Rusiäneñ gaz şirkäte Gazprom Ukraina meñ kubik meter gaz öçen 230dollar tülärgä tieş dip taläp itä. Bu inde älege bäyädän 4 märtäbädän dä atığraq digän süz.Ukrainanıñ gaz –trasport şirkäte Naftohaz Ukrayini bezneñ Gazprom belän 2009nçe yılğa qädär kontraktıbız bar dip däğwä itä.. Älege bäyälär mondıy:Ukraina meñ kubik meter gaz öçen Rusiägä 50 dollar tüli . Ukraina meñ kübik meter gaznıñ territoriäsenän ütkän här 100 çaqırımı öçen 1.09 dollar alıp qala.Ägär dä 31.dikäbergä qädär kileşügä ireşelmäsä , nindi mömkinçeleklär bar:
Rusiä Yevropadağı klientalarına ğına citärlek gaz qudıru öçen töp ütkärgeçtä basımnı kimetä ala .Ukraina älegä waqıtta ütkärgeçtän quılğan gaznıñ yaqınça 20%tın alıp qala. Basımnı kimetü Ukrainanıñ gaznı suırtıp aluın tuqtatmayaçaq älbättä. Bu inde Yevropadağı istiğmalçılar öçen qıtlıq bulaçaq digän süz.Ukraina premyre Yuriy Yexanurov kiçä bez territoriädän ütkän gaznıñ 15%ın transit tüläwe itep alıp qalırğa xoquqıbız bar dip äytkäç Gazprom süzçese Sergey Kuprianov:
Ukrainanıñ Yevropa istiğmalçılarına cibärelgän gaznı alıp qalaçaqbız digänbügenge belderüe.Çınbarlıqta gaznı urlaw bulıp tora digän cawap qaytardı
Ukraina cir astındağı 13 saqlağıçtağı gaznı qullanırğa mäcbür qala ala. Anda 34milliard yarım kubik meter gaz saqlaw mömkin bulsa da Neftohaz Ukrayini çığanaqları saqlağıçnıñ 60-65% ğına tulı ämma qış aylarda qıtlıq bula qalsa, citärlek gaz bar dip belderde. Tik zapastağı gaznıñ xucaları törle . Törkmänstan gazın Ukrainağa taşığa Ukraina, Rusiä, Macaristan häm RosUkrEnergo şirkätläre qatnaşa, alarnıñ hämmäse dä saqlağıçtağı gaznıñ nindider öleşe üzeneke dip däğwä itä. Başqa ber mömkinçelek isä Ukraina bäxäsne Stockholmdağı Säwdä Bülmäse yäğni Arbitraj oyışmasına tapşıra ala. Ukraina premyre inde bäxäsne arbitrajğa tapşıru belän yanap quydı da. . Bäxäs qaydan kilep çıqtı soñ?Ukraina 128 milliard kubik meter gaznı könbatış Yevropağa küçergän öçen aqça alıp tora. Üze Gazpromdan yıllardan birle bik arzanğa gaz satıp ala.Meñ kübik meterga 50 dollar ğına tüli .Ni öçen Gazprom şundıy arzanğa Ukrainağa gaz sata , säbäbe ber qayçan da tulısınça açıqlanmadı. Här ike yaqta tözelgän kontraktlarnı säwdä serre dip yäşerä..Älege bäxäsne bälkim dä Russiäneñ Ukraina gaz transportı sisteması yäğni Soyuz, Duslıq Ütkärgeçläre häm 72 kompressor stansiäsen kontrol itü teläge belän añlatu mömkin. 2002. yılda Ukraina belän Rusiä Ukraina tözätügä möxtaç gaz çeltären yañartu öçen xalıqara konsortium oyıştıru turında kileşte. Ämma Ukraina Rusiäneñ ütkärgeç sistemasınıñ 50% Gazpromğa tapşırılırğa tieş digän taläben kire qaqtı. 2003. yılnıñ üktäberendä Yekaterinburgta ütkän cıyılışta prezident V.Putin könbatışqa gaz alıp barğan ütkärgeçlär SSSR waqıtnda tözelde, milli mänfäğätlärebezne saqlau öçen Rusiä çikläre tışındağı sistemanı da tözätü bezneñ xoquq ,eşebez dip äytkän ide. Äle bu arada ğına Gazprom başlığı Aleksey Miller äğär dä Ukraina ütkärgeçlärneñ 50% Gazpromğa qaytarsa, gaz bäyäse turında söyläşebez digän ide. Ukraina xakimiätläre täqdimne şuluq könne kire qaqtı.
Xälbuki bu strategiä Belarusta uñışlı buldı.Ul meñ kübik meter gazğa 47 dollar tülärgä däwam itä.Gazprom Gruziä belän Ärmänstanğa da şunduyuq täqdimnär, yäğni ütkärgeçne tapşıruğa cawap itep gaz bäyäsen töşerü täğdimen kertte. Alar äle bu täğdim turıda qarar birmägän. Älege bäxäsne tağı bolay añlatıp bula: Rusiä Ukrainada mart ayında ütäçäk parlament saylawlarına täsir itärgä mataşa. Putin ütkändä yalğış atqa aqça salıp-Viktor Yanukoviçnı yaqlap ,şaqtıy qıyın xäldä qalğan ide.Gaz konfliktına qarap Rusiä Ukrainada üz täsiren nığıta dip äytep bula.Ämma iqtisadi faktorlar da yuq tügel. Rusiädä energiä analitikları Gazprom , yaña gaz yatmaların eşkärtäçäk xäldä tügel, ul üze citeşmäwçänlek qıtlıq aldında qala ala dip äytä.Gazprom moñı kire qaqsa da 2006nçe yılnıñ ğıynuarınnan başlap Törkmänstanan kübräk gaz satıp alu öçen kontrakt tözegän . färidä xämit
Ukrainanıñ Yevropa istiğmalçılarına cibärelgän gaznı alıp qalaçaqbız digänbügenge belderüe.Çınbarlıqta gaznı urlaw bulıp tora digän cawap qaytardı
Ukraina cir astındağı 13 saqlağıçtağı gaznı qullanırğa mäcbür qala ala. Anda 34milliard yarım kubik meter gaz saqlaw mömkin bulsa da Neftohaz Ukrayini çığanaqları saqlağıçnıñ 60-65% ğına tulı ämma qış aylarda qıtlıq bula qalsa, citärlek gaz bar dip belderde. Tik zapastağı gaznıñ xucaları törle . Törkmänstan gazın Ukrainağa taşığa Ukraina, Rusiä, Macaristan häm RosUkrEnergo şirkätläre qatnaşa, alarnıñ hämmäse dä saqlağıçtağı gaznıñ nindider öleşe üzeneke dip däğwä itä. Başqa ber mömkinçelek isä Ukraina bäxäsne Stockholmdağı Säwdä Bülmäse yäğni Arbitraj oyışmasına tapşıra ala. Ukraina premyre inde bäxäsne arbitrajğa tapşıru belän yanap quydı da. . Bäxäs qaydan kilep çıqtı soñ?Ukraina 128 milliard kubik meter gaznı könbatış Yevropağa küçergän öçen aqça alıp tora. Üze Gazpromdan yıllardan birle bik arzanğa gaz satıp ala.Meñ kübik meterga 50 dollar ğına tüli .Ni öçen Gazprom şundıy arzanğa Ukrainağa gaz sata , säbäbe ber qayçan da tulısınça açıqlanmadı. Här ike yaqta tözelgän kontraktlarnı säwdä serre dip yäşerä..Älege bäxäsne bälkim dä Russiäneñ Ukraina gaz transportı sisteması yäğni Soyuz, Duslıq Ütkärgeçläre häm 72 kompressor stansiäsen kontrol itü teläge belän añlatu mömkin. 2002. yılda Ukraina belän Rusiä Ukraina tözätügä möxtaç gaz çeltären yañartu öçen xalıqara konsortium oyıştıru turında kileşte. Ämma Ukraina Rusiäneñ ütkärgeç sistemasınıñ 50% Gazpromğa tapşırılırğa tieş digän taläben kire qaqtı. 2003. yılnıñ üktäberendä Yekaterinburgta ütkän cıyılışta prezident V.Putin könbatışqa gaz alıp barğan ütkärgeçlär SSSR waqıtnda tözelde, milli mänfäğätlärebezne saqlau öçen Rusiä çikläre tışındağı sistemanı da tözätü bezneñ xoquq ,eşebez dip äytkän ide. Äle bu arada ğına Gazprom başlığı Aleksey Miller äğär dä Ukraina ütkärgeçlärneñ 50% Gazpromğa qaytarsa, gaz bäyäse turında söyläşebez digän ide. Ukraina xakimiätläre täqdimne şuluq könne kire qaqtı.
Xälbuki bu strategiä Belarusta uñışlı buldı.Ul meñ kübik meter gazğa 47 dollar tülärgä däwam itä.Gazprom Gruziä belän Ärmänstanğa da şunduyuq täqdimnär, yäğni ütkärgeçne tapşıruğa cawap itep gaz bäyäsen töşerü täğdimen kertte. Alar äle bu täğdim turıda qarar birmägän. Älege bäxäsne tağı bolay añlatıp bula: Rusiä Ukrainada mart ayında ütäçäk parlament saylawlarına täsir itärgä mataşa. Putin ütkändä yalğış atqa aqça salıp-Viktor Yanukoviçnı yaqlap ,şaqtıy qıyın xäldä qalğan ide.Gaz konfliktına qarap Rusiä Ukrainada üz täsiren nığıta dip äytep bula.Ämma iqtisadi faktorlar da yuq tügel. Rusiädä energiä analitikları Gazprom , yaña gaz yatmaların eşkärtäçäk xäldä tügel, ul üze citeşmäwçänlek qıtlıq aldında qala ala dip äytä.Gazprom moñı kire qaqsa da 2006nçe yılnıñ ğıynuarınnan başlap Törkmänstanan kübräk gaz satıp alu öçen kontrakt tözegän . färidä xämit