Germaniä federal mäclese deputatları, ikese dä çığışları belän törek - Lale Akgün häm Ekin Deligöz, şulay uq Törek-Alman berlege başlığı häm ber xoquq yaqlawçı, Germaniädä çığuçı Bild Am Sonntag basması aşa möselman xatın-qızlarına yawlıq kiyü kileşmi, dip belderde. Sosial demokratik partiä wäkile Akgün, zamança ruxanilärneñ süzlären kiterep, bügenge köndä xatın-qıznıñ başın qaplamıyça uramğa çığuı – gönah tügel, digän.
2 atna elek Britaniäneñ elekke tışqı eşlär ministrı Jack Straw, möselman xanımnarnı – yawlıqların salırğa çaqırğan ide. Uzğan atnada ilneñ tönyağında, Yorkshire ölkäsendä 24 yäşlek Aişe Azmi isemle uqıtuçı yardämçesen – hicab kigän kileş eşenä kertmädelär. Bügen Britaniä premyerı Tony Blair, Yorkshire''dağı ul xäl turında belgänen, häm – cirle räsmilärneñ mondıy qarar qabul itülären añlawın belderde. Blair da, möselman xatın-qızlarınıñ baştan ayaqqa qadär törenep yörülären – "büleneş" küreneşe dip sanıy, ämma nindi dä bulsa täñqit turında süz dä bulırğa mömkin tügel, di Blair:
"Bu büleneşne çağıldıra. Şuña kürä başqa keşelär üzlären räxät xis itmi alar belän. Läkin xatın-qızlarnıñ yawlıq kiergä xoquqı yuq, dip ber kem dä äytmi. Bu bik tirängä kerü bulaçaq."
Britaniä häm Germaniädä bezneñ millättäşlär dä yäşi. Münxenda yäşägän Ayşe xanım Agi:
"Min bu sorawnı (täqdimne) tulısınça qabul itäm. (yawlıqnı salu turında). Ämma ofisial qanun bulmasın, çönki qanun – radikal köçlärgä platforma açaçaq. Möselman xatın-qızları şulay kienmäsen (hicab kimäsen), ämma (anı tıyğan) räsmi qanun bulmasın."
Yawlıqnı salırğa täqdim itüe – integrasiäme-assimiläsiäme? Şulay uq Münxenda yäşägän tağın ber millättäşebez, Xäyretdin Sadiq:
"Baş yawlığı mäsäläse – beraz çeterekle mäsälä. Yevropada bez yevropalıça yäşibez dip, alar şikelle xatın-qızlar başların açarğa tieş tügel, bu – vocdan irege mäsäläse. Germaniädä bu mäsälä ber waqıtta da kütärelmäde. Çit il keşeläre arasında töreklär küpçelekne täşkil itä. Töreklärgä qarata "integrasiä" iseme astında assimiläsiä prosessı bara."
Möselman xatın-qızlarınıñ hicabları bu atnada Tunista da köntärtibenä mende. Anda xattä polisiä xatın-qızlarnı uramda tuqtatıp, yawlıqların saldırıp, başqa yawlıq yäki hicab kimäyäçäkläre turında qäğäzgä qul quydıra, digän xäbärlär bar.
Alsu Qormaş
2 atna elek Britaniäneñ elekke tışqı eşlär ministrı Jack Straw, möselman xanımnarnı – yawlıqların salırğa çaqırğan ide. Uzğan atnada ilneñ tönyağında, Yorkshire ölkäsendä 24 yäşlek Aişe Azmi isemle uqıtuçı yardämçesen – hicab kigän kileş eşenä kertmädelär. Bügen Britaniä premyerı Tony Blair, Yorkshire''dağı ul xäl turında belgänen, häm – cirle räsmilärneñ mondıy qarar qabul itülären añlawın belderde. Blair da, möselman xatın-qızlarınıñ baştan ayaqqa qadär törenep yörülären – "büleneş" küreneşe dip sanıy, ämma nindi dä bulsa täñqit turında süz dä bulırğa mömkin tügel, di Blair:
"Bu büleneşne çağıldıra. Şuña kürä başqa keşelär üzlären räxät xis itmi alar belän. Läkin xatın-qızlarnıñ yawlıq kiergä xoquqı yuq, dip ber kem dä äytmi. Bu bik tirängä kerü bulaçaq."
Britaniä häm Germaniädä bezneñ millättäşlär dä yäşi. Münxenda yäşägän Ayşe xanım Agi:
"Min bu sorawnı (täqdimne) tulısınça qabul itäm. (yawlıqnı salu turında). Ämma ofisial qanun bulmasın, çönki qanun – radikal köçlärgä platforma açaçaq. Möselman xatın-qızları şulay kienmäsen (hicab kimäsen), ämma (anı tıyğan) räsmi qanun bulmasın."
Yawlıqnı salırğa täqdim itüe – integrasiäme-assimiläsiäme? Şulay uq Münxenda yäşägän tağın ber millättäşebez, Xäyretdin Sadiq:
"Baş yawlığı mäsäläse – beraz çeterekle mäsälä. Yevropada bez yevropalıça yäşibez dip, alar şikelle xatın-qızlar başların açarğa tieş tügel, bu – vocdan irege mäsäläse. Germaniädä bu mäsälä ber waqıtta da kütärelmäde. Çit il keşeläre arasında töreklär küpçelekne täşkil itä. Töreklärgä qarata "integrasiä" iseme astında assimiläsiä prosessı bara."
Möselman xatın-qızlarınıñ hicabları bu atnada Tunista da köntärtibenä mende. Anda xattä polisiä xatın-qızlarnı uramda tuqtatıp, yawlıqların saldırıp, başqa yawlıq yäki hicab kimäyäçäkläre turında qäğäzgä qul quydıra, digän xäbärlär bar.
Alsu Qormaş