Bu könnärdä başqalanıñ “Arena” tönge klubında “Köyle non-stop” tatar diskätüge bulıp uzdı. Diskätükne oyıştıruçı “Bars Media” şirkäte rus, çit il cırçıların tatarça cırlarğa öyrätkän. 1000 lägän rus-tatar yäşläre Mälikäneñ - A-studiä, İldar Xäkimovnıñ - Dima Bilan, “Xomay” törkemeneñ “Faktor - 2” häm başqa yäş cırçılar rus, ingliz cırçıları bulıp cırlawların kürdelär. Rus yäşlärenä bu kölke bulıp toyıldı, oyıştıruçılar da kölke itep qabul itegez didelär:
- Bu rus xitların tatarçağa tärcemä itügä küp keşe tänqitläp çıqtı. Bu küreneşkä citdi qaramasqa kiräk. Mina qalsa moña nindider ber rus äytmeşli prikol bularaq qabul itärgä kiräk. Şayaru formasındağı ber proyekt. Ägär yäşlärgä oşıy ikän bu proyekt ul yäşärgä xoquqlı. Bik küp yäşlär cıyılğan, dimäk bu proyekt yuqqa ğına uzmağan. Qızıq itep qabul itärgä genä kiräk, citdi qabul itärgä berniçek tä yaramıy. Bolay küñel açırğa, biep alırğa, tärcemälärennän kölep alır öçen oyıştırılğan diskätük inde bu.
Qayber tatar yäşlärenä rusçanı tatarçağa tärcemä itep cırlaw oşağan:
- Miña rus cırların tatarça cırlawları qızıq häm bu naçar äyber dip sanamıym. Ber yaqtan rus estradası cırların tatarça interpritatsiäläü bik küñelle, köye dä oşıy. İkençe yaqtan qarağanda tatar estradasın da şul yassılıqqa kütärergä kiräk.
beräwläre qabul itmägän:
- Rusça bulğan cırlarnı bezneñ teldä cırlıylar. Bezneñ bit üzebezneñ matur cırlar bar, nişläp alar şularnı başqarmıylar, bezgä çit bulğan cırlarnı başqaralar. Yuğisä tatar teleneñ üzeneñ dä diskotekağa yararlıq cırları küp bit, şularnı cırlasınnar. Tatar cırları bulsa, rus cırların tärcemä itmäsälär bik äybät bulır ide!
Cırçılar isä yaña cırları bulmağaç tärcemädän yıraq kitä almağannar. Mälikäneñ änise dä bu xaqta:
- Şundıy proekt, turı kilä inde cırlarğa. Üzebezneñ cırlar bulsa tağın da äybät bulır ide. Nişlisen bit?!
4 tatar biyu muzıkası festivalen “Tatar radiosı” di-djeyları Bulat Bäyrämov belän Ğolnaz Säfärova alıp bardı.
Diskätükneñ di-djee “2004 yılnıñ iñ yaxşı tatar di-djee” nomenantı, Mäskäwneñ “Qunaq” tatar klubı di-djee
Radik Yarullin ide:
- Min Mäskäwçe malay bulam inde. Äniem Qazannan, ätiem Nijgar ölkäsennän.
Ä bu waqıtta uramda ber kötü yäşlär “Arena” işegen şturmladılar. Eteşep-törteşep, ber-berseneñ ayaqlarına basıp tönge klubnıñ eçenä üttelär:
- Oyıştıru bik naçar, keşe diskotekanı başınnan qarıy almıy. Çönki bik küp keşe uramnan kerep citä almıy. Yäşlär bik küp, kerü işege töbendä ber-bersen taptıylar, uñaysızlıq kilep çığa. Şunıñ öçen kiläçäktä kerü mä’säläsen berär niçek çişsälär ide. Xalıq tığız, ayaq basırğa da urın yuq.
Şuña da qaramastan alar tatar diskätügenä kilgännärenä şat idelär. Yaratqan cırçıları:
- Dilä Niğmätullinana, Sömbel Bilalova. Ber yaqtan barsıda ber dip äytergä bula. Monda cırçılar cırlamıylar, ä diskk tägärätälär dip tä äytsäk bula. Bolay Färit Täişewnı äyter idem. Yañalardan İrkä şulay uq matur cırlıy. Soqlanıp qarap tordım Landış Niğmätcanovağa. Barsıda yaxşı äzerlängännär, yaratqan artistlardan şulay uq Mälikä!..
Mälikä digännän ul üzedä tamaşaçıların xörmät itä citmäsä äle alarğa äytäse yañalığı da bar ikän:
- Min sezne bik yaratam! Şuña da bäxetlemen. Tizdän minem yaña al'bomım dönya küräçäk. Üzemneñ konsertnı buldıru turında xıyallanam.
Bulat Bäyrämov tatar diskätüklären alıp barudan tış cırlap ta mataşa. Soñğı arada yäşlär arasında bik tä populyar bulğan “Qara bumer”nı başqarğan ide. Annan “Qara küzlär”gä küçte. Xäzer inde Läysän Gimayıwa belän duet başqara. (Аудіо)
Bulat Bäyrämov üz-üzenä, tatar diskätügenä nindi baya birä ikän soñ? Bu xaqta bez üzennän sorarğa buldıq:
- Beläsezme, ğomumän min tıynaq keşe häm bik çibär keşe şuña da diskotekanı bişlegä bäyälim. Läysän belän başqarğan cırnı da üzebez sayladıq, bergä duet cırlıysıbız kilde. Annan Gölnaz belän alıp baru da bik ciñel, çönki ul süzgä osta qız. Ä cırçı, emsi bulıp yörüemne xobbi dip äyter idem, şuña da karamastan beraz aqçası bulsa da qomaçawlamas ide.
“Arena” tönge klubında tatar yäşläre yış bula başlağaç rus yäşläre älege klub tatar klubına äylänä dip borçıla başlağannar dip bez Bulat belän “Käyef niçek?” gäciteneñ oyıştıruçısı Danil Säfärovqa sez bu xaqta ni uylıysız dip soraw birgän idek. Alar bolay dip cawap birdelär:
- Bez ruslardan qay yağıbız belän kim, yasasınnar “Arena”da tatar diskotekası, räxätlänep çığış yasarbız.
- “Arena” da tatar diskoteları älläni küp bulmıy, rus yäşlärenä qurqırğa säbäp yuq dip uylıym. Härxäldä saylaw mömkinçelege bar, teliseñ ikän rusnıykına barasıñ, teliseñ ikän tatarnıqına. Şul ğına!..
Danil Säfärov 4 inçe “Non stop” diskätüge turında da berniçä süz äytep kitte. Şunı da äytergä kiräk, ul üze qayçandır tanılğan rus cırların tatarçağa tärcemä itü belän şöğellängän ide:
- “Käyef niçek?” gazetası bu diskoteka turında yış yaqtırtıp kilde, kiläçäktä dä yaqtırtır dip ışanam. Miña qalsa mondıy çaralarnı yışraq oyıştırırğa kiräk. Çönki tatar diskotekaları Qazanda yış oyıştırılmıy. Bu çara tatar yäşläreneñ käyefen arttıra. Küptän tügel “Ren-TV” kanalı bezneñ belän, şuşı proyektnı oyıştıruçılar, qatnaşuçılar belän syujet yasap kitkän ide. Şul syujet qısalarında Sereğa digän rus estradası artistı rus xitların tatarça tärcemä itelügä mönäsäbäten belderde. Bolay tärcemä itep cırlaw bik qızıq häm min üzemneñ xäyer-fatixamnı biräm dip äytte. Miña qalsa başqa rus cırçıları da mondıy proyekt barlığın işetsälär bu alarğa otışlığı ğına bulır.
Älege “Non stop” ta cırlanğan rus, çit il cırların tatar tele uqıtuçısı bulıp eşlägän, xäzer isä “Bars Media” şirkätendä eşläwçe Läysän Ähmirova tärcemä itkän. Läysän bu eşkä niçek alınuı turında bolay dide:
- Bu proyekt xäyrannan başlanğan inde. Berniçä al'bomnarı da çıqqan. Minem äle berençe yılım ğına eşläwem. Bu eşne miña tatar tele belgeçe bularaq tapşırdılar. Berençe tärcemä itkän cırım oşap kitte axrı, şuña kürä qalğannarın da miña quştılar. Çit il cırların tatar telenä yaraqlaştıru bik awır. Çönki tatar teleneñ cömlä tözeleşe bötenläy ikençe törle. Tematikasın şul kileş qaldırırğa tırışam. Qayber cırlar ciñel yazıla, qayberläre bik awır. Mäsälän rep, ul minem öçen bötenläy yat äyber. “Diskoteka Avariä” bik awır birelde. Alarnıñ cırın Färit Täişewlar, şul cırnı başqaruçılar belän ber 10 kön yazğanbızdır. Bu ölkägä min niçek kerdem digändä, başta Tatar däwlät gumanitar institutın tämamladım. Uqığan waqıtta, 5 kursta yartı yıl tatar tele uqıtuçısı buldım, institutnı tämamlağaç “İntertat”ta ber-ike ay eşlägän idem. Danil Säffärov çaqıruı buyınça “Bars” kilep eläktem. Diskotekada yañğırağan cırlarnıñ qayberlären tärcemä itärgä birdelär, qayberlären üzem täqdim ittem, mäsälän Araşnı, “Qorabliki” cırların. Cırlarğa mäğnäne yäşlär arasında bula torağan xällärdän alıp quydım, yeget-qız, mäxäbbät häm başqalar häm başqalar.
2006 yılnıñ berençe tatar diskätügendä ällä kemnärne oçratırğa bula ide. Yäşlärdän alıp abzıy-apalarğa qädär. “Tatar radiosı” unda eşläwçelärne äytkändä yuq inde. Älege radionıñ baş möxärrire Ämir İslamov säxnädä “Xomay” törkeme belän “Faktor 2” bulıp tatarça cırlap mataşsalar. Şul uq radionıñ di-djee, qayçandır tatar diskätüklären oyıştırğan keşe bularaq tamaşaçılar belän bergä alarğa baya birde:
- Döresen genä äytkändä monda 5 ballı bağana buyınça bernindi baya birep bulmıy. Çönki cırçılar cırlıy dip äytü ul quştırnaqlar eçendä. Rus cırların tärcemä itep cırlıylar, şuña kürä quştırnaqlar eçenä alırğa. Älbättä tatar yäşläre öçen bu qızıq. Menä bu yul belän tatar yäşlären diskotekağa çaqıru döres tügel, üzebezneñ tatar biyu köyläre belän çaqırırğa kiräk alarnı. Bar alar bezneñ, yuq tügel, bar!.. Şul uq waqıtta rus cırçıları da çit il cırların tärcemäläşterep cırlıylar. Alar bik tä populyar sanalalar. Bezgä dä şul äyber kerep kitte. Menä minem iñ qurkqanım şul, bezneñ tatar yäşläre ruslardan tärcemä itelgän köylärne, cırlarnı ğına kötep yäşämäs mikän, iälänep kitmäs mikän?! “Küñel” diskotekası bar ide, anda tanılu alğan tatar biyu köyläre genä yañğıradı. Läkin älegä ul yabıq. Kiläçäktä bälki bulır da, bälki yuq…. Anı “Küñel”gä yörüçelär bilgeli. Ägär tatar yäşläre “Küñel”neñ açıluın teläsälär ul açılaçaq, ägär inde teläk “Non-stop”qa, tärcemälärgä bula ikän “Küñel” bulmayaçaq!
Röstäm İsxaqi
