AQŞ prezidentı häm Britaniä premyer-ministrı, Ğiraq suğışında xatalar bulğanın tanıdı. Kiçä Aq Yortta ike citäkçe berlektä jurnalistlar aldına çıqtı. Qıybatqa töşkän xatalarğa qaramastan George Bush häm Tony Blair Ğiraqta demokratiä urnaştıru eşen axırına citkerü kiräklegendä şiklänmi. İke citäkçe şulay uq İrannıñ atom programmasına – diplomatik çişeleş kiräk, dip belderde.
AQŞ prezidentı, Ğiraqtağı xatalar häm citeşsezleklärgä qaramastan, Quşma Ştatlar häm Britaniä 2003nçe yılnıñ martında Ğiraqqa bärep kerep – döres eşläde, dip belderde. Amerikanıñ iñ zur xatası moñarçı Abu Ğraib törmäse buldı, dide Bush:
"Moñarçı bulğan iñ zur xata, hiç yuğı bezneñ il xatası ul Abu Ğraib buldı. Häm bez anıñ öçen tülibez. Saddamnan ayırmalı bularaq, anda keşelärne cäberläwçelär ğadel mäxkämä aşa uzıp xökemgä tartıldı."
Bush şulay uq üzeneñ qayber süzläre öçen ükeneç belderde.
Britaniä premyer-ministrı Blair, üz çiratında, Ğiraqnı Baath partiäse xakimiätennän arındıru eşen başqaçaraq oyıştırıp buluın tanıdı:
"Baath partiäsennän arındırunı başqaça eşläp bula ide. İñ awırı – xalıqnıñ Ğiraqta demokratiä urnaştıruğa qarşı buluı, häm qarşı köçlärneñ baştan uq demokratik prosessnı tuqtatırğa tırışuı."
Kiläse aylarda Ğiraqnıñ yaña polisiäse eşkä kereşkäç tä – iminlekkä qurqınıç yanıy ala, dide Blair:
"Alğa taba Ğiraq iminlek köçläre genä urnaşqan töbäklär artaçaq. Häm kiläse aylarda demokratiägä qarşı köçlär alarnı nıq qına sınaw aşa uzdıraçaq. Ägär xäterläsägez, höcümnärneñ kübese küpmillätle ğäskärlärgä tügel, ä Ğiraq köçlärenä, polisiägä bula. Alarnıñ maqsatı – polisiäneñ köçsez bulğanın kürsätü."
AQŞ häm Britaniä xärbi köçläreneñ ildä Ğiraq xökümäteneñ iminlek wazifaların üz östenä ala aluına qädär qalaçağı kileşende. Citäkçelärneñ berse dä ğäskärlärne çığaru waqıtı turında yaqınça da äytä almadı. AQŞ prezidentı Bush:
"Döres añlağız, min ğäskärlärne çığarırğa telim. Xärbi köçlärne qurqınıç urında totunıñ närsä ikänen min añlıym. Biredä Amerikada üz üzlären qorban itkän ğailälär bik küp. Kiläse düşämbe könne min Xäter könenä, mätäm çarasına baram. Anda tuğannarın yuğaltqan ğailälärne küräçäkmen. Ämma bezneñ eşne axırına citkerüebez möhim. Awır bulsa da. "
Matbuğat oçraşuında İran turında da süz buldı. Bush Tährannıñ başta uran bayıtu eşennän baş tartuın kötä, soñınnan Waşington üz täqdimnären äytäçäk, dide. İran üzeneñ atom programması arqasında dönyadan çitläşergä äzerme yuqmı – monı Tähran üze xäl itergä tieş, dide Bush:
"İranlılar söyläşülärdän baş tarttı. Minemçä bez eşne däwam itep, alarğa, sez izolyasiädä qalaçaqsız, dip äytergä tieşbez. Monıñ yullarınıñ berse – BMO İminlek Şurası belän eşne däwam itü. Ägär dä İran atom eşçänlegen tuqtatıp üzenä Atom İdaräsen kertsä – bez täqdimnär belän çığarğa äzer."
Bush, axırğı çiktä diplomatik çişeleş bulaçağına ömet belderde.
Älege waqıtta AQŞ, Britaniä, Rusiä, Qıtay, Fransiä häm Germaniä, İranğa täqdimnär, uran bayıtuın tuqtatmasa – nindi çikläwlär bilgelänäçäge turında fiker alışa.
Alsu Qormaş
"Moñarçı bulğan iñ zur xata, hiç yuğı bezneñ il xatası ul Abu Ğraib buldı. Häm bez anıñ öçen tülibez. Saddamnan ayırmalı bularaq, anda keşelärne cäberläwçelär ğadel mäxkämä aşa uzıp xökemgä tartıldı."
Bush şulay uq üzeneñ qayber süzläre öçen ükeneç belderde.
Britaniä premyer-ministrı Blair, üz çiratında, Ğiraqnı Baath partiäse xakimiätennän arındıru eşen başqaçaraq oyıştırıp buluın tanıdı:
"Baath partiäsennän arındırunı başqaça eşläp bula ide. İñ awırı – xalıqnıñ Ğiraqta demokratiä urnaştıruğa qarşı buluı, häm qarşı köçlärneñ baştan uq demokratik prosessnı tuqtatırğa tırışuı."
Kiläse aylarda Ğiraqnıñ yaña polisiäse eşkä kereşkäç tä – iminlekkä qurqınıç yanıy ala, dide Blair:
"Alğa taba Ğiraq iminlek köçläre genä urnaşqan töbäklär artaçaq. Häm kiläse aylarda demokratiägä qarşı köçlär alarnı nıq qına sınaw aşa uzdıraçaq. Ägär xäterläsägez, höcümnärneñ kübese küpmillätle ğäskärlärgä tügel, ä Ğiraq köçlärenä, polisiägä bula. Alarnıñ maqsatı – polisiäneñ köçsez bulğanın kürsätü."
AQŞ häm Britaniä xärbi köçläreneñ ildä Ğiraq xökümäteneñ iminlek wazifaların üz östenä ala aluına qädär qalaçağı kileşende. Citäkçelärneñ berse dä ğäskärlärne çığaru waqıtı turında yaqınça da äytä almadı. AQŞ prezidentı Bush:
"Döres añlağız, min ğäskärlärne çığarırğa telim. Xärbi köçlärne qurqınıç urında totunıñ närsä ikänen min añlıym. Biredä Amerikada üz üzlären qorban itkän ğailälär bik küp. Kiläse düşämbe könne min Xäter könenä, mätäm çarasına baram. Anda tuğannarın yuğaltqan ğailälärne küräçäkmen. Ämma bezneñ eşne axırına citkerüebez möhim. Awır bulsa da. "
Matbuğat oçraşuında İran turında da süz buldı. Bush Tährannıñ başta uran bayıtu eşennän baş tartuın kötä, soñınnan Waşington üz täqdimnären äytäçäk, dide. İran üzeneñ atom programması arqasında dönyadan çitläşergä äzerme yuqmı – monı Tähran üze xäl itergä tieş, dide Bush:
"İranlılar söyläşülärdän baş tarttı. Minemçä bez eşne däwam itep, alarğa, sez izolyasiädä qalaçaqsız, dip äytergä tieşbez. Monıñ yullarınıñ berse – BMO İminlek Şurası belän eşne däwam itü. Ägär dä İran atom eşçänlegen tuqtatıp üzenä Atom İdaräsen kertsä – bez täqdimnär belän çığarğa äzer."
Bush, axırğı çiktä diplomatik çişeleş bulaçağına ömet belderde.
Älege waqıtta AQŞ, Britaniä, Rusiä, Qıtay, Fransiä häm Germaniä, İranğa täqdimnär, uran bayıtuın tuqtatmasa – nindi çikläwlär bilgelänäçäge turında fiker alışa.
Alsu Qormaş