"Tarixta berençe tapqır xatın-qız açıq ğälämgä çıqtı," dip xäbär itte 1963nçe yılnıñ 16 yün könendä Mäskäw radiosı. Berençe oçuçınıñ iseme – Valentina Tereşkova, aña ul çaqta 26 yäş ide. 6 martta Kremldä anı Rusiä prezidentı Vladimir Putin qotladı:
"Sez sovet häm Rusiä xalıqlarınıñ ğorurlığı, bez sezne bik yaratabız. Sez ilebezneñ ictimaği tormışına häm çit däwlätlär belän mönäsäbätlärenä zur öleşegezne kerttegez."
Tereşkova üz çiratında, ğömereneñ axırına qadär watanına xezmät itäçägen äytte.
Valentina yäş çaqta oçqıçlardan paraşüt belän sikerergä yaratqan bulğan, ul Sovetlar Berlegeneñ ğäläm programmasına da qatnaşqan.
1961 yılda Yury Gagarin yasağan oçıştan soñ sovet citäkçelege – ğälämgä xatın-qıznı oçıru turında uylana başlıy. Monıñ öçen alar paraşüt belän oça belgän 30dan yäşräk, buyı 170tän, awırlığı 70tän artmağan yäş xanım ezli – Tereşkova bu ülçämnärgä yaxşı turı kilä.
Ozaq-ozın sınawlar häm künegülärdän soñ 1963neñ 16 yünendä Tereşkova ğälämgä oçtı häm annan: "Oçış yaxşı bara, Korabtağı böten sistemalar yaxşı eşli, hawa cılılığı 20 däräcä, dımlılıq 40 prosent, xälem bik yaxşı" dip xisap birde.
Mäktäptän soñ tegü fabrikasında eşlägän, annan soñ Komsomol yardämendä üskän häm kosmonavt bulğan Valentina Tereşkova misalı - Sovetlar Berlege öçen yaxşı propaganda buldı. Salqın suğış çorın iskä alsaq, Sovetlar Berlege ğälämgä xatın-qıznı AQŞtan aldanraq oçırdı.
Ämma inde äytelgänçä, bu oçışnıñ säyer yaqları da buldı. Tereşkovanıñ bu eşne buldıra aluında şiklängän belgeçlär – ğäläm korabı belän idarä itüne aña birmägän. "Rossiyskaya Gazeta" basmasına birgän äñgämäsendä, Valentina Tereşkova, ber mäldä korab idaräsendä problema kürep, anı sovet ğäläm programması başlığı Sergei Korolevqa xäbär itkänen, häm şunnan soñ ğına anıñ tözätelgänen belderde.
Ämma ber kemneñ dä bu waq problemalarda eşe yuq ide, kire cirgä äylänep qaytqan Tereşkova turında cırlar cırlandı, anıñ räseme belän poçta markaları çıqtı.
Berniçä aydan Valentina Tereşkova oçuçı kosmonavt Andriyan Nikolayevqa kiyäwgä çıqtı, alarnıñ tuyında sovet citäkçese Nikita Xruçev ta buldı.
60-70nçe yıllarda Tereşkova säyäsi karyera yasadı. Ber ara Yuğarı Şura äğzase bulıp torğannan soñ ul 1966nçı yılda Dönya Tınıçlıq Şurasında Sovetlar Berlege ilçese buldı.
Rusiä jurnalistı häm yazuçı Vladimir Gubarev, Azatlıq radiosına Tereşkova turında menä närsälär äytte:
"Bezneñ ğäläm tarixında ul ikençe keşe. Bezneñ küz qarasıday saqlap totqan ike keşebez bar ide – Yura Gagarin häm Valya Tereşkova. Alar oçırğa äzerlängändä häm oçqanda, bez üzebezneñ berençelekne sizä idä, qızğanıçqa qarşı annarı bu xis yuğaldı."
Tuğan köne aldınnan jurnalistlar belän oçraşqanda, Valentina Tereşkova, üzeneñ tormışqa aşmağan ber xıyalı turında äytte – Marsqa oçu. "Min kitep anda qalırğa äzer," dide ul.
Alsu Qormaş
"Sez sovet häm Rusiä xalıqlarınıñ ğorurlığı, bez sezne bik yaratabız. Sez ilebezneñ ictimaği tormışına häm çit däwlätlär belän mönäsäbätlärenä zur öleşegezne kerttegez."
Tereşkova üz çiratında, ğömereneñ axırına qadär watanına xezmät itäçägen äytte.
Valentina yäş çaqta oçqıçlardan paraşüt belän sikerergä yaratqan bulğan, ul Sovetlar Berlegeneñ ğäläm programmasına da qatnaşqan.
1961 yılda Yury Gagarin yasağan oçıştan soñ sovet citäkçelege – ğälämgä xatın-qıznı oçıru turında uylana başlıy. Monıñ öçen alar paraşüt belän oça belgän 30dan yäşräk, buyı 170tän, awırlığı 70tän artmağan yäş xanım ezli – Tereşkova bu ülçämnärgä yaxşı turı kilä.
Ozaq-ozın sınawlar häm künegülärdän soñ 1963neñ 16 yünendä Tereşkova ğälämgä oçtı häm annan: "Oçış yaxşı bara, Korabtağı böten sistemalar yaxşı eşli, hawa cılılığı 20 däräcä, dımlılıq 40 prosent, xälem bik yaxşı" dip xisap birde.
Mäktäptän soñ tegü fabrikasında eşlägän, annan soñ Komsomol yardämendä üskän häm kosmonavt bulğan Valentina Tereşkova misalı - Sovetlar Berlege öçen yaxşı propaganda buldı. Salqın suğış çorın iskä alsaq, Sovetlar Berlege ğälämgä xatın-qıznı AQŞtan aldanraq oçırdı.
Ämma inde äytelgänçä, bu oçışnıñ säyer yaqları da buldı. Tereşkovanıñ bu eşne buldıra aluında şiklängän belgeçlär – ğäläm korabı belän idarä itüne aña birmägän. "Rossiyskaya Gazeta" basmasına birgän äñgämäsendä, Valentina Tereşkova, ber mäldä korab idaräsendä problema kürep, anı sovet ğäläm programması başlığı Sergei Korolevqa xäbär itkänen, häm şunnan soñ ğına anıñ tözätelgänen belderde.
Ämma ber kemneñ dä bu waq problemalarda eşe yuq ide, kire cirgä äylänep qaytqan Tereşkova turında cırlar cırlandı, anıñ räseme belän poçta markaları çıqtı.
Berniçä aydan Valentina Tereşkova oçuçı kosmonavt Andriyan Nikolayevqa kiyäwgä çıqtı, alarnıñ tuyında sovet citäkçese Nikita Xruçev ta buldı.
60-70nçe yıllarda Tereşkova säyäsi karyera yasadı. Ber ara Yuğarı Şura äğzase bulıp torğannan soñ ul 1966nçı yılda Dönya Tınıçlıq Şurasında Sovetlar Berlege ilçese buldı.
Rusiä jurnalistı häm yazuçı Vladimir Gubarev, Azatlıq radiosına Tereşkova turında menä närsälär äytte:
"Bezneñ ğäläm tarixında ul ikençe keşe. Bezneñ küz qarasıday saqlap totqan ike keşebez bar ide – Yura Gagarin häm Valya Tereşkova. Alar oçırğa äzerlängändä häm oçqanda, bez üzebezneñ berençelekne sizä idä, qızğanıçqa qarşı annarı bu xis yuğaldı."
Tuğan köne aldınnan jurnalistlar belän oçraşqanda, Valentina Tereşkova, üzeneñ tormışqa aşmağan ber xıyalı turında äytte – Marsqa oçu. "Min kitep anda qalırğa äzer," dide ul.
Alsu Qormaş