Dönyadağı küp kenä illärneñ finans ministırları häm üzäk bank citäkçeläre atna azağında Waşingtonda cıyılıp Millenium täräqiät mäqsatları dip belengän hädäflärgä niçek ireşergä digän mäsäläne tikşeräçäk.Töp mäqsatlardan berse 2015nçe yılğa qädär dönyadağı yarlılıqnı yartılap kimetü. Qıtay häm Hindistanda iqtisadnıñ nıq üseşe bu eşne qulaylaştırdı. Bu tendensiägä yardäm itkän azıraq belenüçe illär isä eleke SSSR däwlätläre ayrım alğanda yarlı Üzäk Aziä häm Kafkaz illäre.Dönya Bankı häm Xalıqara Valyuta Fondı belderüenä kürä, yaqınça 7yıl tulay milli produksiäneñ iqtibar cälep itärlek däräcädä üsüe töbäktäge 10 millionnarça keşene yarlılıq xäyerçelektän çığarğan. ( Bilgele bulğança könenä 2 dollardan da azıraq aqça belän yäşäwçelär yarlı, fäqirlär sıynıfına kertelä) kerem bik tübän bulğan Gruziä, Ärmänstan, Azerbaycan,Moldova, tacikistan, Üzbäkstan häm Qırğızıstanda tulay milli produksiä nıq üskän.
İMF Yaqın Könçığış häm Üzäk Aziä departamentı direktorınıñ urınbasarı Julian Berengaut radiobızğa BDB-7 illäre aqrınlap SSSR däwrendäge eşläp çığaru däräcäsenä qayta,
Makro ekonomik totrıqlılıq 1998nçe yıldan soñ xäzer kire qayttı. Moña ireşü qıyın ide häm bu möhim östenlek bulıp tora. Üsünün däwam itüe öçen şart, alşart bulıp tora häm bu saqlanırğa
tieş dip söyläde.
Şulayda töbäktä ütkärelgän tikşerenülär bu däwlätlärdä rişwätçelek, qanun tärtip häm säyäsi reformalarnıñ bik artta qalğanın kürsätä.
Berengaut üsüneñ däwam itüe öçen reformalar şart di
Berengaut(audio)
töp iqtisadi eşlär öçen möhim bulğan oyışmalar, misal öçen däwlätkä salım cıyu , kontraktlar tözü , bizeness eşmäkärlekne alıp baru öçen kiräkle institut , oyışmalar buldıru zarur
Däwlät oyışmaları, institutlarnıñ zäğif buluı naçar infrastruktura, eçke konfliktlar, ana balalarnıñ ülemen kimetü , AİDSneñ cäyelüen tuqtatu kebek milleniumnıñ başqa mäqsatlarına ireşüne qıyınlaştıra BMOnıñ balalar fondı UNİCEFF ütkän yılda töbäktä balalarnıñ sälämätlege mäsäläsendäge qazanışlar yuqqa çığa ala dip kisätte. Dönya Bankınıñ Yevropa häm Üzäk Aziä töbäge baş iqtisadçısı Pradeep Mitra radiobızğa birgän ängä mädä ekonomik üseşneñ däwam itüe sälämätlek saqlaw mäsälälärenä uñay täsir itä alamı açıq anıq bilgele tügel digän ide
Mitra(audio)
Sälämätlekne saqlaw mäsäläsendä quyılğan mäqsatlarğa ireşep bulırmı digän sorawlar bar. Bez monda ana ,balalarnıñ ülemen kimetü, çista äçär su turıda söylibez. Bez banknıñ eşlägän töbäktä SPİDneñ tizlektä cäyelep baruı turında söylibez
Mitra täräqiät aqırın bara, ämma töbäktäge iqtisadi üseş sannarı ömed tudıra dip äytä.İMF Bäysez Däwlätlär Berdämlegendä ütkän yılda tulay milli produksiä 8%üste dip äytä. Dönya Bankı Könçığış Yevropa, Törkiä BDB illäre kebek zurıraq regionnı qarap bara häm bu urınnarda üseş yaqınça 7% di. Bu sannarnı Könçığış Aziä genä ütep kitkän. Mitra Taulı Qarabax, Abxaziä,Könyaq Osetiä häm Dnister täbägendäge çişelmägän konfliktlarnıñ yasıyaçaq täsirgä borçıla.Ul Bu urınnar strategik yaqtan möhim, iqtisadi uñışqa qaramastan problemalı urınnarnı nıqlap qarap bar dip söyli .İMF dä bu atnada iğlan itkän xisabında xalıqara cämäğätçelekneñ Üzäk Aziäne yaqlawı möhim dip basım yasalğan. Xisapta BDB eçendä säwdä qağıydäläre, transit säyäsäten irekländerü tarif kirtälären sütep taşlawnıñ ähämiäte azsızıqlanğan färidä xämit
Berengaut(audio)
töp iqtisadi eşlär öçen möhim bulğan oyışmalar, misal öçen däwlätkä salım cıyu , kontraktlar tözü , bizeness eşmäkärlekne alıp baru öçen kiräkle institut , oyışmalar buldıru zarur
Däwlät oyışmaları, institutlarnıñ zäğif buluı naçar infrastruktura, eçke konfliktlar, ana balalarnıñ ülemen kimetü , AİDSneñ cäyelüen tuqtatu kebek milleniumnıñ başqa mäqsatlarına ireşüne qıyınlaştıra BMOnıñ balalar fondı UNİCEFF ütkän yılda töbäktä balalarnıñ sälämätlege mäsäläsendäge qazanışlar yuqqa çığa ala dip kisätte. Dönya Bankınıñ Yevropa häm Üzäk Aziä töbäge baş iqtisadçısı Pradeep Mitra radiobızğa birgän ängä mädä ekonomik üseşneñ däwam itüe sälämätlek saqlaw mäsälälärenä uñay täsir itä alamı açıq anıq bilgele tügel digän ide
Mitra(audio)
Sälämätlekne saqlaw mäsäläsendä quyılğan mäqsatlarğa ireşep bulırmı digän sorawlar bar. Bez monda ana ,balalarnıñ ülemen kimetü, çista äçär su turıda söylibez. Bez banknıñ eşlägän töbäktä SPİDneñ tizlektä cäyelep baruı turında söylibez
Mitra täräqiät aqırın bara, ämma töbäktäge iqtisadi üseş sannarı ömed tudıra dip äytä.İMF Bäysez Däwlätlär Berdämlegendä ütkän yılda tulay milli produksiä 8%üste dip äytä. Dönya Bankı Könçığış Yevropa, Törkiä BDB illäre kebek zurıraq regionnı qarap bara häm bu urınnarda üseş yaqınça 7% di. Bu sannarnı Könçığış Aziä genä ütep kitkän. Mitra Taulı Qarabax, Abxaziä,Könyaq Osetiä häm Dnister täbägendäge çişelmägän konfliktlarnıñ yasıyaçaq täsirgä borçıla.Ul Bu urınnar strategik yaqtan möhim, iqtisadi uñışqa qaramastan problemalı urınnarnı nıqlap qarap bar dip söyli .İMF dä bu atnada iğlan itkän xisabında xalıqara cämäğätçelekneñ Üzäk Aziäne yaqlawı möhim dip basım yasalğan. Xisapta BDB eçendä säwdä qağıydäläre, transit säyäsäten irekländerü tarif kirtälären sütep taşlawnıñ ähämiäte azsızıqlanğan färidä xämit