11nçe sintöberne yaxşı oyıştırılğan , yaxşı finansiälängän zur doşman al Qaida oyıştırdı. al Qaida äle dä bar anıñ citäkçese Osama bin laden äle dä tabılmağan.Ämma törkem sonğı 3 yılda 11sintäber belän çağıştırırlıq höcüm oyıştıra almadı.Dewam itkän terror höcümnärendä bomba, atışularda unnarça yäki yözlärçä keşe häläk bula ämma meñnäçä tügel. Kontr terrorizm belgeçläre fikrençä terrorğa qarşı suğış al Qaidanı taratuda nindider däräcädä uñışqa ireşkän.Şotlandiädä S.Andrew Universitetında Terror häm Säyäsi Köçqullanu Üzäge direktorı Magnus Ranstorp uñış öleşçä küzläw xezmätläreneñ yaxşıraq eşläwendä di(audio)
Minemçä 11nçe sintäberdän soñ, hiç bulmağanda AQŞ perspektivasınnan qarağanda terrorğa qarşı suğış şaqtıy uñışlı. Ul global koalitsiä buldırdı. 90il bälkim dä 100 il küzläw mäğlümäten urtaqlaşa.
Küzläw mäğlümäten urtaqlaşu Suğut Ğäräbstäne häm Pakstanda bıyıl al Qaidanıñ yuğarı däräcädäge keşeläreneñ qulğa alınuına, terror törkemnäreneñ finans çığanaqların tuqtatuğa kiterde.Ämma Ranstorp terror törkemnäre basımğa qarşı uñışlı qarşılıq kürsätep , zur operatsiälär urınına azıraq aqça sarıf itelgän,keçkenätäk külämle operatsiälär oyıştıra başladı dip äytä.11nçe sintäber waqıyğäsen tikşergän AQŞ komissiä , höcümne oyıştıru öçen 2yıldan artıq waqıt häm 400-500meñ dollar sarıf itelgän digän näticägä kilde. İspanyada mart ayında islamistlar poezda bombalar şartlatıp 191keşeneñ ülemenä säbäp buldı. Madrid törkemeneñ budjetı 34meñ yevro ide. Bu summa aqçanı törkem küzläw oyışmalarınıñ iqtibarın cälep itmi ciñellek belän tabıp qullandı dip söyli Ranstorp.
Belgeçlär terrorğa qarşı suğışta ciñü öçen yıllar xätta distä yıllar kiräk bulaçaq,şulayuq iminlek çaraların arttıru , küzläw mäğlümäte cıyu , politsiä eşçänlege zarur dip belderä. Ämma qayber küzätüçelär bu çaralar citärlek tügel yaña höcümnärne buldırmau yartı yul, ikençe yartısı isä terror törkemnärenä yaña keşelärneñ alınuın tuqtatu dip äytä.Londonda çığa torğan ğäräb telendäge Al-hayat basmasınıñ säyäsi komentatorı Hazem Saghie fikrençä terrorğa qarşı suğış belän bergä al Qaida kebek oyışmalarğa qarşı idealar suğışı da alıp barılırğa tieş. Könbatış möselman dönyasında säyäsi,iqtisadı reformalarnı qıyulandırırğa häm keşelärne radikal oyışmalarğa etärgän açu qıyınlıqlarnı ciñeläytergä tieş. Anıñ süzlärençä könbatış möselmen dönyasın ''progressiv köntärtibe '' belän ruxlandırırğa tieş. (audio)
Yaqın Könçığış häm 3nçe dönya illärendäge Üz cämğiätläreneñ üzgärüen anıñ progressiv mädäni xälgä kilüen teläwçelär öçen üzençälekle, kübräk wäğdälär birgän progressivraq köntärtibe täqdim itelergä tieş.
İyün ayında İndustriäläre alğa kitkän illär citäkçeläre cıyılışında şundıraq adım atlandı Progress häm bergälek kiläçäk öçen partnörlıq oyışıtırıldı.Bu çara kiñräk Yaqın Könçığış häm Tönyaq Afrikada iqtisadi häm sotsial reformalarnı yaqlıy. Qayber analitiklar idealar suğışı ekstremistlarnıñ fikerlären üzgärtügä kiterer dip uylamıy ämma başqa keşelärneñ alarğa çıdamlıq kürsätüen kimetügä yäki yaqlamawına kiterüe mömkin dip äytä.AQŞta Maryland Universitetında säyäsi fännär profesorı Benjamin Barber süzlärençä, terroristlar problema tügel , ber niçä genä tile terrorçı bar. Bik küp keşe terrorçı bulmasa da terrorçılarğa yaxşı küz belän qarıy yäki alarnı yaqlıy. Menä bu problema bulıp tora.Osama Bin Ladennıñ fikeren üzgärtä almisın, ämma sin anıñ tiräsendä imin zona buldırğan bik küp keşeneñ fikeren üzgärtä alasın , bu isä küp yaqlı xezmättäşlek taläp itä dip äytte profesor Barber. Kiläçäktä höcümnär buldırmau häm terrorçılarnıñ üzlärenä taraftar cälep itüen kimetüdän başqa terrorğa qarşı suğışta ciñep çığu öçen küp kenä küzätüçelär tağı ber çarağa iqtibar itä:terrorğa qarşı köräş alıp baruçı däwlätlär terror oyışmaların yuq itkändä xalıqnıñ sivil irekleklären kimetmäskä tieş. Üzbäkstanda xoquq yaqlau oyışması Mazlumnıñ citäkçese Otanazar Aripov terrorğa qarşı köräş başlağanda bu Üzbäkstannı AQŞqa anıñ demokratik qimmätlärenä yaqınlaştıraçaq dip ömed itsäm dä iminlek öçen operatsiälär başlanğaç xoquqlar qısılaçaq dip borçılğan idem (audio)
kötkänçe qurıqqan närsä döres bulıp çıqtı Üzbäkstanda säyäsi opozitsiägä qarata repressiv säyäsät kimemäde , kiresençä köçäyde dip äytte
Aripov Taşkent xökümäten terrorğa qarşı suğışta xezmättäşlekne üz mäqsatları öçen qullanuda ğäyepli . Üzbäkstan xökümäte opozitsiä törkemnärenä qarata repressiv säyäsät alıp baruın kire qağa. Kontrterrorizm belgeçe Magnus Ranstorp terrorğa qarşı suğışta ciñep çiğu, iminlekne garantiäläw belän bergä yuğarı bäyä birelgän sotsial qämmätlärne saqlap qalu arasında tängällek buldıru dip äytä.Här törle töngälsezlek kiläçäktä yaña problemalarnıñ kilep çığuına säbäp bulaçaq
färidä xämit
färidä xämit