İslam dinen totqan häm mömkinlege bulğan här keşe Mäkkägä Xac qılıp, şuşı izge säfär waqıtında tieşle bar ğämällärne eşlärgä tieş. Elek üzläre totqan dinneñ şuşı taläben ütäwçelär barmaq belän genä sanarlıq ide. Xäzer isä Xacğa baruçılarnıñ sanı yıldan-yıl arta bara. Bıyıl, mäsälän, Rusiädän Mäkkägä Xac qılırğa 18 meñnän artıq din qärdäşebez cıyına. Tatarstanlılar da älege izge säfärgä küpläp yöri. Respublikadan Xacğa baru öçen berniçä yul, berniçä mömkinlek tudırılğan ide. Teläseñ häm aqçañ kübräk bulsa – böten yulnı diärlek oçqıçta ütäseñ, telämäsäñ - avtobusta ğına säfär qılasıñ, şuşı ike ısulnı berläştergän yul da qaralğan ide. Läkin bıyıl isä, avtobus yärdämendä genä yul totu mömkin bulmayaçaq. Qurqınıçsızlıq häm iminlek taläpläre arqasında andıy ısul beterelgän ikän xäzer. Bu xaqta Azatlıq radiosına İdel-Xac bülege citäkçese Färidä Ğataullina söyläde. Ul şulay uq qalğan mömkin yullar, alarnıñ bäyäläre belän dä tanıştırdı.
Säfärneñ bäyälärenä kilgändä, ul xäzerge köndä 55 meñ sumnan 65 meñ sumğa qädär. Tatarstannan bıyıl 500dän artıq keşe Xacğa cıyına. Alardan tış, bezneñ aşa izge säfärgä kürşe tirä töbäklärdän dä möselmannar da bara. Barlığı bez ber meñnän artıq keşene cibärergä niätlibez, alar 5-6 törkemgä tuplanıp kitäçäk. Berençe törkem yulğa inde 13 dekaber könne çığaçaqAlda äytep kitkänçe, Rusiädän Xac qıluçı keşelär sanı arta bara. Şuña da, törle möselman oyışmaları täqdime buyınça, Aeroflot kompaniäse Cätdä şähärenä daimi reys oyıştırğan. Xac waqıtında bu yünäleştä atnağa 4-5, başqa waqıtlarda - 1 oçqıç oyıştırılaçaq. İdel-Xac bülege aşa baruçı qayber säfärçelär şuşı reystan faydalanaçaq ikän.
İdel-Xac bülege citäkçese Färidä Ğataullina süzlärenä qarağanda, bıyıl xacğa baruçılarğa yasala torğan vaksina, başqa yıllardan ayırmalı bularaq, buşlay bulmayaçaq. Xäzer anı üz xisabıña yasarğa turı kiläçäk. Ä menä Xacğa baruçılar öçen maxsus kiem tekterüne häm alarğa iminiät buldırunı İdel-Xac bülege üz östenä alğan.
Gölnaz İlgizär