Accessibility links

Кайнар хәбәр

2007 yıl Gazpromğa nilär alıp kiler?


2007-nçe yıl elekke sovet cirlärendä şaqtıy möhim yıl bulırğa oşap tora. Közen Rusiädä Duma saylawları uzaçaq, inde fivraldä ük Törkmänstanda yaña prezident saylanır dip kötelä. Mäskäwneñ Minski belän araları kinät naçarayu kebek küreneşne inde xäzer ük kürep bula. Berük waqıtta Azärbaycan Rusiäne qısrıqlap Gruziägä gaz birüçe töp ilgä äylänä ala. Bolar barısı da Rusiäneñ iñ ere şirkäte - Gazpromğa da zur yoğıntı yasıy häm anda inde küptän taläp itelgän reformalarğa yul aça ala. 2007-dä Gazpromnı nilär kötä soñ?

Eçke reformalar ütkärü kiräklegenä qarağan tänqit utına Gazprom inde 2006-nçı yılda uq elägä başlağan ide. Anıñ tirä-yündäge illärgä satqan gaz öçen bäyälärne kinät kütärä başlawı şul illärdä genä tügel, Rusiäneñ üzendäge belgeçlärdä dä qarşılıqlı fikerlär uyattı.

Uzğan yıl azağında ğına da Rusiä matbuğatında bu xaqta berniçä mäqälä dönya kürde. Alarda äytelgän töp fiker şundıy - Gazpromnıñ soñğı waqıtlardağı eş itüe asılda Rusiägä zian ğına kiterde.

Abruylı Kommersant basması, misal öçen, Rusiäneñ gaz monopoliäse turında, 2006-nçı yılda gaznı arzanğa satu säyäsätennän waz kiçep Gazprom Mäskäwneñ elekke sovet cirlärendä yoğıntısın kimette, dip yazıp çıqtı. Anıñ bar eşe şul buldı - ul üz pozitsiäsen genä nığıttı, digän fiker beldergän ide Kommersant.

Yıl başında, ğinwarnıñ 2-sendä "Rossiyskaya gazeta"da bastırğan mäqäläsendä Rusiäneñ tışqı wä saqlanu säyäsäte Şurası räise Sergey Karaganov bolay dip yaza:

"Rusiäneñ üz xalıqara abruyın kötelmägändä kinät kenä arttıruı küp kenä keşelärne qurquda qaldırdı, häm moña öleşçä bezneñ çamadan tış tupas, täkäbber eş itüebez dä säbäp buldı. Bu yaqtan qarağanda, xatalar öçen bik qıybat tülärgä turı kilä. Bezneñ Ukrainağa gaz birüne niçek itep tuqtatuıbız, häm monıñ niçek itep Yewropada säyäsi xälsezlek wä energiä ölkäsendäge näzbereklek xisen arttıruı çamadan tış reaksiä uyattı", dip zarlana xäzer Rusiä xakimiätenä yaqın torğan belgeç Sergey Karaganov.

Gazpromnı ildän çittä genä tügel, inde Rusiäneñ üzendä dä tänqitli başlaw şuşı gaz monopoliäseneñ taktikasın üzgärtä ala. Könbatıştağı qayber finans üzäklär inde üz möştärilärenä Rusiä şirkätläre aksiälären satunı kiñäş itä başladı. Alar kiläçäktä Rusiädä säyäsi totrıqlılıq qaqşıy başlar dip farazlıy. Rusiädäge aksiälär bazarınıñ 40 protsentı näq menä däwlät qulındağı Gazprom häm Rosneft şirkätlärenekennän tora. Häm alarnıñ 2007-nçe yılda şomlı çorğa kerü ixtimalı şaqtıy ğına investornı poşmanğa sala.

Gazpromnıñ xäle Rusiädäge wäzğiätkä genä tügel, annan çittäge täräqqiätkä dä bäyle bula ala. Fivralneñ 11-endä Törkmänstanda prezident saylawları uzaçaq. Gazprom andağı xällärne yaqınnan küzätep bara. Märxüm prezident Niazovnıñ gaz säwdäse ölkäsendäge yöklämäläre ütälerme - Gazprom öçen bu bik tä möhim.

Rusiädän qala Törkmänstan elekke sovet cirlärendäge ikençe zur gaz citeşterüçe bulıp tora. Yaña prezident kilgäç anda nindi käyeflär ciñep çığar, bu Mäskäw öçen genä tügel, a sovet cirlärendäge bar gaz satu bazarı, andağı bäyälär öçen bik tä möhim.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG