AQŞnıñ Californiä universitetı talibäläre häm möğalimnäre aldında yasağan çığışında, Şirin Ebadi üzeneñ kitabın "İran cämğiätenä kereş süz" dip atadı. İrannıñ yuğarı uqu yortlarında 65%tı – xatın-qızlar. Häm yış qına alar ezärlekläwgä duçar bula, dide Ebadi:
"Ber tapqır ber jurnalist mine İran turında ber cömlä belän añlatırğa soradı. Min aña – "İran-qarşılıqlar ile", dip äyttem. İnqilaptan soñ xatın-qızlarnıñ xoquqların çiklägän bik küp qanunnar qabul itelde – şul sanda – xatın-qıznıñ ğömere – ir keşeneñ yartı ğömerenä tiñ digäne dä."
Kitapta Ebadi 23 yäşendä niçek itep İranda berençe xatın-qız xäkimä bulğanın iskä ala. Ämma soñınnan anı bu wazifadan kitergä mäcbür itälär, çönki İran qanunında xäkim eşen – xatın-qız başqara almıy, dielgän. Eştän çitläşterelügä qaramastan, Şirin xanım advokat bula, häm soñıraq Balalar Xoquqların Yaqlawçı Cämğiät tözi.
Ebadi – Nobel tınıçlıq bülägen alğan berençe möselman xatın-qızı buldı. Şuşı olı büläkkä ul 2003nçe yılda layıq dip tabıldı. Kitabında da Ebadi balaçağınnan alıp şul Nobel bülägen alğançığa qädär bulğan tormışı turında yazğan:
"Bu kitapta tuğan könemnän alıp Nobel tınıçlıq bülägen aluıma qädär bulğan xätirälärne yazdım. Şuşı waqıt eçendä İranda bulğan waqiğälär, häm alarnıñ minem tormışıma niçek täsir itkäne turında yazdım."
Ebadinıñ tormış yulına 1953nçe yılda Üzäk Küzläw İdaräse CİA yardämendä İran citäkçese Mohammäd Mossadeğnı xakimiättän töşerü, 1979nçı yılğı İslam İnqilabı, soñınnan Küzläw Ministrlığı agentları tarafınnan bik küp İran ziyalısınıñ üterelüe eläkte. Ebadi, İslam İnqilabınnan soñ xatın-qızlarğa kidertelgän xicaplar häm yawlıqlar turında da yaza. Küplär, başların qaplaw belän äle dä kileşä almıy, di ul. Häm yarım şayartıp üzeneñ İrandağı ber iptäş qızı turında yaza. Şirin Ebadinıñ şul tanış xatını üz maşinasına utırıp yulğa çıqqaç qına, başına yawlıq kiergä onıtqanın añlağan. İñ möhime – qaplanmağan çäçläreñ belän üzeñä yulda iğtibar cälep itmäw. Şuña da bu xatın kire qaytıp tormıyça maşinada ğına itägen salıp başına urap quyğan. Bügenge köndä, Ebadi yazuınça, ägär saylaw mömkinlege birelsä İranda xatın-qızlarnıñ kübese yawlıqların salır ide.
Kitapta küñelsez xätirälär dä küp. Ebadi 1988nçe yılda säyäsi totqınnarnıñ ülemgä xökem itelüe turında yazıp, şul waqıtta yäş tuğanı Fuadnı da yuğaltqanın iskä töşerä. 80-88nçe yıllardağı İran-Ğiraq suğışı da awır xätirälär qaldırğan. Ul suğışta barı tik qoral satuçılar ğına ciñde, dide Ebadi:
"Ğiraq belän 8 yıl suğış bardı. Saddam Hösäin bezneñ 15 şähärne cimerde. Saddam İranlılar häm Ğiraq kördlärenä qarşı ximik qoral qullandı. Ul çaqta Saddam AQŞ belän yaqın duslar ide, häm Ğiraq qoralnı Quşma Ştatlardan alıp tora ide."
16 may könne Californiädä yasağan çığışında, Ebadi, Waşington häm Tährannı qarşılıqlarnı çitkä quyıp kiläçäk turında uylarğa çaqırdı:
"Xökümätlär ber bersenä qarşı bulsa da İran häm AQŞnıñ xalıqları arasında bäxäs yuq. Problemalar nixäyät çişelergä tieş, häm monı räsmi häm açıq söyläşülär yulı belän eşlärgä kiräk."
Ebadi İranğa qarşı xärbi höcümgä kisken qarşı buluın belderde, häm demokratiä köç belän urnaştırıla almıy, dide:
"Minem İrannı täñqitläwemä qaramastan, İranğa qarşı xärbi höcüm yäki bombalaw – bezneñ problemalarnı çişmiäçäk. İranlılar üz illären yarata häm alar annan ikençe Ğiraq yasarğa irek birmiäçäk."
10 may könne Waşingtonda yasağan çığışında, Ebadi, İran xalqına ışanuın, İranda demokratik reformalarğa ömet itüen belderde. İran turındağı bu kitap AQta dönya kürde, şulay uq berniçä telgä, alar arasında fransuz häm alman tellärenä tärcemä itelde. Ebadinıñ tuğan ilendä anıñ tawışı tiz genä işetelergä oxşamağan, anda anıñ kitabı tıyılğan.
Alsu Qormaş
"Ber tapqır ber jurnalist mine İran turında ber cömlä belän añlatırğa soradı. Min aña – "İran-qarşılıqlar ile", dip äyttem. İnqilaptan soñ xatın-qızlarnıñ xoquqların çiklägän bik küp qanunnar qabul itelde – şul sanda – xatın-qıznıñ ğömere – ir keşeneñ yartı ğömerenä tiñ digäne dä."
Kitapta Ebadi 23 yäşendä niçek itep İranda berençe xatın-qız xäkimä bulğanın iskä ala. Ämma soñınnan anı bu wazifadan kitergä mäcbür itälär, çönki İran qanunında xäkim eşen – xatın-qız başqara almıy, dielgän. Eştän çitläşterelügä qaramastan, Şirin xanım advokat bula, häm soñıraq Balalar Xoquqların Yaqlawçı Cämğiät tözi.
Ebadi – Nobel tınıçlıq bülägen alğan berençe möselman xatın-qızı buldı. Şuşı olı büläkkä ul 2003nçe yılda layıq dip tabıldı. Kitabında da Ebadi balaçağınnan alıp şul Nobel bülägen alğançığa qädär bulğan tormışı turında yazğan:
"Bu kitapta tuğan könemnän alıp Nobel tınıçlıq bülägen aluıma qädär bulğan xätirälärne yazdım. Şuşı waqıt eçendä İranda bulğan waqiğälär, häm alarnıñ minem tormışıma niçek täsir itkäne turında yazdım."
Ebadinıñ tormış yulına 1953nçe yılda Üzäk Küzläw İdaräse CİA yardämendä İran citäkçese Mohammäd Mossadeğnı xakimiättän töşerü, 1979nçı yılğı İslam İnqilabı, soñınnan Küzläw Ministrlığı agentları tarafınnan bik küp İran ziyalısınıñ üterelüe eläkte. Ebadi, İslam İnqilabınnan soñ xatın-qızlarğa kidertelgän xicaplar häm yawlıqlar turında da yaza. Küplär, başların qaplaw belän äle dä kileşä almıy, di ul. Häm yarım şayartıp üzeneñ İrandağı ber iptäş qızı turında yaza. Şirin Ebadinıñ şul tanış xatını üz maşinasına utırıp yulğa çıqqaç qına, başına yawlıq kiergä onıtqanın añlağan. İñ möhime – qaplanmağan çäçläreñ belän üzeñä yulda iğtibar cälep itmäw. Şuña da bu xatın kire qaytıp tormıyça maşinada ğına itägen salıp başına urap quyğan. Bügenge köndä, Ebadi yazuınça, ägär saylaw mömkinlege birelsä İranda xatın-qızlarnıñ kübese yawlıqların salır ide.
Kitapta küñelsez xätirälär dä küp. Ebadi 1988nçe yılda säyäsi totqınnarnıñ ülemgä xökem itelüe turında yazıp, şul waqıtta yäş tuğanı Fuadnı da yuğaltqanın iskä töşerä. 80-88nçe yıllardağı İran-Ğiraq suğışı da awır xätirälär qaldırğan. Ul suğışta barı tik qoral satuçılar ğına ciñde, dide Ebadi:
"Ğiraq belän 8 yıl suğış bardı. Saddam Hösäin bezneñ 15 şähärne cimerde. Saddam İranlılar häm Ğiraq kördlärenä qarşı ximik qoral qullandı. Ul çaqta Saddam AQŞ belän yaqın duslar ide, häm Ğiraq qoralnı Quşma Ştatlardan alıp tora ide."
16 may könne Californiädä yasağan çığışında, Ebadi, Waşington häm Tährannı qarşılıqlarnı çitkä quyıp kiläçäk turında uylarğa çaqırdı:
"Xökümätlär ber bersenä qarşı bulsa da İran häm AQŞnıñ xalıqları arasında bäxäs yuq. Problemalar nixäyät çişelergä tieş, häm monı räsmi häm açıq söyläşülär yulı belän eşlärgä kiräk."
Ebadi İranğa qarşı xärbi höcümgä kisken qarşı buluın belderde, häm demokratiä köç belän urnaştırıla almıy, dide:
"Minem İrannı täñqitläwemä qaramastan, İranğa qarşı xärbi höcüm yäki bombalaw – bezneñ problemalarnı çişmiäçäk. İranlılar üz illären yarata häm alar annan ikençe Ğiraq yasarğa irek birmiäçäk."
10 may könne Waşingtonda yasağan çığışında, Ebadi, İran xalqına ışanuın, İranda demokratik reformalarğa ömet itüen belderde. İran turındağı bu kitap AQta dönya kürde, şulay uq berniçä telgä, alar arasında fransuz häm alman tellärenä tärcemä itelde. Ebadinıñ tuğan ilendä anıñ tawışı tiz genä işetelergä oxşamağan, anda anıñ kitabı tıyılğan.
Alsu Qormaş