15 yünnän Mobil’ advokat aksiäse ütte. Ul 26 yündä bilgeläp ütä torğan Xalıqara cäzalawlardan zıyan kürüçelärne yaqlaw könenä bağışlanıp uzdırıldı. Agora dip atalğan töbäkara xoquq yaqlaw oyışmaları assotsiatsiäse ütkärgän Mobil’ advokat aksiäse Rusiäneñ 12 şähärendä uzdı. Şular arasında Tatarstannan Qazan häm Çallı da bar. Respublikada bu çara Qazannıñ xoquq yaqlaw üzäge yärdämendä oyıştırıldı. İke atna däwamında täwlek buyı mobil’ telefon aşa militsiä xezmätkärläre tarafınnan totqarlanğan keşelär advokatqa möräcäğät itep, üzlären döres totqarlanğannarmı ikänen beleşergä häm kiräk oçraqta tüläwsez räweştä yurist yärdämenä ömetlänä aldılar. Mobil’ advokat aksiäse nindi maqsatlardan ütkärelde, anı uzdıru kemneñ ideası? Oyıştıruçılar äytüençä, alarğa xoquq saqlaw organnarı xezmätkärlärennän zıyan kürgän, qanunsız räweştä totqarlanğan bik küp keşelär möräcäğät itkän. Berençe çiratta bu aksiä alarğa yärdäm itü yözennän oyıştırılğan. İkençe säbäp, xoquq yaqlawçılar militsiä citäkçelegeneñ üz xezmätkärlären ni däräcädä kontrol’ itüen tikşerergä telägännär.
29 yündä isä Mobil’ advokat aksiäsenä yomğaq yasaldı. Näticälär nindi buldı, çara aldında quyılğan maqsatlar ütäldeme – şuşı sorawlarnı bez Qazannıñ keşe xoquqların yaqlaw üzägenä yulladıq. Azatlıq radiosı tıñlawçılarına cawaplarnı üzäkneñ matbuğat bülege citäkçese Liliä Safinanı birde.
Aksiä qısalarında mobil’ advokatqa 100dän artıq Qazan häm Çallı keşese möräcäğät itte. Çara ütkändä xoquq yaqlawçılar şuña iğtibar itte – keşelärgä yärdäm aluğa qarağanda üzlärendä yärdäm ala aluğa ışanıç bulu ähämiätleräk. Mäsälän, Qazannan Dmitriy Rafailov Mobil’ advokatqa säğät irtänge 4tä şaltıratıp, anı tuqtalışta militsiä xezmätkärläre totqarlarğa teläwe turında xäbär itte häm üzeneñ xoquqları belän qızıqsındı. Xäyer, keşelär bezneñ aksiäneñ maqsatların bez bilgelägängä qarağanda kiñräk añlap, xoquq saqlawçılarnıñ böten wazifalarınnan arttıru oçraqları turında citkerdelär. Çallıdan ber keşe anıñ qızına Yul iminlege xezmätkäre bäylänep yörüenä zarlana. Küp kenä keşelär aksiäneñ barışı belän qızıqsınıp şaltırattı, telefon nomerların soraştı. Äytergä kiräk, şaltıratu oçraqlarınıñ barı tik 4tän ber öleşe genä militsiä xezmätkärläreneñ qanunsız ğämälläre xaqında buldı. Qazan häm Çallı xalqın toraq, yullarnıñ sıyfatı, taşlamalar, niçek, närsägä yäşäw mäs’äläläre keşelärne kübräk borçıy bulıp çıqtı. Niçek yäşärgä digän soraw torğanda, keşe xoquqları turında uylaw qıyınraq, şuña da inde, däwlättän tieşlene taläp itmiçä, alardan närsä dä bulsa sorarğa ğına cör’ät itäbezQazan xoquq yaqlaw üzägeneñ matbuğat bülege citäkçese Liliä Safina süzlärenä qarağanda, aksiäneñ näticäläre, çara waqıtında alğan mäğlümätlär Rusiäneñ Eçke eşlär ministrlığına citkereläçäk. Xoquq yaqlawçılar isä kiläçäktä dä Mobil’ advokat çarası ütkäreläçäkme,yuqmı digän sorawğa älegä cawap birmilär. Bez uzğan aksiäneñ böten şähärlärdäge yomğaqları belän tanışıp, anı tağın ütkärergäme, yuqmı digän näticä äle yasarbız, dilär alar. Läkin xoquq saqlawçı organnarnıñ başbaştaqlığına qarşı köräşne nindi genä räweştä bulsa da däwam itärgä wäğdä itälär.
Gölnaz İlgizär