Yaña yılnıñ kilüen qayber keşelär şürläp kenä kötälär, çirattağı bäyräm bezne ber yılğa qartayta dip anıñ ällä ni tiz kilmäwen teli. İkençelär isä, kiresençä, bäyrämneñ citüen tüzemsezlek belän kötä, anı citkerä almıy aptırıy. Ğädättä, bu balalarğa xas. Läkin bıyıl andıy Yaña yılnı tüzemsezlek belän kötüçelärgä tağı ber şaqtıy üzençälekle törkem östälde.
Bilgele bulğança, 2007 yılnıñ 1 ğinwarınnan ikençe bala tapqan xatın-qızlarğa 250 meñ sum külämendä tüläwlär qaralğan. Bala tapqaç ber tapqır alına torğan aqça häm ay sayın anağa tülänä torğan tüläwlär dä arta kiläse yılda. Germaniädä dä şul uq xäl ikän. Ğinwardan başlap anda da äni bulğan xatınnarğa aqçalarnı kübräk tüli başlıylar ikän. Şuña da, ildäge tabiplar süzlärenä qarağanda, andağı şuşı könnärdä bala tabırğa tieşle yöklelär balaların 2006 yılnıñ axırında tügel, ä niçek tä bulsa 2007 yılnıñ başında tabarğa tırışa. Häm bäbiläwne kiçekterü öçen törle ısullar qullana ikän. Qayber mäğlümätlärgä qarağanda, bezdä dä andıy oçraqlar bar ikän. Xätta dekaber azağında bala tabuçılar tudıru yortlarına yäki tabiplarğa möräcäğät itmiçä, alarnı ğinwar ayında ğına terkärgä cıyına. Dekaberneñ soñğı könnärendä bäbilärgä tieşle xatın-qızlar arasında tabiplar yanına kilep, alardan bala tabunı 1-2 köngä kiçekterep torunı sorawçılar da oçrıy ikän. Balanı tärbiägä alırğa teläwçelär dä älegä tuqtalıp torırğa bulğan. Çönki alarğa da 2007 yılnıñ 1 ğinwarınnan aqçalata tüläwlär artaçaq.
Läkin alda äytelgän oçraqlar buluğa da qaramastan, bar bulaçaq häm inde bulğan analarnı da qomsızlıqta ğäyeplärgä urın yuq. Küplär bala häm aqça ikese ike närsä, bala qayçan nasıyp itelgän şunda tuarğa tieş, dip sanıylar. Yaqın arada berençe märtäbä ana bulırğa äzerlänüçe Liliä xanım bu xaqta menä nindi fikerdä tora.
Andıy mömkin minem başıma da kilmi. Min andıy eşkä bara almas idem. Niçek inde aqça öçen bala tabarğa mömkin. Ul bit Xoday birgän bäxet. Kemder aqça alam dip balasın tapmasqa tırışa ikän, ul inde dimäk bu balanı aqça öçen genä tabarğa bulğanÄ tabiplar isä bu problemağa niçek qarıy soñ? Balanı tabiğät quşqan waqıtta tügel, ä üzeñ telägändä tabu mömkinlege barmı digän sorawğa Qazannıñ Xatın-qızlar konsul’tatsiäse tabibı Dilärä Latıpova Azatlıq radiosına menä närsä dide.
Yökle xatınnıñ bäbiläw waqıtı citsä, anı berniçek tä tuqtatıp bulmıy. Läkin xatın-qız üz-üzen min balamnı menä şuşı könne tabam dip psixologik yaqtan köyläp quysa, ul şul könne bäbilärgä mömkin. Ä menä darular yärdämendä bäbiläwne kiçekterüneñ mömkinlege az. 1-2 köngä soñğaraq bäbilätergä bula, läkin bu oçraqta xatın-qızğa da, balağa da zıyan kilergä mömkinBu tabip Dilärä Latıpova fikerläre buldı.
Şulay itep, tabiplar balanı tabunı kiçekterüne xuplamıy. Alay da, bik kiräksengännär 1-2 köngä genä bäbiläwne soñlata ala. Bolay eşlärgäme, yuqmı ikänen härkem üze xäl itä. Bu oçraqta anağa yäki balağa zıyan kilü mömkinlege belän alası aqçalarnıñ külämen här ana üze çağıştırırğa tieş.
Gölnaz İlgizär