Accessibility links

Кайнар хәбәр

"Тәрҗеман" газеты


1883 елның 10 апрелендә (яңа стиль белән) Бакчасарайда Исмәгыйль Гаспринскийның "Тәрҗеман" газетының беренче саны дөнья күрә. Бу көн рәсми булмаса да кырымтатар журналистлары тарафыннан кырымтатар матбугаты көне итеп кабул ителә.

"Тәрҗәман" газеты даими рәвәштә 1918 елга хәтле чыга. 1905 елга хәтле ул ике телдә - рус һәм кырымтатар телендә (гарәп әлифбасында) чыга, язмалар тәрҗемә ителә, аннары 4-6 битлек газет тулаем кырымтатарчага күчә. 1883-1903 елларда "Тәрҗәман" атнага бер тапкыр, аннары 2-3 тапкыр, 1913-1918 елларда көн саен чыга. Газетның тиражы беренче елларда 300 данә, ә соңгы елларда 16 меңгә җитә. Аны Русиядәге төрле төрки халыклар да укый. Мисыр, Һиндстан, Иран, Төркия, Кытай, барлыгы 11 илдә әбүнәчеләре була.1905 елга хәтле "Тәрҗәман" Русиядәге мөселман, төрки-татар дөньясының баш газеты санала.

"Тәрҗәман" каршында балалар өчен "Алем-и субьян", хатын-кызлар өчен "Алем-и -Нисван" (мөхаррире - кызы Шефика Гаспринская) , "Ха-ха-ха" юмористик газетлары чыга. Гаспринскийның бу эшендә беренче ярдәмчәләре Сембер ягында туып үскән җәмәгате Зөһрә Акчурина, кызы Шефика Гаспринская, улы Айдер Гаспринский була.

"Тәрҗәман"ның соңгы саны 1918 елның 23 февралендә чыга. Кырымга большевиклар килгән була. Нәкъ шул көнне, 23 февральдә Кырымтатар хөкүмәтенең рәисе, мөфти Номан Челебиджихан большевиклар тарафыннан үтерелә.

2011 елда кырымтатар матбугаты чаралары конференциясендә 10 апрель кырымтатар журналистикасы көне дип игълан ителә.

XS
SM
MD
LG