Xalıqara Ana tele köne dönyada 2000 yıldan birle bilgeläp ütelä. Älege bäyräm 1999 yılnıñ noyäberendä YUNESKO tarafınnan bilgelände. Ana tele köne näq menä 21 fevral’dä Bangladeştağı waqiğalarnı iskä alıp bilgeläp ütelä. İlleläp yıl elek şuşı könne Pakstannıñ könçığışında üzläreneñ Ana telläre – bangl telenä däwlät statusın birüne taläp itkändä 5 student häläk bula. Bu könne bilgeläwneñ maqsatı – dönyada törle tellärne saqlaw, alarnı üsterügä iğtibarnı yünältü. Çönki YUNESKO mäğlümätlärenä qarağanda, cir şarında qullanuda bulğan 6 meñnän artıq tellärneñ yartısına bügenge köndä yuğalu qurqınıçı yanıy. Tatar tele älegä yuğalu aldında tormasa da, bezneñ Ana tele aldında torğan problemalar da bixisap. Alarnı ber könne - 21 fevral’dä genä xäl itep bulmasa da, tel mäs’äläsenä östämä iğtibar yünältü zıyan itmi. İñ möhime – tatar teleneñ xälen yaxşırtınu ber genä köngä qaytarıp qaldırmaw.
Tatarstanda da Ana tele köne bilgeläp ütelä. Törle cıyılışlar, tügäräk öställär, konferensiälär, kürgäzmälär ütä bu aralarda respublikada. Çaralar şaqtıy bulsa da, bıyıl mäğlümät çaralarında alar xaqında ällä ni küp yazmadılar. Ällä çaraları bik waq tıyıldı jurnalistlarğa, ällä xäbär itüçe bulmadı. Şuña da, Tatarstanda Ana tele köne niçek uzu turında tulıraq mäğlümät alır öçen bez respublika xökümäteneñ Mädäniät häm Tatarstan respublikası xalıqları tellären üsterü bülegeneñ baş referentı Firaya Şäyxievağa möräcäğät ittek.
Tatarstanda Xalıqara Ana tele köne daimi räweştä soñğı 2-3 yıl däwamında bilgelänep ütelä. Respublikada, ğomumän, fevral’ tellär ayı bulıp tora. Şuşı kön uñayınnan bik küp oyışmalarda törle çaralar uza
Firaya Şäyxieva fikerençä, tatar tele, anıñ problemaları respublikada daimi iğtibar üzägendä tora.
Tatar tele Tatarstan qanunnarı buyınça da, Rusiä qanunnarı buyınça da yaqlanğan. Ul däwlät tele bulıp ta tora Tatarstanda. Bezneñ xoquqlarıbız bar, alar belän qullanırğa ğına kiräk. Tatar telen üsterergä şartlar yuq digän süzlär belän kileşmim min. Çönki telne uqırğa häm uqıtırğa şartlar tudırılğan ikän, dimäk şartlar yuq dip äytep bulmıy. Qayber oçraqta üzebezneñ ğorurlığıbız ğına citmider ana telebezne üzebez saqlarğa
Söyläşüebezneñ axırında Firaya Şäyxieva Azatlıq radiosı tıñlawçılarına Ana tele köne uñayınnan üzeneñ qotlawların da citkerde.
Gölnaz İlgizär