Matbuğat közgeseneñ bügenge çığarılışında bez sezne uzıp baruçı atnada dönya kürgän berniçä qızıqlı yazma belän tanıştırırbız. Alarnıñ berse – Watanım Tatarstan gäcitendä basılğan Asiä Yunısovanıñ Qotlı bulsın ğömer bäyrämeñ, dip atala. Anda avtor xäzer bik yış icat kiçäläre, yubileylar, tuğan könnär ütkärelü turında yaza. Bıyılğı Mädäniät häm sänğät yılında älege tema ayıruça aktual’ bulıp tora. Elek keşelärneñ dä, törle oyışmalarnıñ da yubileyları däwlät qararı nigezendä, bik sallı datalar uñayınnan ğına ütkärelsä, xäzer kiräkme-kiräkmime, layıqlımı- yuqmı – barısı da uzdıra, bäyräm itä, xätta ber yıllıqnı da yubiley dip, bilgeläp ütärgä tartınmıylar, digän fiker belän büleşä Asiä Yunısova. Şul uq waqıtta istälekle, tantanalı çaralarğa bik tä layıq, läkin inde arabızdan kitkän ädiplärebez çittä qalıp kilä. Yazmadan ber özek.
Bezgä, bälki, märxümnärneñ dataları tügäräklänep citüen kötärgäder dä, ul könnärne qazaxlar yäki başqortlar kebek zurdan qubıp, bu bäyrämnärdä här keşe qatnaşırlıq itep oyıştıru cayın tabarğadır. Kemder: «Küp bit alar», - diär. Şöker, küp şul. Respublikanıñ ber genä töbäge dä mäxrüm qalırlıq tügelŞulay uq ul üzeneñ yazmasında bıyıl bilgelänep ütäçäk ber olı yubiley turında da üz fikerlären citkerä. Süz şağir Musa Cälilneñ tuuına 100 yıl tulunı bäyräm itü xaqında bara. Cälilneñ şuşı yubileyına bağışlap törle örele-waqlı çaralar ütkärü yaxşı närsä inde älbättä, läkin nigä soñ Musa Cälil isemen yörtkän tatar opera häm balet teatrında fevral’ ayında ütäçäk Şalyapin isemendäge xalıqara opera festivaleneñ repertuarında Cälil operası da, librettosın Musa Cälil yazğan Altınçäç operası da yuq, digän soraw belän möräcäğät itä avtor Mädäniät ministrlığı wäkillärenä. Şuşındıy sorawlarğa cawaplarnı bez bergäläp taläp itärgä tieşter, digän fikerdä tora Asiä Yunısova.
Tatarstan yäşläre gäciteneñ 26 ğinwar sanında jurnalist Gölnara Sabirova isä tatar kitabı, döresräge tatar telendä basıla torğan balalar kitapları problemasına tuqtala. Bik matur, tösle, törle formada, külämle räsemnär belän yasalğan balalar kitapları arasında tatar tellelär yuğalıp qala, dip sanıy avtor. Kem bulırsıñ sin, bala, digän mäqäläsendä ul şuşı xälgä añlatmalar ezli. Monıñ öçen Gölnara Sabirova kitaplar satıla torğan kibetlärdä bula, satuçılar belän aralaşa, tatarstan kitap näşriäte wäkilläre belän söyläşä. Üzeneñ tatar telendäge balalar kitapları problemasına bağışlanğan yazmasın Gölnara Sabirova Bala qulına tottırırlıq qızıq kitabıñ da bulmağaç, nindi kiläçäk turında uylarğa mömkin, digän soraw belän tämamlıy.
Ä menä Tatar ile gäciteneñ 3 sanında dönya kürgän Prokrust yatağı yäki xalıq qäderleräkme, ällä balıqmı digän mäqäläsendä Raif Märdanov tağı da qatlawlıraq mä’sällärne kütärä. Ul xäzerge tormış, millät yäşäyeşe, global’läşü, anıñ arqasında kilep çıqqan problemalar, dönyaküläm standartlaştıru xaqında uylana. Cämğiätneñ, keşelekneñ yevropaça üseş yulı başqalarğa ürnäk buludan tuqtarğa waqıt, çönki zamanında yevropaça sivilizatsiä ürnägendä üskän illär xäzer krizis kiçerälär, bigräk tä ruxi ölkädä, dip sanıy avtor.
Avtor fikerençä, prokrustçılıq afäte böten tormışıbıznıñ astın öskä kiterde. Bu televidenie, mädäniät, sänğättä, köndälek tormışta da çağılış taba. Tatar xalqın da ul çitlätep uzmağan.
Dönyanı qaplap alğan «prokrustçılıq» säyäsäte bezneñ cirlekne dä biläp aldı. Tatar xalqına da bik tiskäre yoğıntı yasıy. Anıñ böten alımnarın häm çalımnarın yäşlärebez turıdan-turı üzläşterep barırğa kiräk dip belä. Böten dönya şundıy bulğaç, yänäse, «artta qalası»ları kilmi. Xökümät tä üz ileneñ kiläçägenä tökerep qarıy, tärbiäle, zihenle, añlı buın tärbiäläw belän şöğellänmiHäm älege problemadan çişeleş yulı itep, tatar xalqı üseşeneñ qibla-yünäleşen üzgärtergä, zaman afätlärennän yäşlärne saqlap qalırğa, xalqıbıznıñ äxlaqıy sıyfatların yuğaltmasqa çaqıra. Prokrust yatağı yazmasınnan tağı ber özek.
Dönyanıñ böten çup-çarın cıyıp, axmaqlıqların bez – tatarlar ürnäk itep alıp, tuzğa-yazmağannı qılanıp utırırğa tieş tügelder bit inde? Millätebez ğasırlar buyı kamilläşterep bezgä qädär ireştergän asıl sıyfatlarnı: äxlaq, tärtip-tärbiä, belem, çistalıq, yärdämçelek h.b. küz qarasıday saqlaw farız. Yuqsa, tatarlıq häm milli digän mäğnäne käläpüş-çitek, çäk-çäk häm öçpoçmaq belän genä çikläp qaraw zararlıMenä şundıy fikerlär citkerä uquçılarğa Räif Mardanov üzeneñ Prokrust yatağı digän mäqäläsendä.
Gölnaz İlgizär