılda eş tabalmagan ber millon keşe bötenläy ömetsezlekkä sabışıp, öylärennän çığıp eş ezlämäs däräcägä citkän. Şuşı räsmi sannarğa kürä, Törkiäneñ xalıq sanı 69 milion, şunıñ 49 millionı 15 yäştän yugarı. Nibarı 20 million 100 meñ keşe genä eşli. Räsmi sannarga kürä 11,3 % yaki 2,5 million keşe eşsez. Bu sannar Törkiädä nindi dä bulsa xezmät kürä alaçaqlarnıñ 40 %–ınıñ gına ber eşkä iä buluwı kürenä. Tögälräk analiz yasasaq 15 yäştän yuğarı 49 million eşli alırlıq köçtä iä bulırğa tieş. Tabiği bu sannan pänsiädäge 7-8 millonnı töşersäk 41-42 million qala. 11,5 million xatın-qız öydä utıra. Yä irläre alarnı eşlärgä quşmıy, yä isä üzläre öydä utırunı qulayraq tabalar. Dimäk Törkiädä 30 million eşli alırğa tiyeş, ä räsmi statistiklar 20 million gına keşe eşli dip täsdiqli, şuña kürä, 2,5 million tügel, ä 10 million , 11,5 % tügel, iñ kimendä 30 % eşsez bar digän süz. Räsmi statistiklar nigä mondıy xatalı sannar birälär, çönki alar Eş häm eş Tabu Oyışmasına terkälgännärne genä isäpkä alalar. Ägärdä beräw min eş ezlim dip bu oyışmaga terkälmäsä, kemneñ eşsez buluwın bilgeläp bulmıy. Eşsezlek ölkäsendä iñ küzgä bärelgän fakt yäşlärneñ 21% –nıñ eşsez buluwı. Bu protsent yuğarı belemlelärdä tağı da zurıraq. Törkiädä räsmi sannarga ışanu ber problemaga äwreldä. Yuğarı Saylaw Oyışması da bu atnada 5 million saylawçı terkälmägän dip belderde.
Törkiä Statistik Oyışması belän Yuğarı Saylaw Oyışmasınıñ watandaşlar sanı turındağı mäğlümätläre ber berenä turı kimli. Watandaş däwlät oyışmaları arasındağı täñgälsezlektän, xaлimiätneñ çınbarlıq turında tögäl mäglümät birmäwennän başı äylänä. Soñgı eşsezlek turındağı statistikalar da ekonomik krizis farazları da citdi räweştä örkäte.
Bu eşsezlek mäsäläsendä debatlar däwam itkändä döge bäyäläre turında da debatlar quptı. Nigä disägez dönyada ekonomik krizis, çi näfteneñ ber miçkäseneñ dönya bazarlarında bäyäseneñ 113 amerikan dolarına küterelüwe, Haiti, Mısır kebek illärdä ikmäk bäyäläreneñ kütärelüwe arqılı çıqqan ğısyanlar häm bu gısyannarda keşelärneñ ülüwe, Berläşkän Millätlär oyışmasınıñ açlıq belän köräş öçen aşığıç yardäm taläbe belän däwlätlärgä yasağan möräcägäte, Törkiädä İstanbul birjasındağı tıñgısızlıq, dollar belän euro bäyäläreneñ kütärelüwe, toraq satu bäyäläreneñ töşüwe, ä azıq-tölek bäyäläreneñ tizlek belän artuwı, inflatsiäneñ üsüwe bolar barsı “bezdä dä qıtlıq mı başlana?” digän sorawlar tudırdı.
Östäwenä bu atnada döge bäyäseneñ soñgı öç ayda 130 protsent artuwınıñ iğlan itelüwe qıtlıq qurquwın tağın da üstergäç, igençelek häm awıl eşläre ministere Mehdi Eken, “döge bäyäläreneñ kütärlüwe öçen spekulantlar cawaplı, ber niçä kön pılav aşamasağız bäyälär töşär” kebek balalar ğına ışanaçaq argument belän bu tıñgısızlıqnı yomşartırga mataştı. Törkiäneñ üzendä yılına 400 meñ tonna döge citeşterelä, ä 550 meñ tona sarıf itelä ikän. Dimäk 150 meñ tonnası çit illärdän satıp alına. Şuşı illärdän bere dä Misır, ä Misırda üzendä qıtlıq qurqınıçı xasıyl bulğaç döge eksportın tuqtatqan. Tabigi bu çınbarlıqnı şulay añlatmagaç xalıqta tıñgızıslıq üste. Mäglüm xökümätlär hämmä närsä alda göl dip añlatırga yaratalar. İnde xakimiättäge AK partiäne Konstitutsiä Mäxkämäse yapmasa da, ekonomik krizis hiçşiksez xakimiättän yıraqlaştıraçaq.
Östäwenä bu atnada döge bäyäseneñ soñgı öç ayda 130 protsent artuwınıñ iğlan itelüwe qıtlıq qurquwın tağın da üstergäç, igençelek häm awıl eşläre ministere Mehdi Eken, “döge bäyäläreneñ kütärlüwe öçen spekulantlar cawaplı, ber niçä kön pılav aşamasağız bäyälär töşär” kebek balalar ğına ışanaçaq argument belän bu tıñgısızlıqnı yomşartırga mataştı. Törkiäneñ üzendä yılına 400 meñ tonna döge citeşterelä, ä 550 meñ tona sarıf itelä ikän. Dimäk 150 meñ tonnası çit illärdän satıp alına. Şuşı illärdän bere dä Misır, ä Misırda üzendä qıtlıq qurqınıçı xasıyl bulğaç döge eksportın tuqtatqan. Tabigi bu çınbarlıqnı şulay añlatmagaç xalıqta tıñgızıslıq üste. Mäglüm xökümätlär hämmä närsä alda göl dip añlatırga yaratalar. İnde xakimiättäge AK partiäne Konstitutsiä Mäxkämäse yapmasa da, ekonomik krizis hiçşiksez xakimiättän yıraqlaştıraçaq.