Dönyawi däwlät sanalğan, ämma şuña da qaramastan zur küpçelege möselmannar yäşägän Törkiä, berençe qaraşqa, fälästinlelär öçen dini wä tarixi yaqtan qärdäş il kebek kürensä dä, törek-fälästin araları alay ğadi genä añlatıla almıy. Mönäsäbätlärneñ şaqtıy qatlawlı buluı, Yaqın Könçığıştağı ğäräplärneñ berniçä ğasırlıq ğosmanlı xakimiate turında nigezdä yaman xätirälär belän yäşäwe genä tügel, ä Törkiäneñ, berençe çiratta törek xärbiläreneñ İzrail belän däwamlı strategik berektäşlek urnaştıruı tora diärgä mömkin. Premyer Erdoğan üze islamçıl AK Partiädän bulsa da, ilneñ şuşı säyäsäten inkär itä almıy. Häm üzeneñ Yaqın Könçığış säfären dä ul yäkşämbedä İzrail citäkçeläre belän oçraşudan başlap cibärde. Premyer-ministr Ariel Şaron belän söyläşülärdän soñ Räcäp Erdoğan, üz xökümäteneñ Törkiä wä İzrail mönäsäbätlären elekkeçä dustanä saqlap qalu eşenä tuğrı bulıp qaluın belderde:
Audio, Räcäp Erdoğan
"Üz dinamikası bulğan mönäsäbätlärebez qısasında bez alarnı tağın da nığıtu telägen belderdek" di törek premyer-ministrı Änkaranıñ İzrail belän araların elekkeçä tığız kileş saqlap qalu turında. Yaqlar, ayırım alğanda, ike ilneñ yuğarı citäkçelege arasında küzläw mäğlümatı belän almaşu öçen "aşığıç elemtä" urnaştıru xaqında kileşte. Moñardan tış İzrail Törkiägä, Gazadağı fälästinlelär öçen elektr stansiäse, ä annan İzrail ğäskärläre kitkännän soñ toraq yortlar da tözügä bulışunı täqdim itä. Erdoğan säfäre barışında yaqlar, Törkiäneñ xärbi oçqıçların zamançalaştıru turındağı yartı milliard dollarlıq ber kileşü imzalarğa cıyına digän xäbärlär çıqqan ide, ämma Şaron da, Erdoğan üze dä bu xaqta berni äytmäde. Şuşı ike ilneñ yaqınlığı, inde telgä alınğan xärbi-säyäsi berektäşlek belän genä añlatılmıy, Törkiä häm İzrail arasındağı yıllıq säwdä äyläneşe 2 milliard dollarğa citä. Şuña da qaramastan, uzğan yılda Änkara belän Yerusalim arasında kierenkelek çığıp aldı - Räcäp Erdoğan üzeneñ ber belderüendä Ariel Şaronnıñ fälästinlelärgä qarata qırıs çaraların "däwlät terrorı" dip atağan ide. Xäzerge söyläşülär Änkaranıñ beryaqtan İzrail belän dä, ikençe yaqtan, fälästinlelär belän dä dustanä mönäsäbätlärdä toruın qaytara ala. İzrail tışqı eşlär ministrı Silvan şalom düşämbedä Törkiäneñ solıx eşlärendä qatnaşu ixtimalları turında bolay dide:
Audio, Silvan Şalom
"Minemçä, Törkiä İzrailneñ fälästinlelär belän, häm ğomumän, ğäräp dönyası belän araların yaxşırtuğa yardäm itä ala. İzrailneñ Törkiä belän mönäsäbätläre, İzrailneñ möselman küpçelege bulğan başqa illär belän mönäsäbätlärenä ürnäk bula ala" dip belderä İzrail tışqı eşlär ministrı. Törkiäne şulay yaqın kürü işaräläre düşämbedä Erdoğannıñ fälästin citäkçeläre - räis Mäxmüt Abbas häm premyer Äxmät Qıray belän söyläşülärendä dä yasaldı.
Kärim Kamal
Audio, Räcäp Erdoğan
"Üz dinamikası bulğan mönäsäbätlärebez qısasında bez alarnı tağın da nığıtu telägen belderdek" di törek premyer-ministrı Änkaranıñ İzrail belän araların elekkeçä tığız kileş saqlap qalu turında. Yaqlar, ayırım alğanda, ike ilneñ yuğarı citäkçelege arasında küzläw mäğlümatı belän almaşu öçen "aşığıç elemtä" urnaştıru xaqında kileşte. Moñardan tış İzrail Törkiägä, Gazadağı fälästinlelär öçen elektr stansiäse, ä annan İzrail ğäskärläre kitkännän soñ toraq yortlar da tözügä bulışunı täqdim itä. Erdoğan säfäre barışında yaqlar, Törkiäneñ xärbi oçqıçların zamançalaştıru turındağı yartı milliard dollarlıq ber kileşü imzalarğa cıyına digän xäbärlär çıqqan ide, ämma Şaron da, Erdoğan üze dä bu xaqta berni äytmäde. Şuşı ike ilneñ yaqınlığı, inde telgä alınğan xärbi-säyäsi berektäşlek belän genä añlatılmıy, Törkiä häm İzrail arasındağı yıllıq säwdä äyläneşe 2 milliard dollarğa citä. Şuña da qaramastan, uzğan yılda Änkara belän Yerusalim arasında kierenkelek çığıp aldı - Räcäp Erdoğan üzeneñ ber belderüendä Ariel Şaronnıñ fälästinlelärgä qarata qırıs çaraların "däwlät terrorı" dip atağan ide. Xäzerge söyläşülär Änkaranıñ beryaqtan İzrail belän dä, ikençe yaqtan, fälästinlelär belän dä dustanä mönäsäbätlärdä toruın qaytara ala. İzrail tışqı eşlär ministrı Silvan şalom düşämbedä Törkiäneñ solıx eşlärendä qatnaşu ixtimalları turında bolay dide:
Audio, Silvan Şalom
"Minemçä, Törkiä İzrailneñ fälästinlelär belän, häm ğomumän, ğäräp dönyası belän araların yaxşırtuğa yardäm itä ala. İzrailneñ Törkiä belän mönäsäbätläre, İzrailneñ möselman küpçelege bulğan başqa illär belän mönäsäbätlärenä ürnäk bula ala" dip belderä İzrail tışqı eşlär ministrı. Törkiäne şulay yaqın kürü işaräläre düşämbedä Erdoğannıñ fälästin citäkçeläre - räis Mäxmüt Abbas häm premyer Äxmät Qıray belän söyläşülärendä dä yasaldı.
Kärim Kamal