Uylamağanda tanışımnan kesä telefonına SMS kilep töşä. “Pomoğite zakonçit'! Azmı qaqqannı, suqqannı kütärdem min yätim?! Avtor kto?”. Bu tağın närsä inde, dip telefonnan çıltıratsam, anıñ Tobol şähärennän kilgän tanışı: 15 nçe mäktäpneñ 11 nçe sıynıf uquçısı El'mira Krıylova tatar telennän häm ädäbiätennän ölkä olimpiadasında qatnaşa ikän. Şunnan sorawlarğa telefon aşa cawap ezli bulıp çıqtı.
13 nçe ğinwar könne olimpiada näticäläre bilgele buldı. Tobol qızına prizlı urınnar eläkmäde. 11 nçe sıynıflar arasında berençe urınnı Tömän rayonınıñ Mullaş urta mäktäbendä uquçı Azaliä Gabdraximovaga birdelär. “Mondıy sınawlar qurqıtmıymı?”,- digän sorawğa ul:
“Öyrändem inde. Min 9 da uqığanda Qazanğa da bardım. Anda ikençe urınnı aldım. Bıyıl baru-barmawımnı belmim. YEĞeğa äzerlänergä kiräk. Mäktäpne betergäç rus-tatar bülegenä kerergä telim. Olimpiadada 11 nçe sıynıftan 10 keşe qatnaştı. Sorawlar da bik ciñel ide. Tuqaynıñ yubiley bulğaç anıñ turında mäqälä yazarğa kiräk ide. Potom Musa Cälilneñ premiäläre qayçan birelgänen belergä kiräk buldı”,- di.
Azaliä rus süzläre quşıp söyläşergä yarata. “Tatar tele atnasına ike säğät kenä kerä bit”,- di. Barı tik äbise belän genä urıs süzläre qıstırmıyça gäpläşä. Señlese, dusları belän dä urısça söyläşä.
Ä menä Yärkäw rayonınıñ Qızılqaş awılınnan olimpiadağa kilgän Ruzaliä dusları belän seber telendä söyläşä. “Barı tik tatar tele däreslärendä genä ädäbi teldä söyläşäbez”,- di ul.
-Min tatar telennän 4 alam. Yaratam ul predmetnı. Bişlär yuq. Qaywaqıtta 3 tä bula. Tatarça cırlarğa yaratam. Tuqay, Cälil, Taqtaş şiğerlären yattan söylärgä yaratam. Olimpiadağa birelgän sorawlar qızıqlı ide. Tatar telen mäktäptä ike säğät kenä uqıybız. Ruzaliä olimpiadada 9 nçılar arasında 3 nçe urınnı aldı. Häm Yärkäw rayonına prizlı urınnı alğan uquçı bularaq qaytıp kitä. Ölkä olimpiadasına rayonnıñ 3 mäktäbennän uquçılar kilgän ide. Alarnı dekaber ayında 1 nçe turda Tömän, Yärkäw häm Tübän Täwde rayonnarı arasında prizlı urınnarnı alğanğa çaqırğannar. Yärkäw rayonı törkemen Yaña Käyeşkül mäktäbeneñ tatar tele häm ädäbiäte uqıtuçısı Ğayniä İşbulayıwa alıp kilde. Anıñ süzlärençä, bälki kiläse yılğa ölkä olimpiadasına kilüçelär dä bulmas.
-Mäktäplärebezne yabarğa cıyınalar. Tatar tele qalaçaq Käyeşkül mäktäbendä genä. Qızıylar häm Çeçkinonı yapmaqçı bulalar. Şundıy süzlär bara. Çeçkino (Tarxan) mäktäben yapsalar balalarnı Staro Aleksandrovqa mäktäbenä avtobus belän yörtäçäklär. Qızılyarnı Plexan urıs mäktäbenä. Anda tatar tele uqıtılmas dip uylıym. Bik borçılabız. Aprel' ayında tağın qısqartular bulırğa tieş. Kemnärneñ 24 säğättän däreslär sanı äz, şular qısqaraçaq. Üzem 12 säğät alıp baram tatar telen. Bezneñ 2 şär säğät atnasına. 5 nçe klasstağı ike säğätemne başqa uqıtuçığa birdelär. Anıñ säğätläre az ide...
Yuğarı sıynıf uquçılarınıñ ölkä olimpiadasında tatar tele älegä başqa predmetlar belän ber däräcädä. Yuğarı uqu yortlarına kergändä dä ciñüçelärgä faydası zur bulaçaq. Bu xaqta Tömän töbägeneñ mäğärifne üsterü institutı rektorı, olimpiadanı oyıştıru komitetınıñ başlığı Ol'ğa Roytblat äytte.
Ol'ğa Roytblat süzlärençä, 1, 2, 3 nçe urınnarnı aluçılar şul fän buyınça yuğarı uqu yortlarına şul belgeçlekkä avtomat räweştä tüläwsez uquğa qabul iteläçäklär. Olimpiadada qatnaşqan fändä ciñüçelär şulay uq ğomum däwlät imtixanın 100 balğa tapşırğan bulıp isäplänälär.
Nail Alan, Tömän
