färidä xämit

Sadri Maksudi iseme belän bäyle çaralarda mäskäwlelär dä qatnaştı

Bäysez tatar matbuğatı kemgä köndäş?

Xalıqara Atom Agentlığı Tehrannıñ atom programması turında xisap äzerläde

Xalıqara Atom Agentlığı sonğı xisabında İran atom programmasınıñ mäqsatları turındağı sorawlarıbızğa cawap birmägän kebek ul uran bayıtu programmasın däwam itergä qararlı kebek kürenä dip belderä. Xalıqara cämäğätçelek texnologie atom qoralı eşläp çığaruda da qullanıla ala dip borçıla. Xalıqara Atom Agentılığı xisabın kiläse atnada bulaçaq cıyılışınnan elek iğlan itte. Cıyılışta İrannnıñ bäxäsle atom programması belän nişlärgä digän mäsälä üzäk urında toraçaq. Yaponiädä säfärdä yöregän İran tışqı eşlär ministrı Agentlıqnıñ xisabı İrannıñ tınıç atom programmasınnan ayrılmawın kürsätä dip äytte

Ğıraqta ike mäzhäb möselmannnarı arasında bäreleş buldırmas öçen comğa könne köndez komendant säğäte kertelde

22.fevraldä şığı ğıybadätxanäs bombalanğannan soñ Ğıraq xökümäte Bagdadta comğa namazınnan soñ ike mäzxäp möselmannnarı arasında bäreleş buldırmas öçen köndez komendant säğäte kertte. äl Ğäskäri törbäseneñ bombalanuı zur säyäsi krizisqa da säbäp buldı.

Ğıraq:İzge urınğa höcümnän soñ şığılar belän sönnilär arasında köç qullanu arttı

Şığı möselmannarınıñ in möhim ğıybadätxanälärennän bersenä yasalğan höcümnnän soñ Ğıraqta başlanğan köç qullanu däwam itä.22nçe fevraldä Samarrada äl Ğäskär törbäse şartlatılğannan soñ şığılar belän sönillär arasındağı köç qullanuda distälärçä keşe häläk buldı.İlneñ prezidentı watandaşlar suğışı başlana ala dip yanadı .

AQŞta qayber portlarda yök terminalların ğäräp şirkäte satıp aluı kongressta qänäğätsezlekkä säbäp buldı

Berläşkän Ğäräb Ämirleklärendä däwlät qaramağındağı ber şirkät, dönyanıñ törle illärendä şulsanda AQŞnıñ könçığış yarlarındağı portlarda yök terminalläre totqan britan firmasın satıp aldı. Bush administratsiäse Dubai Ports World belän 7 milliard dollarlıq säwdäne rasladı. Ämma Kongressnıñ küp kenä äğzaları bu eşkä qänäğätsezlek belderä.Çönki 2001.yılnıñ 11. sintäberdäge terror höcümen oyıştıruçılarnıñ ikese Berläşkän Ğäräb Ämirlekläre watandaşı ide.

AQŞ däwlät sekretare Rice Yaqın Könçığış illäreneñ yaqlawın alaçaqmı?

Yaqın Könçığış illärenä säfärgä çıqqan AQŞ däwlät sekretarı C.Ricenıñ berençe tuqtalışı Mısır buldı. Şunnan ul Suğut Ğäräbstäne häm Berläşkän Ğäräb Ämiratına bara. Säfär Washingtonnıñ Hämäs häm İran citäkçelegen izolatsiädä qaldıru tırışlığı öçen töbäktäge xökümätlärneñ yaqlaun qazanu mäqsatın quya.

Kosovonıñ statusı turında söyläşülär başlandı

Bügen Venada Kosovonıñ kiläçäktäge statusı turında söyläşülär başlandı.Bmo aradaşçısı Finlandiäneñ eleke prezidentı Martti Ahtisaari qaramağındağı turıdan –turı söyläşülärgä serb häm alban törkemnäre qatnaşa.Xalıqara cämäğätçelek Serbiä ölkäse Kosovoğa bäysezlek birüne yaqlıy .Kosovo ölkäse yaqın kiläçäktä dönyanıñ in yaña bäysez däwläteme bulaçaq?

İzrael xökümäte fälästinnärgä yaña çikläwlär quya

Fälästin saylawlarında ciñep çıqqan radikal Hamas oyışması yaña xökümätne oyıştıraçaq.Bügen ul İsmail Haniyehnı premyerlek postına namzät itep bilgeläde. Hamasnıñ Fälästin Parlamentın kontrol itüenä cawap itep bügen İzrael kabinetı kisken çikläwlär qabul itte. Kabinet,İzraelneñ Fälästin xakimiätenä ay sayın cibärgän unmillionnarça dollar aqçanı tuqtata . İzrael ministırları xalıqara cämäğötçelekne dä fälästin xakimiätenä yardämne tuqtarğa çaqırdı ämma alar humanitar yardäm däwam itergä tieş dide

Guantanamo törmäse säbäple AQŞ belän BMO arasında bäxäs bara

AQŞnıñ terrorda şiklänelgän keşelärne Kuba-Guantanamo törmäsendä totuı BMO belän Washington arasında kiskennäşä barğan bäxäskä säbäp bulıp tora. BMO general sekretarı Kofi Annan oyışmanıñ şul turıdağı yaña xisabı lagernıñ mömkin bulğan qädär tiz yabılırğa tieşlegen kürsätä dip äytte.Aqyort eleke ğäyepläwlärne qabatlau ğına bulıp tora dip xisabnı kire qaqtı.

Abu Ghraib: Washington yaña räsemnär AQŞqa qarşı xislärne köçländeräçäk dip qurqa

Bagdadnıñ Abu ghraib törmäsendä ğıraqlı totqınnarnıñ amerikan saqçılar tarafınnan ezärleklänüen kürsätkän foto räsemnär säbäple qabınğan cäncal sürelep kilä. Ğäyeplelär armiädän quılıp törmä cazasına xökem itelergä dä ölgermäde Avstralianıñ televidiniä kanalı elek belenmägän yaña räsemnär kürsätte. Şulay itep ike yıl elek bulğan skandal ğäräblärneñ açuın yañadan qabartaçaq dip kötelä. Yaña surätlär ğäräbçä tapşırular yasağan ike televidiniä kanalında şulayuq , internet häm mätbuğatta da basılıp çıqtı.

Jurnalistlarnı Yaqlaw Komitetı: Ğıraq jurnalistlar öçen in qurqınıçlı urın

NYta urnaşqan Jurnalistlarnı Yaqlaw Komitetı belderüenä kürä, Ğıraqta 61 jurnalist häläk bulğan.Alarnıñ 75%tı ğıraqlı. Şulay itep Ğıraq, jurnalistlar in küp ülgän konflikt urını bulıp tora. 1993 belän 1996nçı yıllar arasındağı Aljir watandaşlar suğışı waqıtnda 58 jurnalist üterelde.Jurnalistalarnı Yaqlaw Komitetı 24 yıl elek eşçänlegenä başlap , xisaplar iğlan itä başladı.

Törkiä: Parlament Komissiäse namus cinayätlären tikşerä

Törkiädä xatın –qız xoquqlarnıñ torışı maqtanırlıq bulmasa da, Yevropa Berlegenä äğza bulırğa telägän Ankara sonğı yıllarda konstitutsiäsenä üzgäreşlär kertergä, küp kenä qanunnarın üzgärtergä mäcbür buldı.Xatın qız xoquqları nindider däräcädä yaxşırdı.Şulay itep älegäçä ällä ni söyläşelmägän tema namıs cinayäte-yäğni ğailäsenä tap töşergän xatın qıznıñ ğailäse yaqınnarı-tuman tumaçası tarafınnan üterelüe inde tikşerelä başlandı. Berençe märtäbä parlament törkeme Törkiäneñ könyaq könçığışında tikşerülär ütkärde. Mäsälä fevral ayında parlamentta söyläşelergä tieş.

Üzbäkstan: Freedom House möräcäğäte kire qağıldı, çit il NKOlarına möğämälä qırıslaşa

Taşkent mäxkämäse 7.çe fevraldä Freedom Houseneñ eşçänlegen 6 ayğa tuqtatıp toruğa qarşı yasağan möräcäğäten kire qaqtı.Xökem qararı 7 minut eçendä çığarıldı. Bu, Üzbäkstan Yustitsiä ministırlığınıñ Freedom House xökümättän bäysez oyışmalar qanunın boza digän qararın üzgärtü mäqsatında yasalğan sonğı möräcäğät ide. Freedom Houseqa üzbäklärgä internet qullanu mömkinçelege birä, terkälmägän oyışmalar-şulsanda xoquq yaqlaw häm säyäsi partiälärne qunaq itä digän ğäyepläwlär quyıla. Üzbäk xakimiätläre opozitsiäne qısqan waqıtta Freedom House eşçänlegen tuqtatırğa mäcbür bulsa da ul xezmätkärlären eştän qumıy.

Möxämmäd päygämber karikaturlarına protestlar däwam itsä dä, köç qullanu kimi

Mäxämmäd päyğämberne mısqıllağan karikaturlarnıñ basıluına qarata protestlar däwam itsä dä, köç qullanu kimi bara. Xökümätlär salqın qanlılıq, tınıçlıqqa öndägändä,süz ireklegen yaqlawçılar belän dini qaraşlı aktivistlar arasındağı upqın tiränäyä bara.

İran: Körd xoquq yaqlaw oyışmaları xatın-qızlar arasında üzen yandırıp intihar itüçelär sanı artuına borçılu belderä

Kördistan Xoquq Yaqlaw Oyışması İrannıñ könbatış Azärbaycan täbägendä xatın qızlarnıñ üz-üzen yandıruına borçulu belderä.Oyışma sonğı 9ayda kübese üzen yandırıp intihar itkän 150 körd xatın qızınıñ isemen basıp çığardı.Küzätüçelär häm aktivistlar xatın qıznıñ üzen yandıruı İrannıñ kördlär yäşägän İlam,Kermanşax häm Kurdistan kebek könbatış töbäklärendä dä cäyelgän dip äytä.Öydä köç qullanu, sotsial ğädelsezlek häm diskriminatsiä xatın qıznıñ üzen yandırıp intihar itüenä kitergän töp säbäplär

AQŞnıñ 2007 yıl saqlanu büdjetına rekord summa aqça ayırıldı

Prezident G.Bush 2007nçe yılğı budjet täqdimen düşämbe könne Kongressqa cibärde. Täğdim itelgän budjet ölgesendä saqlanu öçen elek kürelmägän rekord summa aqça ayrılğan 439 milliard dollar. Pentagondağı mätbuğat oçraşuında saqlanu ministrı D.Rumsfeld aqça AQŞnıñ ğädäti bulmağan terrorğa qarşı köräş säläten arttıru häm (ğädäti) suğışlarda ciñüe öçen qullanılaçaq dip añlattı

München İminlek Konferensiäsendä İrannıñ atom programması östenlek itte

Münchendä yäkşämbe könne tämamlanğan xalıqara iminlek konferensiäsendä NATOnıñ kiläçäge turında söyläşelergä tieş ide. Ämma İran turındağı xabärlär iqtibarnı tizlektä Tehrannnıñ atom programmasına cälep itte.München oşraşuında temanıñ üzgärüe möhim, çönki Amerikalı Yevropalı saqlanu räsmiläre , säyäsmennäreneñ bu cıyını , söyläşüläre yış qına alarnıñ kiläçäktäge aktivlıqlarına işarä bula ala.

Putin: xärbi politsiä buldıru armiädäge ezärlekläwlärne kimetä ala

Rusiäneñ xärbi mäktäbendä 19 yäşlek Andrey Sıçevnıñ qıynalıp , ayaq häm cinese äğzalarınıñ kiselüe cämäğätçelektä zur şau-şuğa säbäp buldı häm xärbi politsiä buldıru turında söyläşülär başlanıp kitte

Üzäk Aziä: Üzbäkstan İslamçı Xäräkäte çınlap ta qurqınıç tudıramı?

Üzäk Aziä xakimiätläreneñ sonğı waqıtlarda yasağan belderülärgä qarağanda , Üzbäkstannnıñ İslamçı Xäräkäte, 2005nçe yılda Andijanda bulıp alğan tınıçsızlıq- (başkütärüdän) soñ aktivlığın arttırğan.Şuşı islamçı xäräkät AQŞ citäkçelegendä Äfganstanda barğan xärbi operatsiälär waqıtında yuqqa çığarıldı dip uylandı.Xäräkät Üzäk Aziädä iminlekkä çınlap ta qurqınıç tudıramı?