AQŞta qayber portlarda yök terminalların ğäräp şirkäte satıp aluı kongressta qänäğätsezlekkä säbäp buldı

Berläşkän Ğäräb Ämirleklärendä däwlät qaramağındağı ber şirkät, dönyanıñ törle illärendä şulsanda AQŞnıñ könçığış yarlarındağı portlarda yök terminalläre totqan britan firmasın satıp aldı. Bush administratsiäse Dubai Ports World belän 7 milliard dollarlıq säwdäne rasladı. Ämma Kongressnıñ küp kenä äğzaları bu eşkä qänäğätsezlek belderä.Çönki 2001.yılnıñ 11. sintäberdäge terror höcümen oyıştıruçılarnıñ ikese Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre watandaşı ide.
Prezident G.Bushnıñ respublikannar partiäse yuğarı citäkçeläre ,şulayuq opozitsiädäge demokratlar da mäsäläne küzdän kiçerergä çaqıra. New York ştatınıñ Demokrat senatorı Charles Schumer:

Niçek itep bez il iminlegendä möhim rol uynağan urınnarnı , terrorçılar belän elemtäse bulğan il tarafınnan idarä itelgän şirkätkä tapşıra alabız?Ber kem dä moñı añlamıy.Ber demokrat ta ber respublikan da añlıy almıy. Qaya ğına barmik watandaşlar bezne tuqtatıp närsä bula dip sorıylar.Bu eş xökümätneñ kontrol itä almawınıñ simvolenä äylänä bara

AQŞnıñ könçığışındağı gubernator, şähär başlıqları şulsanda NY mere M.Blooberg mäsäläne yañadan qararğa çaqırsa , Baltimore mere O''Mally satu eşenä açu belderä.Satu eşe New Jersey,New Orleans ,Miami häm Philadelphia portları yök terminallärenä dä qarıy. G.Bush wazkiçergä cıyınmıy kebek . Sişämbe könne Jurnalistlarğa

Min Kongressta qayberäwlärneñ bu eş näticäsendä ilebeneñ iminlege kimiäçäkme digän soraw quyuların añlim. Ämma xökümät bu eşne centekläp tikşerde.Qabatlap äytäm satu näticäsendä iminlek kimesä ide, bu eş alğa taba barmas ide

Prezident Bush, Dubai Ports World şirkäte AQŞ xökümäte belän xezmätäşlek itä , ayruça bu şirkät portlarnıñ iminlegen tämin itmi dip belderde. Britaniädä urnaşqan P&O dip qısqartılıp yöretelgän şirkät yıllardan birle AQŞ portlarında yök terminalläre tota häm aña ber nindi reaksiä bulğanı yuq çınbarlıq şul ki AQŞnıñ könçığışındağı portlarda terminallärneñ 50%tan artığı belän çit il şirkätläre idarä itä.Farsı Qultığı mäsälälärendä belgeç häm Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre turındağı tarix kitabı avtorı Joseph Kechichian fikrençä eçke säyäsät häm ğäräblärgä qarşı xislär AQŞ portlarında eşçänlek alıp barğan çit il şirkätlärenä qarata şau şu kütärelüenä säbäp bulıp tora. Kechician radiobızğa Amerika portlarında bik küp çit il kampaniäläre eşçänlek alıp bara ämma alar ğäräb tügel Aziä yäki Yevropa şirkätläre ,şunlıqtan beräw dä berni äytmi dip söyläde. Ul, P&Onıñ Quşma Ştatalarında totqan 6 terminalnıñ köndälek eşlären alıp baru öçen Dubay Ports Worldnıñ citärlek keşese dä , täcribäse dä yuq di.Kechichian Ğäräb şirkäte P&Onı satıp alsa da ul menecmentne üzgärtmi şul kileş qaldıra , NY şähre verlarında eşläwçe, yök korapların buşatqan eşçälär quılmıy , yäğni alar NYqa Berläşkän Ğäräb Ämirlegennän beräwne dä kitermiçäk dip äytä.

Sişämbe könne Saqlanu ministırı D.Rumsfeldqa da Berläşkän Ğäräb Ämirlege belän bizenes mäsäläsendä qupqan şau şu turında sorawlar birelde . Rumsfeld 11 sintäber höcümen telgä alıp ber il barlıq watandaşları öçen cawaplı bula almıy , Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre terrorğqa qarşı köräştä ışanıçlı partnör dip söyläde

Prezident G Bush älege bizenesne tuqtatu AQŞnñ çit ildäge abruyına zian kiterer ide ,ber ilgä bezneñ portlarda eşläw yarıy ä ikençe ilgä yuq dip äytü qotoçqıç işarä bulır ide dip äytte AQŞnıñ ilbaşı. Schumer,Peter King kongressmenner P&O eşen blokadalarğa tırışaçaqbız dip belderä färidä xämit