"Xämas"nı Mäskäwgä çaqırıp Rusiä citäkçeläre närsäne maqsat itep quya?

Rusiäneñ tışqı eşlär ministrı Sergey Lavrov comğa könne Mäskäwdä fälästinlelärneñ radikal'' "Xämas" törkeme citäkçelären qabul itärgä cıyına. Alarnı Rusiä başqalasına prezident Vladimir Putin üze çaqırğan ide. Soñraq räsmi Mäskäw üzeneñ şuşı kötelmägän adımın, "Xämas"nı barı tik radikal'' säyäsätennän waz kiçügä künderü teläge belän genä añlatırğa tırışsa da, "Xämas"nı Mäskäwgä çaqıru artında başqa maqsatlar tormıy mikän digän sorawlar da işetelä.
Rusiä prezidentınıñ, İzrailgä qarşı ayawsız köräş alıp barğan "Xämas" citäkçelären Mäskäwgä çaqıruınnan, İzrail genä tügel, Yaqın Könçığıştağı wäzğiatne totrıqlandıru belän şöğellängän "dürtlek"neñ qalğan äğzaları - Quşma Ştatlar, Yewropa Berlege häm Berläşkän Millätlär dä küpmeder däräcädä qawşap qaldı diärgä bula. Fälästin cirlärendä ğinwarda uzğan saylawlarda "Xämas" ciñep çıqsa da, anı terror oyışması itep bäyälägän "dürtlek" söyläşülärne, "Xämas" qorallı köräşen tuqtatqan oçraqta ğına başlarğa mömkin bulaçaq dip belderep kilgän ide. Şuña da Putin çaqıruı Yaqın Könçığıştağı "dürtlek"neñ berdäm qaraşınnan çitläşü bularaq qabul itelde.

İñ açulı reaksiä İzrail yağınnan kilde, ul Rusiä citäkçelegen bu ğämäl yähüd däwlätenä, ayırım yähüdlärgä qarşı küpsanlı höcümnär yasağan terror törkemen qanunlaştıruğa kiterä ala, dip kisätte. Vladimir Putin isä üz qararın, Rusiä "Xämas"nı berqayçan da terror oyışması bularaq qabul itmäde, ul xakimiatkä demokratik saylawlar nigezendä kilde, dip yaqlıy. Şuşı kilep tuğan kierenkelekne beraz kimetü maqsatında Rusiäneñ tışqı eşlär ministrı Sergey Lavrov, comğa könne "Xämas" citäkçelären näq menä ul qabul itäçäk, söyläşülär aşa Mäskäwneñ ikençe yaqnı qorallı köräşne tuqtatuğa, häm İzrailne tanuğa künderep qarayaçağına işarä itte. "Xämas" wäkillegenä citäkçelek itäçäk Xälid Mişal, üzeneñ Rusiä wäkilläre belän törle yullarnı tikşerergä äzer toruın äytsä dä, İzrailne tanu ixtimalın kire qağa.

Putinneñ soñğı omtılışı artında närsä yata soñ? Mäskäwdäge Panorama tikşerenü üzäge mödire Vladimir Pribılovski fikerençä, şulay itep Rusiä üzeneñ Yaqın Könçığıştağı urının nığıtırğa tırışa:

"Putin aradaşçı rolen böten Rusiäneñ, üzeneñ töbäktäge abruyın kütärü öçen ala, hiçyuğı Rusiä Yaqın Könçığışta möhim urın tota häm anda solıxqa ireşü eşenä öleş kerterlek qüätkä iä digän xis qaldırırğa teli", di Vladimir Pribılovski.

Bu fikerne başqa belgeçlär dä urtaqlaşa. Bigräk tä bıyıl industrial'' "sigezlek"tä räislek itüe sürätendä Mäskäw üzen dönya eşlärendä ähämiatle ber uyınçı bulıp qaluın kürsätergä tırışa. Ämma ikençe yaqtan, "Xämas"nı Mäskäwgä çaqırıp Vladimir Putin İzrail, häm bigräk tä Quşma Ştatlar belän aralarnı boza ala. İzrail ministrlarınıñ berse Meir Şeetrit monı xätta "arqağa xäncär qadaw"ğa tiñläde.

Washingtonnan andıy kisken belderülär älegä kilmäsä dä, "Xämas"nıñ xäzerge xälendä anıñ belän söyläşülär başlaw Quşma Ştatlar planına kermi. Mäskäwdäge AQŞ-Kanada tikşerenü institutınnan Viktor Kremençuk:

"Putinneñ bu mäs''älädä Quşma Ştatlar belän ber fikerdä bulmawı, kiresençä, Washington telägänneñ kiresen eşläwe, Quşma Ştatlar pozitsiäsen qaqşata ğına", dip isäpli Viktor Kremençuk.

"Xämas" wäkillege Mäskäwdä ike kön - comğa häm şimbä - bulır dip kötelä. Ämma älegä anıñ Vladimir Putin belän oçraşuı qaralmağan.

Kärim Kamal