İdäräneñ iñ yuğarı cıyını, Tömän ölkäse xökümäte gubernatorı Yäkuşewnıñ bu zämhärir suıqlarda xalıq cıyıp nindi dä bulsa çaralar ütkärüdän älegä tıyılıp torırğa digän kürsätmäse çığuğa qaramastan, 28 nçe ğinwar könne bulaçaq. İdarägä ölkäneñ könyağındağı awıl-qalalardan 60 lap mäxällä kerä. Härbersennän dä delegatlar kiler dip kötälär.
Soñğı waqıtta mäçetlär qorıla, ämma alarnıñ işeklärenä yozaq xuca, digän süzlärne yış işetergä turı kilä. Annan da qala bügenge köndä ölkäneñ könyağında 3 idärä üz eşçänlegen alıp bara. Berençese- ölkä diniä idäräse, ikençese- Rusiäneñ Aziä öleşe möselmannarınıñ Tömän ölkäse qazıyäte, öçençese- Üzäk diniä idäräseneñ Tömän ölkäsendäge wäkillege. Öç yünäleşneñ bersen citäkläwçe Ğalimcan xäzrät Bikmullinğa- Tömän ölkäse diniä idäräseneñ räisenä- eş alıp baru ciñelme? Üze nindi bäyä birä soñ?
“Min äytmim inde bişlekkä eşlibez dip. 4 lek tirälärendä eş alıp barıla. Teläk: yaxşırtırğa. Bez telägänçä kilep çıqmıy bit. Tüşägeñä qarap ayağıñnı suzasıñ. Küp närsä finanslarğa barıp törtelä. Finans idärägä bügen yuq. Eşçelärebezne kübäytä almıybız. Strukturalarnı arttırası kilä. Bu mäs’äläne syezdda da qararbız. İdärägä töp finans çığanağı bulıp cämiğ mäçete sädäqälärı tora. Tözeleşlär öçen yärdäm itälär. Yambay mädräsäsenä bu soñğı 3 yıl eçendä 1 million 800 meñnän artıq yärdäm ittelär. Yalutr, Ğolışman mäçetlärenä 1 million tiräläre. Başqa mäçetlärgä qayda 80, qayda 70 meñ yärdäm itep toralar. Başqa çaralarğa yärdäm itep tora ölkä xökümäte”,- di xäzrät.
Tömän ölkäse möselmannarınıñ diniä idäräse räise Ğalimcan xäzrät süzlärençä, idärä eşçänlege öçen ber kem dä aqça birergä, yärdäm itergä telämi. Şulay da ölkä xökümäte yaña tözeleşlär, iskergänne tözekländerü öçen birgäläp tora. Ämma xakimiät ğäräplär yärdämen yaratmıy ikän.
“Ğäräplärdän bulışuçılar elek küp ide. Xäzer isä Ğäräp Ämirleklärennän ber Näcmetdin genä qaldı. Bügenge köndä dä Tömän ölkäsendäge berniçä mäçetne qoruğa aqçanı ul birä”,- di xäzrät.
28 nçe ğinwarda bulaçaq qorıltaynı ütkärü öçen Tömän ölkäseneñ diniä idäräse 180 meñ sum aqça birergä wäğdä itkän. Bu xäbärne üz isemen belderergä telämägän çığanaq äytte. Ğalimcan xäzrät bu sanğa mönäsäbättä anıqlıq kertergä telämäde. Sorawdan çitkä kitte.
Qorıltay başta Yambay awılındağı mädräsä binasında ütärgä tieş ide. Ämma Tömän ölkäse milli eşlär komitetında dini mönäsäbätlär buyınça belgeç Gradusov çıltıratıp üz täqdimen kertkän. Bu xaqta diniä idäräsendä finans eşläre buyınça cawaplı Äsmabikä Mirxäydarova äytte.
Tömän ölkäseneñ diniä idäräse qaysı yünäleşne xup kürä soñ? Üzäk diniä idäräsenekenme? Rusiäneñ möftilär Şurasınmı? Ällä Rusiäneñ Aziä öleşe möselmannarınıqınmı?
“Min- möftilär Şurası räistaşı”, dide Ğalimcan xäzrät. Anıñ süzlärençä, öç yılğa ber tapqır bula torğan Tömän ölkäseneñ könyağında yäşäwçe möselmannarnıñ iñ yuğarı cıyınına Tatarstannan- İslam universitetı prorektorı, Tatarstan möftie urınbasarı Söläyman xäzrät Zaripov, Mäskäwdän- Rusiäneñ möftilär şurası başlığı urınbasarı Damir xäzrät Ğizzätullin da kilergä tieş.
Nail Alan. Tömän.