Raştua: kemgä alış-bireş, kemgä doğa?

Dönyada ber milliardtan artıq katolik aldağı könnärdä yılnıñ iñ zur bäyrämnäreneñ bersen, Raştuanı bäyräm itäçäk. Ğäysä päyğämbärneñ tuğan köne dip sanalğan 24-25 dikaber könnäre qayberäwlär öçen küptän inde açqa eşläw yäki tuzdıru şöğelenä äylängän bulsa, balalar häm ğailälär öçen bu barıber – bergä cıyılu öçen forsat.
Çexiä başqalası Praganıñ matur Iske Şähär mäydanında borıñğı ğäref ğädätlär bügenge köndä dä saqlana. Asfalt tügel, ä taşlar salınğan yullardan matur itep bizelgän cigelgän atlar atlıy, tirä yaqqa känäferle qaynar şäräp häm kaştan ise tarala...

Çexiädäge Raştuanıñ ayırılmas ber öleşe – karp balığı. Östenä qanğa batqan alyapqıç yapqan David isemle yäş keşe uramda tere karplar sata:

"Yevropa Berlegeneñ qayber illärendä bolay itep karp satu tıyılğan, ul haywannarğa qarata waxşilek dip sanala. Minemçä, bu axmaqlıq, xalıq monı bik yarata, yıldan yıl tormışnıñ tizlege artqan sayın keşelär menä mondıy ğädätlärne saqlap qaluğa ähämiät birä."

Çexlarnıñ küpçelege dini xalıq tügel, şulay da Raştuağa – qızdırğan karptan tiränräk mäğnä birgän keşelärne dä biredä oçratıp bula. Dindar, katolik Vojtech Bellingnı, keşelärneñ Raştuanıñ dini mäğnäsen onıtuı bik borçıy:

"Bu ildä soñğı 50 yılda Raştua ruxi bäyrämnän kübräk kommersiägä äylände. Xalıq bu bäyärämne – satıp alu bäyräme dip kenä kürä, ä Ğäysäneñ tuğan köne kebek tügel. Bäyrämneñ xristian mäğnäse yuğaldı."

16 yäşlek Pavla ğailäsenä büläklär ala:

"Minem öçen Raştuanıñ ber dini yağı da yuq, minem öçen ul büläklär – häm yal."

İkençe ber yäş xanım Mixaela allağa ışanmıy häm Raştua bäyrämendä eşlärgä cıyına:

"Min ber närsägä dä ışanmıym, şuña kürä minem öçen Raştua – tämle itep aşaw, tınıçlıq, yaratqan ğailäm belän bergä bulu."

Könbatışta ğailä häm tuğannar belän cıyılu ğadäte bik bulmağanğa, küplär Raştuanı çınnan da küreşü häm oçraşu bularaq qabul itä. Barısınnan da kübräk, Qış babaynıñ büläklären älbättä, balalar zarığıp kötä...

Alsu Qormaş