Sammit xucası bularaq Rusiä prezidentı Vladimir Putinnı qunaqçıllığın kürsätep, Mäskäw belän Brüssel arasında söyläşü mömkinlegen xuplawın belderde, kilgän qunaqlarnı sälämäläde. Ämma kön barışında anıñ käyefe üzgärep, çığışlarında täñqit sizelä başladı:
"Bez Latviä häm Estoniädä rusça söyläşüçe azçılıqnıñ xoquqları bozıluı turında söyläştek. Bezneñ bu mäsälädä qaraşıbız bilgele. Bu – Yevropa öçen layıqlı, qabul itelerlek xäl tügel."
Ber atna elek Estoniä başqalasında sovet soldatına häykälneñ urının Tallin üzägennän başqa cirgä küçerüdän başlanıp kitkän kierenkelek äle dä tulısınça tınıp betmägän. Yevropa Berlegendä Rusiä belän mönäsäbätläre qatlawlanğan il ber Estoniä genä tügel. Polşa, Mäskäwneñ Polşadan it kertüen tıyıuna cawap itep, Yevropa Berlege belän Rusiä arasında strategik xezmättäşlek kileşüe turında söyläşülär başlarğa qarşı çıqtı.
Estoniä häm Polşa belän mönäsäbätlär, şulay uq Berlek belän Rusiä arasında Kosovo kiläçäge turında fiker ayırmalıqları häm töbäktä yağulıq iminlege kebek mäsälälär arqasında bu könnärdä Samarda barğan sammittan zur näticälär kötelmi. İrtänge utırış aldınnan Yevropa Komissiäse prezidentı Jose Manuel Barroso, Berlek kiläçäktäge xezmättäşlekne küz aldında tota, dip belderde:
"Bezneñ ozın möddätle maqsatıbız bilgele – iqtisadi xezmättäşlek, yağulıq, klimat problemaların çişü öçen berlektä eşläw arqılı bezneñ xalıqlarıbız öçen yaxşıraq kiläçäk tözü. Bu maqsatqa bez urtaq qimmätlär – demokratiä, keşe xoquqları häm qanun xakimiäte aşa ireşä alabız."
Küplärneñ iğtibarın sammit üze tügel, ä anıñ tiräsendä barğan xällär cälep itä. Kremlgä qarşı oppozisiädä torğan "Rizasızlar marşına" äzerlek bardı. "Başqa Rusiä" dip isemlängän xäräkät yulbaşçısı Garry Kasparov Samarğa oçqıçqa utırğanda Mäskäwneñ Şeremetyevo hawa alanında totqarlandı:
"Ber 5 säğatkä yaqın waqıt bezgä ber ni añlatmıyça pasport häm biletlarıbıznı alıp tottılar. Annan soñ 13 keşeneñ biletları yalğan, didelär. Ul 13 keşe arasında Wall Street Journal häm Daily Telegraf jurnalistları bar ide."
Totqarlanğan keşelär arasında şulay uq Rusiädä tıyılğan nasional-bolşeviklar firqase yulbaşçısı Eduard Limonov ta bar ide.
"Kreml belän Başqa Rusiä arasında qarşılıq arta. Rusiäneñ federal mäğlümat çaraları ber süz däşmäsä dä, cämäğätçelek tä bu turıda belä başladı. Miña qalsa, min xällär torışı belän bik qanäğät, soñğı yıllarda oppozisiä eşçänlegenä näq nizaq citmi ide."
Sammitta qatnaşqan Germaniä kanslerı Angela Merkel, bu keşelärneñ totqarlanuına borçılu belderde:
"Samarda üz qaraşların belderergä telägän keşelärgä mondıy mömkinlek birelergä tieş, awırlıqlarğa qaramastan, alar biregä bälki kilep citer."
"Rizasızlar marşı" Rusiä prezidentı Putinnı borçımıy, anıñ süzlärenä qarağanda, bu çaralar – qanun qısalarında ütergä häm xalıqnıñ köndälek tormışına ziyan kitermäskä tieş. Sammit aldınnan Samarda eçke eşlär xezmäte milli oyışmalar belän ayırım eş alıp baru sorap ölkä xökümätenä möräcäğät itkän bulğan . Ämma ölkä xökümäte monnan baş tatrqan. Bu xaqta bezneñ Samardağı xäbärçebezgä xökümättäge milli mäsälälär belgeçe Nadejda Osipova belderde.
Alsu Qormaş
"Bez Latviä häm Estoniädä rusça söyläşüçe azçılıqnıñ xoquqları bozıluı turında söyläştek. Bezneñ bu mäsälädä qaraşıbız bilgele. Bu – Yevropa öçen layıqlı, qabul itelerlek xäl tügel."
Ber atna elek Estoniä başqalasında sovet soldatına häykälneñ urının Tallin üzägennän başqa cirgä küçerüdän başlanıp kitkän kierenkelek äle dä tulısınça tınıp betmägän. Yevropa Berlegendä Rusiä belän mönäsäbätläre qatlawlanğan il ber Estoniä genä tügel. Polşa, Mäskäwneñ Polşadan it kertüen tıyıuna cawap itep, Yevropa Berlege belän Rusiä arasında strategik xezmättäşlek kileşüe turında söyläşülär başlarğa qarşı çıqtı.
Estoniä häm Polşa belän mönäsäbätlär, şulay uq Berlek belän Rusiä arasında Kosovo kiläçäge turında fiker ayırmalıqları häm töbäktä yağulıq iminlege kebek mäsälälär arqasında bu könnärdä Samarda barğan sammittan zur näticälär kötelmi. İrtänge utırış aldınnan Yevropa Komissiäse prezidentı Jose Manuel Barroso, Berlek kiläçäktäge xezmättäşlekne küz aldında tota, dip belderde:
"Bezneñ ozın möddätle maqsatıbız bilgele – iqtisadi xezmättäşlek, yağulıq, klimat problemaların çişü öçen berlektä eşläw arqılı bezneñ xalıqlarıbız öçen yaxşıraq kiläçäk tözü. Bu maqsatqa bez urtaq qimmätlär – demokratiä, keşe xoquqları häm qanun xakimiäte aşa ireşä alabız."
Küplärneñ iğtibarın sammit üze tügel, ä anıñ tiräsendä barğan xällär cälep itä. Kremlgä qarşı oppozisiädä torğan "Rizasızlar marşına" äzerlek bardı. "Başqa Rusiä" dip isemlängän xäräkät yulbaşçısı Garry Kasparov Samarğa oçqıçqa utırğanda Mäskäwneñ Şeremetyevo hawa alanında totqarlandı:
"Ber 5 säğatkä yaqın waqıt bezgä ber ni añlatmıyça pasport häm biletlarıbıznı alıp tottılar. Annan soñ 13 keşeneñ biletları yalğan, didelär. Ul 13 keşe arasında Wall Street Journal häm Daily Telegraf jurnalistları bar ide."
Totqarlanğan keşelär arasında şulay uq Rusiädä tıyılğan nasional-bolşeviklar firqase yulbaşçısı Eduard Limonov ta bar ide.
"Kreml belän Başqa Rusiä arasında qarşılıq arta. Rusiäneñ federal mäğlümat çaraları ber süz däşmäsä dä, cämäğätçelek tä bu turıda belä başladı. Miña qalsa, min xällär torışı belän bik qanäğät, soñğı yıllarda oppozisiä eşçänlegenä näq nizaq citmi ide."
Sammitta qatnaşqan Germaniä kanslerı Angela Merkel, bu keşelärneñ totqarlanuına borçılu belderde:
"Samarda üz qaraşların belderergä telägän keşelärgä mondıy mömkinlek birelergä tieş, awırlıqlarğa qaramastan, alar biregä bälki kilep citer."
"Rizasızlar marşı" Rusiä prezidentı Putinnı borçımıy, anıñ süzlärenä qarağanda, bu çaralar – qanun qısalarında ütergä häm xalıqnıñ köndälek tormışına ziyan kitermäskä tieş. Sammit aldınnan Samarda eçke eşlär xezmäte milli oyışmalar belän ayırım eş alıp baru sorap ölkä xökümätenä möräcäğät itkän bulğan . Ämma ölkä xökümäte monnan baş tatrqan. Bu xaqta bezneñ Samardağı xäbärçebezgä xökümättäge milli mäsälälär belgeçe Nadejda Osipova belderde.
Alsu Qormaş