Accessibility links

Кайнар хәбәр

Jurnalistlarnı Yaqlaw Komitetı: Ğıraq jurnalistlar öçen in qurqınıçlı urın


NYta urnaşqan Jurnalistlarnı Yaqlaw Komitetı belderüenä kürä, Ğıraqta 61 jurnalist häläk bulğan.Alarnıñ 75%tı ğıraqlı. Şulay itep Ğıraq, jurnalistlar in küp ülgän konflikt urını bulıp tora. 1993 belän 1996nçı yıllar arasındağı Aljir watandaşlar suğışı waqıtnda 58 jurnalist üterelde.Jurnalistalarnı Yaqlaw Komitetı 24 yıl elek eşçänlegenä başlap , xisaplar iğlan itä başladı.

Jurnalistlarnı Yaqlaw komitetı äle yaña ğına iğlan itkän xisabında kiñ küläm mätbuğat çaraları xezmätkärläreneñ dönya küläm duçar bulğan qurqınıçlar turında xabär itä. 2005tä Mätbuğatqa höcümnär dip atalğan raportta, sonğı 24 yıl yäğni Komitetnıñ şul turıda xabär itä başlağannan birle Ğıraq jurnalistlar öçen in qurqınıçlı urın bulıp tora dip yazılğan. Komitet ütkän yılda Ğıraqta 22jurnalist üterelde. Alarnıñ dürttän öçese ğıraqlı ide dip belderä.Bıyıl tağı ber jurnalsit üterelde. Törkem jurnalistlarnıñ kübese ğıysyançılar höcümendä häläk buldı ikençeläre hädäf itep alınıp üterelde dip xabär itä.İrekle Bagdad Radiosınıñ Bagdadttağı büro citäkçese Moayed al Haidari süzlärençä, xisab ğıraqlı jurnalistlarğa mäğlüm närsäne raslıy ğına xalıqara mätbuğat ğädättä çit il jurnalistı üterelsä yäki urlansa iğtibar itä, in zur basım Ğıraq xabärçelärenä yasala.Al Haidari bolay dip añlata xällärene,

Minemçä monda här kem Bagdadnıñ dönyada in qurqınıçlı urın ikänen añlıy.Bu urın jurnalistlar öçen 3-4 märtäbä qurqınıçlıraq. Çönki qayberäwlär monda sineñ mäqsatlarınnı añlamıy.Qayberäwlär sinnän qurqa, çönki alar siña doşman dip qarıy. Ekstremist partiälär kiñ küläm mätbuğat çaralarınnan üzlärenä qurqınıç yanıy digän fikerdä

Al haidari çit il mätbuğat çaraları Ğıraqtağı jurnalistlarınıñ iminlegenä zur ähämiät birä häm küp aqça sarıf itä moñın öçen. Cirle mätbuğatta eşläwçelär üz üzen saqlarğa tırışa. Al Haidari bolay dip däwam itä

Min irtük qayğıra, borçıla başlıym . Min yort aldın ,uramnı qarıym , beräw mine atıp üterü öçen kötmi mikän? Min büroğa yäki bererse belän ängämä ütkärergä maşinada barğanda yäki şöfer alıp barğanda bik saq, uyaw bulırğa tieşmem mine urlarlar yäki ütererlär dip qurqam.

Xisapta bolay dielgän:jurnalistlarnı üterüçelär yış qına cazalanmıy qala.2005nçe yılda cinayätçelärneñ 90% cazalandırılmağan . Komitet Rusiä, Qazaxstan häm Üzbäkstanda irekle mätbuğat däwlät iminlegenä qurqınıç tudıra digän sıltaw belän basım astında, ezärleklänä dip belderä.Komitet bu tendensiä öçen Washingtonnı ğäyepli. Komitet tikşerüçelärennän berse Alex Lupis AQŞ administratsiäseneñ anti terror köntörtibe täbäktäge avtoritar citäkçelärgä iminlek isemennän mätbuğatnı izü qısu mömkinçelegen birä dip belderä. Jurnalistlarnı yaqlaw Komitetı 24 ildä 125 jurnalistnıñ törmägä yabılğan buluın belderä.Qıtayda 32, Kubada 24 Eriterada 15 häm Xabäşistanda 13 jurnalist törmädä utıra. AQŞlarında tanılğan jurnalist Judith Miller 2005nçe yılda mäğlümät çığanağın açıqlawnı kire qaqqan öçen 85kön törmädä utırğan ide. Komitet citäkçese häm Wall Street Journalnıñ muxarrire Paul Steiger repressiv xökümätlär , AQŞ kebek demokratik ildä jurnalistnıñ xökem itelüenä nıq şatlana ,çönki bu alarğa üzläreneñ izü qısu säyäsäten aqlawnı qulaylaştıra di. färidä xämit
XS
SM
MD
LG