“Bügenge seber şiğriäte Tuqaylar, Rämievlar çorı 20 yöz başı tatar ädäbiätendäge kebek yañarış kiçerä”,- di bulaçaq filologiä fännäre kandidatı Güzäliä Mullaçanova. Ul 10 yıldan artıq inde Tömän rayonı Şuqça urta mäktäbendä uquçılarğa tatar tele häm ädäbiäte nigezlären öyrätä. Güzäliä Xälil qızı yaña ğına Qazan däwlät universitetında uzğan kandidatlıq dissertatsiäsen yaqlawdan qayttı. Anıñ fänni xezmäte “Seber töbäge tatar şiğriäteneñ icat dönyası” dip atala. 1990 yıldan alıp 2005 yılğa qädär bulğan icat nigezgä alınğan.
“Bu xezmät fänni cämäğätçelektä zur qızıqsınu uyattı. Seberdä şiğriätneñ üseş kiçerüen kürsätte”,- di Güzäliä Mulaçanovanoñ fänni citäkçese filologiä fännäre doktorı, KDU professorı Daniä Zahidullina.
Daniä Zahidullina süzlärençä, Mullaçanova 40 lap kitapnı tikşergän. Bu zur baylıq. Seber şiğriäte Seber panteizm fälsäfäse- keşeneñ tabiğät balası buluın belderüe belän yañalıq alıp kilä.
Soñğı yıllarda Tömän ölkäseneñ könyağında icat itelgän şiğerlärne dürtyullıqlar, kamil tügel äle alar, xätta şiğer dip ataw da qıyın digän süzlär buldı. Bu xaqta 2 yıl däwamında eşläp kilgän “Ädäbi Tömän” berläşmäsendä dä äytkälädelär. Yaqlaw waqıtında “primitiv” şiğerlär turında süz bulğan. Güzäliä Mullaçanova fikerençä:
“Seberdäge qäläm tibrätüçelär tatar dönyasın kütärmäkçe bulalar. Alarğa yärdäm qulı suzarğa kiräk”. Fänni citäkçe fikerenä kilsäk, poemalar yazılu xällärneñ alay uq naçar bulmawı turında söyli häm: “Zahit Akbüläkov belän Ğaliä Abaydullina icatı matur ğına bulıp formalaşıp kilä. Töp problema icatqa yäşlär kilsen ide. Alar kilmäsä bu şiğriät şul kileş yuqqa çığarğa mömkin”,- di professor.
Bu mäs'älä turında bez Güzäliä Mullaçanova belän dä söyläştek.
“Ädäbi Tömän” berläşmäsenä çarlanğan qälämlelär Qazannan yışraq kilep öyrätep torsalar xällär yaxşırır ide. Ä yäş buınğa kilgändä, mäktäplärdä xällär naçar. Ädäbiät ta ber säğät kenä uqıtıla. Şiğer yazarğa öyrätsen öçen uqıtuçı üze dä yaza belergä tieş bit”,- di Güzäliä Mullaçanova.
Güzäliä Mullaçanovanıñ yaqlawı seber şiğriätendäge tağın ber yañalıq belän ber waqıtqaraq turı kilde. Tatarstan kitap näşriäte bastırıp çığarğan “Min- Seber tatarımın” digän kitap april başında Tömängä qayttı. Anı Qazannan Şäwkät Ğädelşa häm Niaz Aqmal kiterde. Bu kitapqa 20 yöz başında icat itkän Mäwlekäy Yumaçikov, ğomum tatar şiğriätenä tanılğan Bulat Söläymanov, Şäwkät Ğädelşa, Nikolay Şämsetdinov häm bügenge köndä Tömän ölkäseneñ könyağında qäläm tibrätüçe tağın 6 keşeneñ icatı tuplanğan. Kitapnı tözegän Rafis Qorban “Bez isän” digän kereş süzdä bolay dip yaza:“Ädäbiätebezgä çit töbäklärdän talantlı ädiplär kilü bötenläy tuqtaldı. Räsäydä milli säyäsät alıp barılmaw (bälki bu, kiresençä, başqa xalıqlarnı urıslaştıru buyınça yäşeren säyäsätter) näticäsendä tatar digän millätneñ äle dä şuşı köngä xätle yäşäp kilüenä ğäcäplänergä, soqlanırğa häm ğorurlanırğa kiräkter! Äle tegendä, äle monda üzebezneñ tawışıbıznı işetterep torabız. Sezneñ qulığızğa kilep eläkkän älege cıyıntıq ta, menä şunıñ matur ber misalı”,- dip yaza Rafis Qorban. Bu kitap 1000 danädä dönya kürde.
Nail Alan. Tömän.
