Ğayıt başlanır aldınnan Qazan östendä tön ide. İrtänge namazğa moñlı azan yañğıradı. Yuış trotuarlarnı taptap, Qazan kirmänenä taba, Qol Şärif mäçetenä xalıq ağıldı. Keşelärneñ qayberläre eşkä baralar ide, läkin azan tawışı astında alar barsı da ğayıt bäyrämenä baralar kebek toyıldı. İrtänge namaz uqılğaç, möfti Ğosman xäzrät İsxaqi wäğäz söyläde. Çit ildä yäşäwçe möselmannardan, Rusiä, Tatarstan, başqala citäkçelärennän kilgän;“Uraza ğayıte möbaräk bulsın!”- digän qotlawlarnı uqıdı. “Yaña ğasır” telekanalı Qol Şäriftäge Uraza ğayıte bäyrämennän zäñgär ekrannarğa turıdan-turı tapşıru yasadı. Qazan kirmänendäge mäçettäge xalıqnıñ 90 protsentqa yaqını yäşlär ide. Yegetlärneñ üzläre äytüençä, kübese uraza totqannar. Soñğı yıllarda ğayıtlärne dä qaldırmıy yörilär ikän;
- Menä törkemdäş yegetlär belän irtän torıp, altınçı yartıda Qol Şärif qırıyında cıyıldıq ta, ğayıt namazına bergä kerdek. Allağa şöker İslamğa tartılabız, başqalarnı da tartabız. İslam dinenä xäzer bezneñ kebeklär üzläre añlap tartıla başladılar. Aylap-yıllap tügel, könläp dip äytergä bula.
Qol Şärifkä Uraza ğayıte namazın uqırğa kilüçelär arasında törle millät wäkilläre küzgä çalındı. Tatar, urıs, üzbäk, qıtay, azerbaycan, hind, negrlar häm başqa millät wäkilläre barsı bergä ğayıt namazında täkbir äytep Allahqa maqtaw-sälämnären citkerdelär, teläklär telädelär. Qol Şärif mäçete fondı citäkçese Zöfär xäzrät äytüençä, bıyıl Uraza ğayıtenä kilgän xalıq namaz tärtiplären, mäçetkä kilgäç nişlärgä kiräklekne belep kilgännär;
- Bıyıl tegendä utır, monda bas dip öyrätep yörise bulmadı. Xalıq ğayıt namazına äzer kileş kilä başladı dip äytergä bula. İşek töbendä tärtip saqçılarınıñ äytülärenä qarağanda mäçetkä 2700 keşe kilde. Bolay Qol Şärif 2500 keşe sıydırışlı dip sanala.
2700 ele ul işek töbendä tärtip saqçılarına yärdämgä kilgän sızğıra torğan işek aşa ütkännäre. Möftilär, diniä näzarätendägelär, citäkçe kebegräklär anı äylänep ütkännär. Şuña kürä yaqınça Qol Şäriftäge uraza ğayıtenä 3 meñ keşe kilgän. Ğayıt namazın uqıp betergäç mäçetkä cıyılğan xalıq qul qısıp ber-bersen bäyräm belän qotladı. Qul qısıp, qoçaqlaşıp qotlaw küreneşe Qol Şärifneñ işek aldında da däwam itte. Äytkänebezçä, monda kübräk yäşlär ide, urta yäştäge abzıylar uraza ayında tärwix namazlarına da yörgännär ikän. Qol Şäriftän çıqqaç alarnı;“Urazanı niçegräk ozattığız soñ ?” – dip söyläşterep aldıq:
- Urazalar tottıq, waqıt bulğanda tärwix namazlarına da barırğa tırıştım. Bu ay Allahqa yaqınayu ayı, eçke orğannarnı, ruxnı saflandıru ayı bularaq istä qalaçaq.
Uraza ğayıtendä Qazandağı barlıq mäçetlär dä xalıq belän tulı buldı. Başqalanıñ Yaña Savin rayonında mäçet tirälärendä maşinalar quyarğa urın citmäde. Urın yuqlıqtan uram çatlarına quyılğan maşinalarnıñ qayberläre evakuatorlar qarmağına eläkte. Bu waqıtta fatir-öylärdä bäyräm qoymağı tämle is tarattı.
Röstäm İsxaqi