Izrail premyer-ministrı Ehud Olmert AQŞqa säfäre waqıtında, Xämasnıñ tınıçlıq söyläşülärenä äzer bulğanın kötergä cıyınmawı turında belderde. Bu qatği fikeren ul AQŞ prezidentı George Bushqa 23 may könne äytte. Näq şunı uq ber kön soñıraq Kongress aldında da qabatladı. İzrailneñ, üz çiklären bilgeläp quymıy başqa çarası yuq, dide Olmert. Fälestinnär isä bu ğämälne – üz cirlären tartıp alu dip atıy. Şulay da İzrail premyer-ministrı – ike däwlät üzara kileşä alsa – yänäşä ike möstaqil däwlät buluı mömkin, dip sanıy. İzrailneñ bu çaraları töbäkkä tınıçlıq kiterä alamı?
Çärşämbe könne Kongress aldında çığış yasap Ehud Olmert, İzrail tınıçlıq söyläşülärenä äzer, ämma fälestin yağın – köç qullanudan baş tartırğa riza bulğan keşelär wäkillek itergä tieş, dip belderde. Parlament saylawlarında ciñgän Xämaskä, terrornı beterep İzrailne tanırğa häm "ike däwlät" bulsın öçen söyläşülär başlarğa waqıt, dide Olmert:
"Bez fälestinnärne ğömer buyı kötä almıybız. Bezneñ iñ zur telägebez – fälestinnär belän bergä töbäk öçen yaxşı kiläçäk tözü. Bergä bulmıy ikän – bez ber urında qalmayaçaqbız. Ämma üzebez genä tügel. AQŞnıñ yaqlawınnan başqa bez bäysezlek planın tormışqa aşıra almağan bulır idek."
Ber kön aldan İzrail premyer-ministrı bu xaqta Aq Yorttağı oçraşuda prezident Bushqa da äytte. Prezident yaqlaw belderde:
"Axırğı çiktä status ike yaqnıñ da riza buluınnan soñ ğına bilgelänergä tieş bulsa da, premyer-ministrnıñ äytkännäre – bez telägän tınıçlıqqa taba möhim adım bula ala."
Bush bu belderüne yasağanda ni qädär saq bulırğa tırışsa da, Waşingtondağı Georgetown Universitetında Yaqın Könçığış belgeçe Murhaf Cäwcati, süzlärneñ yartısı ğına döreslekkä turı kilä, dip sanıy.
Azatlıq radiosına birgän äñgämäsendä, Cäwcäti, Bush, 2 däwlät buluı öçen ike yaqnıñ da kileşüe kiräk, dip, döres äytte, di. Ämma Xämas İzrailne tanırğa tieş digändä, İzrailnıñ, fälestinnärneñ üz cirlärendä yäşäwen tanırğa tieşlege turında iskä almaw – xata, di Cäwcäti.
Bush Olmertnıñ ber yaqlı säyäsäten qayçanğa qädär yaqlar, bilgesez. Bush üz fikeren, qızğanıçqa qarşı, siräk üzgärtä, dide Cäwcati:
"İzrailneñ üz çiklären bilgeläp quyuı – tınıçlıqqa kitermiäçäk, kiresençä köç qullanunı arttıraçaq qına. Prezident Bush häm anıñ administrasiäse nilär genä eşlämäsen, İzrail – fälestin däwläten, fälestinnär – İzrail däwläten räsmi tanığançı – tınıçlıq bulmayaçaq. Häm bu ni İzrail, ni fälestinnär, ni Bush administrasiäsänä uñay tügel."
Waşingtonda urnaşqan Xalıqara Tınıçlıq öçen Carnegie Fondında Yaqın Könçığış mäsälälären öyrünüçe, häm ğäräp illärendä idärä itü turında kitaplar avtorı Nathan Brown, Xämas turında başqaçaraq fikerdä tora.
Fälestin parlamentına saylanğaç Xämas, bezneñ eşebez – söyläşülär tügel, bezneñ eşebez – idarä itü, dide. Söyläşülärne Abbasnıñ firqase Fatah ütkärergä tieş. Şuña, Xämas, Fatah söyläşsen di, dip belderde Azatlıq radiosına birgän äñgämäsendä, Nathan Brown.
"Sez monı bögelüçänlek işäräse dip añlıy alasız, yäisä cawaplılıqnı başqasına awdaru bula ala. Min üzem monda äz genä üzgäreş tä küräm, çönki Xämasnıñ qayber citäkçelärennän demokratik çişeleş turında işärälär buldı, ämma alar äle ışanıçlı tügel."
Şulay uq anıñ fikerençä, Quşma Ştatlar Yaqın Könçığış nizağın çişüdä töp rolne üzenä alğan ikän, xäzer inde İzrail yäki Xämasnıñ söyläşülärne niçek itep küzallawları alay uq möhim tügel, Bush fikere möhimräk, dip sanıy Brown.
Alsu Qormaş
"Bez fälestinnärne ğömer buyı kötä almıybız. Bezneñ iñ zur telägebez – fälestinnär belän bergä töbäk öçen yaxşı kiläçäk tözü. Bergä bulmıy ikän – bez ber urında qalmayaçaqbız. Ämma üzebez genä tügel. AQŞnıñ yaqlawınnan başqa bez bäysezlek planın tormışqa aşıra almağan bulır idek."
Ber kön aldan İzrail premyer-ministrı bu xaqta Aq Yorttağı oçraşuda prezident Bushqa da äytte. Prezident yaqlaw belderde:
"Axırğı çiktä status ike yaqnıñ da riza buluınnan soñ ğına bilgelänergä tieş bulsa da, premyer-ministrnıñ äytkännäre – bez telägän tınıçlıqqa taba möhim adım bula ala."
Bush bu belderüne yasağanda ni qädär saq bulırğa tırışsa da, Waşingtondağı Georgetown Universitetında Yaqın Könçığış belgeçe Murhaf Cäwcati, süzlärneñ yartısı ğına döreslekkä turı kilä, dip sanıy.
Azatlıq radiosına birgän äñgämäsendä, Cäwcäti, Bush, 2 däwlät buluı öçen ike yaqnıñ da kileşüe kiräk, dip, döres äytte, di. Ämma Xämas İzrailne tanırğa tieş digändä, İzrailnıñ, fälestinnärneñ üz cirlärendä yäşäwen tanırğa tieşlege turında iskä almaw – xata, di Cäwcäti.
Bush Olmertnıñ ber yaqlı säyäsäten qayçanğa qädär yaqlar, bilgesez. Bush üz fikeren, qızğanıçqa qarşı, siräk üzgärtä, dide Cäwcati:
"İzrailneñ üz çiklären bilgeläp quyuı – tınıçlıqqa kitermiäçäk, kiresençä köç qullanunı arttıraçaq qına. Prezident Bush häm anıñ administrasiäse nilär genä eşlämäsen, İzrail – fälestin däwläten, fälestinnär – İzrail däwläten räsmi tanığançı – tınıçlıq bulmayaçaq. Häm bu ni İzrail, ni fälestinnär, ni Bush administrasiäsänä uñay tügel."
Waşingtonda urnaşqan Xalıqara Tınıçlıq öçen Carnegie Fondında Yaqın Könçığış mäsälälären öyrünüçe, häm ğäräp illärendä idärä itü turında kitaplar avtorı Nathan Brown, Xämas turında başqaçaraq fikerdä tora.
Fälestin parlamentına saylanğaç Xämas, bezneñ eşebez – söyläşülär tügel, bezneñ eşebez – idarä itü, dide. Söyläşülärne Abbasnıñ firqase Fatah ütkärergä tieş. Şuña, Xämas, Fatah söyläşsen di, dip belderde Azatlıq radiosına birgän äñgämäsendä, Nathan Brown.
"Sez monı bögelüçänlek işäräse dip añlıy alasız, yäisä cawaplılıqnı başqasına awdaru bula ala. Min üzem monda äz genä üzgäreş tä küräm, çönki Xämasnıñ qayber citäkçelärennän demokratik çişeleş turında işärälär buldı, ämma alar äle ışanıçlı tügel."
Şulay uq anıñ fikerençä, Quşma Ştatlar Yaqın Könçığış nizağın çişüdä töp rolne üzenä alğan ikän, xäzer inde İzrail yäki Xämasnıñ söyläşülärne niçek itep küzallawları alay uq möhim tügel, Bush fikere möhimräk, dip sanıy Brown.
Alsu Qormaş