“Kto vas zastavlyaet xodit' syuda? A zaçem vı syuda prixodite?» Bu mäkerle häm pedagogika qısalarına sıymağan sorawnı Tobol şähäre mäğärif komitetınnan kilgän tikşerüçe tatar tele tügärägenä yörüçe balağa birä ikän.
-Räsül isemle malay äytä: “U menya mama tatarka, papa tatarin i yä tatarin. Po etomu xoju”, di. Tege uqıtuçılarğa da kergän bulğannar. Anda da balalar äybät äytkännär. “Potomu çto zdes' v raznıyı igrı igrayım”,- digännär.Toboldağı 15 nçe mäktäpneñ “Yal üzäge” uqıtuçısı Gölsinä Taşkiewa äytüençä, uqıtuçılar ğına tügel, balalar da bu mäkerle imtixan aldında nıq toralar. “Yal üzäge” açılğanğa 2 ay waqıt ütügä ük tikşerü kilep tä quyğan.
-15 nçe mäktäptäge “Yal üzägenä” 2006 nçı yılğa 300 meñ sum aqça birdelär. İke tatar tele uqıtuçısı, xoreograf, cır häm vokal belän eşli torğan ike belgeç aldıq. Bezneñ 1 nçe mäktäptä genä tügel başqa mäktäplärgä dä yörilär alar. Şul 300 meñneñ 50 meñenä şähär külämendä balalar öçen törle çaralar ütkärergä tieşbez. Berençese Cälilneñ tuğan könenä bağışlanğan ide. Şiğriät bäygese buldı. 10 mäktäptän 40 bala qatnaştı.Monnan berniçä yıl elek Tobol şähärendäge Seber tatar mädäniät üzägeneñ üzeneñ uqıtuçıları bar ide. Alar mäktäplärgä yörep tatar balaların tuğan telenä öyrättelär. Ämma mädäniät mäğärif belän şöğellänmäskä tieş, mädäniätneñ uqıtu eşe alıp barırğa litsenziäse yuq, digän sıltaw tabıp bu eşkä kirtä quyıldı.
-Äti-änilär dä uqıtuçılar da bez beraz qurqıbraq ta başlıybız. Başlıybız da yabıp ta quyalar. Tatar üzägendä başlanğan ide, äybät kenä eş bara ide, annan soñ yabıp quydılar. Yañadan başlaw bit bik awır. Küp itep dokumentlar cıyarğa quşalar. Başta uqıtuçılar alarnıñ mäktäbenä kilep balalar belän eşli alsın öçen mäktäplär belän kileşülär tözedek. Alar inde bülmälär genä birälär. Annan soñ äti-änilärdän ğarizalar cıyarğa quşalar. Balalar şul tügäräkkä yörsen öçen qul quyıp röxsätlären birergä tieşlär. Äti-änilärneñ dä törlese bar. Qayberse balam yörsen, tuğan telen belsen dip xuplap qarşı ala. “Tatar tele kiräkmi”,- dip äytüçelär dä bar. Zur sıynıfta uquçılarnıqılar ğomum däwlät imtixanına äzerlänäse bar digän sıltaw da tabalar. Balalarnı qızıqsındıru şäxestän dä tora. Bezneñ uqıtuçılar tırışalar, eşlilär. Äle uzğan yäkşämbedä genä Tömän şähärendä ölkä külämendä balalarnıñ “Tañ yoldızı” bäygese bulıp uzdı. Bu bäygedä 2 ay ğına şöğellänügä qaramastan Tobol şähärendäge 15 nçe mäktäpneñ “Yal üzäge”nnän kilgän balalar diplomnar belän büläkländelär. Yomğaqlaw konsertınıñ ber bizäge bulıp ta tordılar. Toboldağı 17 nçe mäktäptä uquçı Aydar Qanğazin keçe yäştägelär arasında Cälilneñ “Wäxşät” şiğeren söyläp lawreat buldı häm berençe däräcädäge diplom belän büläklände. Aydar 15 nçe mäktäp qarşındağı “Yal üzäge”neñ tatar tele tügärägenä yöri. Gölsinä Taşkieva süzlärençä, yuğarıdan uq tatar telenä iğtibarnı, anıñ däräcäsen kimetergä tırışalar.
-Yıldan-yıl tatar telenä iğtibarnı kimetä baralar. “Tañ yoldızı” ul tatar balalarınıñ festivale ide. Xäzer tyurkoyazıçnıx bulıp quyğan. Alıp baruçı rusça alıp bardı Ğala konsertnı da. Böten närsä rus telendä buldı. Bez ällä nigä ber cıyılışabız tatarlar. Alıp baruçı tatarça alıp barsın ide. Büläklärne Xomenqo (milli eşlär komitetı başlığı urınbasarı) tapşırdı. Ä bez Nasibullinnıñ (milli eşlär komitetınıñ baş belgeçe) tapşıruına künekkän. Seber tatar telendä söyläp, yağımlı yılmayıp büläklärne ul tapşıra almıy meni? Şundıy zur festival'lärdä tatar teleneñ däräcäsen kütärep, tatarça alıp barılsa äybäträk bulır ide. Gölsinä Taşkieva belän söyläşkändä şähärneñ bu üzäk öçen ber yılğa 300 meñ sum aqça birüe turında işetkän idek. Anıñ süzlärençä, bu aqçanı xakimiätlär ber balağa ber meñ sum isäbennän birgännär. Menä 2 ay inde Toboldağı 300 läp bala tatarça söylärgä, cırlarğa, biergä öyränä. Ozaqqamı???
Nail Alan, Tömän
