Aqça häm eş ezläp qaya ğına barıp citmi adäm balası....bügen bez İrlandiäneñ iñ könbatışında urnaşqan, 4-5 meñ genä keşese bulğan Dingle şähärendä. Anda bezne Pragadan kitkän Efka Hadrova isemle tanışıbız ozatıp yöriäçäk. Efka, Praga qayda da – Dingle qayda. Närsä dip anda qadär çığıp kitteñ?
"Ardım. Başnı eşlätep ardım da berär cirgä – uylamıy torğan eşkä kitäsem kilde, qaytarası burıçlarım bar ide. Minem äniem häm ike enem bar, kübräk min alarğa yardäm itergä tırışam."
Efka Çexiäneñ Moraviä yaqlarınnan. 8 yıl elek ul Pragağa küçep kilep, çittän kilgän här yäş keşe kebek başta restorannarda tabınçı bulıp eşlägän, annarı tanış-beleşläre bulğaç, inglizçä öyrängäç, dusları belän bergä gazeta çığara başlağan. Xäzer ul Pragadağı çit il keşeläre öçen yuridik, sälämätlek saqlaw xezmätlärennän alıp – mädäni çaralarğa qadär oyıştıru belän şöğellängän ber oyışmada eşli.
İrlandiäneñ Dingle şähäre turında Anda Efka 6 ay buyına balıq restoranında tabınçı bulıp eşlägän:
"Atnasına 6 kön kön eşlädek, çärşämbe yal ide. Ğadättä restorannar şulay eşli anda. 8lär tiräsendä tora idem, eşkä çığıp kitkänçe, az ğına bulsa da – künegülär, sport eşläp alırğa tırışa idem. Eşkä säğat 10da kilä idem. Restorannı 12dä töşke aşqa açqançı anı äzerli idek, cıyıştıra idek. Säğat 3kä qadär keşe tulğan bula ide. Zallarnı cıyıştırıp 4lärdä öygä qaytıp kitä idek. Öydä tiz genä duşqa kerep, berär närsä qapqalap ala idem dä – 6nçı yartılarda inde yañadan eştä idem. Kiçke aşlar inde tönge 2lärdä genä betä ide."
İrlandiädä eşläwçelärneñ kübese – Polşa, Ukraina häm Çexiädän ikän. Efka tabınçı bulıp eşlägän restoranda tabaq-sawıt yuuıçı xanım – Ukrainadan bulğan:
"Bezdä tabaq-sawıt yuuıçı – Ukrainadan Layma isemle xatın ide, ul anda inde 8 yıl yäşi. Kilgändä ul telne belmägän bulğan, ämma telne belmäsäñ dä anda eş tabıp bula, älbättä qararaq häm naçarraq tülängän eşne – misal öçen – tözeleştä."
Layma isemle Ukraina xatını misal öçen – köne töne keşelärneñ yortların cıyıştırıp, restoranda tabaq sawıt yuğan aqçağa iptäşe belän bergä yortta torğan, häm ğailäsenä Ukrainağa aqça cibärep tora alğan.
"Yal könnäre – istä qalğan iñ küñelle mizgellär"
Yulyazmanı alıp barğanda – säyäxättä bulğan iñ istä qalğan mizgellärne yazıp quyalar. Atnasına 6 kön, könenä 16 säğat eşlägän yäşlär öçen iñ küñelle mizgel – berdän ber yal köne bulğan.
"Älbättä, här çärşämbe könne – qayadır tabiğatkä çıqqanımnı ber qayçan da onıtmayaçaqmın. Atna buyı şul könne kötä idem. İrlandiädä tabiğat iskitkeç. Yaña illär, yaña keşelär belän tanışırğa yaratam."
Cäy köne bu keçkenä şähärçek turistlar belän tulğan bula, qışın – ber genä restoran da açılmıy, tormış sünä, di Efka. Cäyen İrlandiäneñ iñ könbatışındağı Cerry digän ölkäneñ Dingle digän şähärenä turistlarnı tabiğattän tış tağın närsä cälep itä disezme?
"Fangi isemle delfinnı kürergä kilälär! Dingez qultığında yäşi ul şunda. Köymälär çıqqanda – ul turistlarğa selam birä."
1 delfinnan – restorannar açu, alarda eş urınnarı buldıru häm aqşa eşläw – ğäybät tügel, ğibrät ul!
"Çiratta Känäri utrawları häm New York!"
İrlandiädä tabınçı bulıp 6 ay eşläp kire Pragağa qaytqan Efka – burıçların tüläp betergän, ğailäsenä yardäm itkän, teläsäm, tağın da kübräk aqça alıp qaytıp bulır ide, di ul:
"Misal öçen ber dustım şulay yörep fatirğa aqça cıydı, kredit almıyça ğına, ikençese Avstraliädä uqırğa aqça cıydı, tağın ber dustım – Yaña Zelandiägä barır öçen aqça eşläde."
Efka da burıçların qaytarudan tış – yaña säyäxätkä aqça eşlägän:
"Maşina yörtü kursları öçen tülädem, prava aldım. häm menä xäzer ike säyäxät turında uylanam – Känäri utrawları häm New york!!"
Azatlıq radiosı tıñlawçıları öçen qıyu bu qıznıñ teläkläre – qısqa läkin säyäxätkä çığuçılar öçen bik möhim:
"Azatlıq, yaña täsirlär häm duslar telim!"
Säyäxätkä duslarığız belän çığığız, yulğa quzğalğançı, Azatlıqnıñ yulyazmasın tıñlağız... ğäybät tügel, ğibrät ul!
Alsu Qormaş
"Ardım. Başnı eşlätep ardım da berär cirgä – uylamıy torğan eşkä kitäsem kilde, qaytarası burıçlarım bar ide. Minem äniem häm ike enem bar, kübräk min alarğa yardäm itergä tırışam."
Efka Çexiäneñ Moraviä yaqlarınnan. 8 yıl elek ul Pragağa küçep kilep, çittän kilgän här yäş keşe kebek başta restorannarda tabınçı bulıp eşlägän, annarı tanış-beleşläre bulğaç, inglizçä öyrängäç, dusları belän bergä gazeta çığara başlağan. Xäzer ul Pragadağı çit il keşeläre öçen yuridik, sälämätlek saqlaw xezmätlärennän alıp – mädäni çaralarğa qadär oyıştıru belän şöğellängän ber oyışmada eşli.
İrlandiäneñ Dingle şähäre turında Anda Efka 6 ay buyına balıq restoranında tabınçı bulıp eşlägän:
"Atnasına 6 kön kön eşlädek, çärşämbe yal ide. Ğadättä restorannar şulay eşli anda. 8lär tiräsendä tora idem, eşkä çığıp kitkänçe, az ğına bulsa da – künegülär, sport eşläp alırğa tırışa idem. Eşkä säğat 10da kilä idem. Restorannı 12dä töşke aşqa açqançı anı äzerli idek, cıyıştıra idek. Säğat 3kä qadär keşe tulğan bula ide. Zallarnı cıyıştırıp 4lärdä öygä qaytıp kitä idek. Öydä tiz genä duşqa kerep, berär närsä qapqalap ala idem dä – 6nçı yartılarda inde yañadan eştä idem. Kiçke aşlar inde tönge 2lärdä genä betä ide."
İrlandiädä eşläwçelärneñ kübese – Polşa, Ukraina häm Çexiädän ikän. Efka tabınçı bulıp eşlägän restoranda tabaq-sawıt yuuıçı xanım – Ukrainadan bulğan:
"Bezdä tabaq-sawıt yuuıçı – Ukrainadan Layma isemle xatın ide, ul anda inde 8 yıl yäşi. Kilgändä ul telne belmägän bulğan, ämma telne belmäsäñ dä anda eş tabıp bula, älbättä qararaq häm naçarraq tülängän eşne – misal öçen – tözeleştä."
Layma isemle Ukraina xatını misal öçen – köne töne keşelärneñ yortların cıyıştırıp, restoranda tabaq sawıt yuğan aqçağa iptäşe belän bergä yortta torğan, häm ğailäsenä Ukrainağa aqça cibärep tora alğan.
"Yal könnäre – istä qalğan iñ küñelle mizgellär"
Yulyazmanı alıp barğanda – säyäxättä bulğan iñ istä qalğan mizgellärne yazıp quyalar. Atnasına 6 kön, könenä 16 säğat eşlägän yäşlär öçen iñ küñelle mizgel – berdän ber yal köne bulğan.
"Älbättä, här çärşämbe könne – qayadır tabiğatkä çıqqanımnı ber qayçan da onıtmayaçaqmın. Atna buyı şul könne kötä idem. İrlandiädä tabiğat iskitkeç. Yaña illär, yaña keşelär belän tanışırğa yaratam."
Cäy köne bu keçkenä şähärçek turistlar belän tulğan bula, qışın – ber genä restoran da açılmıy, tormış sünä, di Efka. Cäyen İrlandiäneñ iñ könbatışındağı Cerry digän ölkäneñ Dingle digän şähärenä turistlarnı tabiğattän tış tağın närsä cälep itä disezme?
"Fangi isemle delfinnı kürergä kilälär! Dingez qultığında yäşi ul şunda. Köymälär çıqqanda – ul turistlarğa selam birä."
1 delfinnan – restorannar açu, alarda eş urınnarı buldıru häm aqşa eşläw – ğäybät tügel, ğibrät ul!
"Çiratta Känäri utrawları häm New York!"
İrlandiädä tabınçı bulıp 6 ay eşläp kire Pragağa qaytqan Efka – burıçların tüläp betergän, ğailäsenä yardäm itkän, teläsäm, tağın da kübräk aqça alıp qaytıp bulır ide, di ul:
"Misal öçen ber dustım şulay yörep fatirğa aqça cıydı, kredit almıyça ğına, ikençese Avstraliädä uqırğa aqça cıydı, tağın ber dustım – Yaña Zelandiägä barır öçen aqça eşläde."
Efka da burıçların qaytarudan tış – yaña säyäxätkä aqça eşlägän:
"Maşina yörtü kursları öçen tülädem, prava aldım. häm menä xäzer ike säyäxät turında uylanam – Känäri utrawları häm New york!!"
Azatlıq radiosı tıñlawçıları öçen qıyu bu qıznıñ teläkläre – qısqa läkin säyäxätkä çığuçılar öçen bik möhim:
"Azatlıq, yaña täsirlär häm duslar telim!"
Säyäxätkä duslarığız belän çığığız, yulğa quzğalğançı, Azatlıqnıñ yulyazmasın tıñlağız... ğäybät tügel, ğibrät ul!
Alsu Qormaş