Ägär kiläçäktä şähärneñ cäyäwlelär yöri torğan yullarında häm awıl cirlärendä boz watıp, anı cıyıp bara torğan keçkenä genä maşina kürsägez ber dä aptıramağız. Keşe etep yöri torğan bu caylı appart bälki “Ruşan-maşina” dip tä atalır.
Talımxan mäktäbe uquçısı Ruşan Kuçanov uylap tabuçı bularaq ölkägä tanılıp uqu yılın tämamlıy. Ruşan bıyıl 8 ne beterä. Ölkä külämendä uzğan “Kiläçäkkä adım” bäge- konferensiäsendä üzeneñ maşinasın kürsätep ul yaña texnoloğiälär bülegendä ciñep çıqtı. Bu konferensiägä fän belän nıqlap torıp qızıqsınğan 367 yuğarı sıynıf uquçılarınıñ eşe täqdim itelgän ide. Yaña texnoloğiälär bülegendä genä dä 26 uquçı üzeneñ xezmäten yaqladı.
“Mexänizmı bik ğädi. Elektr motor yärdämendä eşli. Keşe arttan etep bara. Maşina boznı waqlıy häm cıya. Boz qalın bulğanda ber urınnan berniçä tapqır ütergä mömkin. Min bu maşinanı ike yıl yasadım”,- di Ruşan.
Ber qarağanda awıl keşese öçen boz wata torğan maşina säyereräk tä toyılır. Boz watuğa qarağanda da tawıq çupläp beterä almaslıq, teñkägä tiä torğan eşlär küp bit. Ruşannarnıñ öye Talımxannıñ yaña uramında. Bu uramda öy salğançı uq tözeläse yort urını bilgelängän, işek aldına asfält cäyelgän, su häm ğaz torbaları ütkärelgän bula.
“Boz wata-wata tuyıp betäm inde min. İşek aldı bezneñ asfält. Şunnan başıma kilde. Başta maqetnı yasaw ciñel genä birelmäde”,- di Ruşan.
Ruşannıñ sızımnarın, maqetnıñ törle kisäklären fiziqä uqıtuçısı Rinat Yuldaşev küzätep, gel kiñäşlär birep torğan.
Talımxan mäktäbendä bulğan waqıtta mäktäp mödire Täskiä Zälilowa ber serne çişte. Ruşannarnıñ sıynıfında uqçı ber qız, monnan ike yıl elek, mäktäptän qaytqan waqıtta, bozğa tayıp yığılıp nıq qına qulın awırttırğan bulğan ikän.
Ruşan urısça yaxşı söyläşä. Tatarça naçar belä. 10 yäşenä qädär alar şähärdä torğan bulğannar. Bügen süzebez ul uylap tapqan maşina turında. Fiziqä uqıtuçısı Rinat Yuldaşev Ruşanğa ciñü kitergän maşinanı da kürsätte.
Tömän rayonı Talımxan mäktäbeneñ 8 nçe sıynıf uquçısı Ruşan Kuçanov uylap tapqan boz watıp cıya torğan maşinanıñ sızımnarı tizdän Mäskäwgä Bauman isemendäge fizik texnoloğiälär institutına kitäçäk. Bu xaqta aña “Kiläçäkkä adım” bäyge-konferensiäsendä äytkännär.
Nail Alan, Tömän