Törkmänstan saylaw komissiäse – prezident saylawları uzdı, dip iğlan itte.
Saylaw üzäkläreneñ berençe 3-4 säğät eşe däwamında tawış birergä xalıqnıñ 85%tı kilgäne xäbär itelde. Saylawçılarnıñ berse Törkmän televideniäsenä menä närsälär söyläde:
"Min saylawğa irtük kildem, yaratqan namzätemne saylar öçen kildem. Böten namzätlärneñ çığışların tıñlağannan soñ, min – Törkmänbaşı yulın däwam itäçäk namzätne yaqlarğa buldım. Saylawlar tınıç uzsın."
Tawış birüne Altın Ğasır isemle törkmän kanalı kürsätte, anda kübräk – yarım buş tartmalarğa üz saylaw qağäzlären xärbilär taşlıylar ide. Azatlıq radiosı xäbärçese, Törkmänstannıñ könçığışındağı Lebap vilayätendä, tawış birergä kilüçelärneñ sanı küpkä azraq buluın xäbär itte. Räsmilär biredä, saylawlarğa barmawçılarğa ay sayın birelä torğan 6 kilo on birelmiäçäk dip yanasa da. Lebap vilayätendäge ber saylawçı, bu tawış birü – elek bulğan parlament häm cirle saylawlardan ber närsäse belän dä ayırılmadı, dip söyläde:
"Min üzem saylağan namzät öçen tawış birdem. Min alarnıñ saylawaldı wäğdälärenä ışanmıym. Tawış birüne oyıştıruğa kilsäk, busı tegelärdän ber närsäse belän dä ayırılmadı. Ber urınğa 6 namzätneñ däğwa itüe – ber närsäne dä añlatmıy. Näticälär inde tawış birgänçe bilgele ide, kemneñ prezident bulaçağı – mäğlüm. Ämma min barıber monda kildem, üzemneñ watandaşlıq burıçımnı ütädem."
Saylawlarğa berençe tapqır kilüçelärgä Törkmän mäğlümat çaraları büläk wäğdä itkän ide, häm televideniädä ber yäş keşeneñ elekke prezident Saparmorat Niyazovnıñ Ruxnamä kitabın alğanı kürsätelde.
Mäğlüm bulğança, Törkmänstanda räsmi xalıqara küzätüçelär eşlämäde. Bişkäktä urnaşqan Xalıqara Krizis Törkemeneñ Üzäk Aziä proyektı citäkçese Michael Hall, saylawlarnı ğadel häm irekle buluın şik astına quydı:
"Böten namzätlärneñ elekke prezident Niyazovnıñ Demokratik Törkmänstan Partiäse äğzaları buluı, xäzer prezident wazifaların başqaruçı Gurbunguly Berdımöxämmädovnıñ böten yaqtan yaqlanuı, şul sanda eçke eşlär ministrlığı yaqlawı bulğanda, bu saylawlarnı ğadel häm irekle dip äytep bula dimäs idem."
Ämma alay da saylawlarnıñ ütüe – yaña xakimiätneñ xalıq aldında häm xalıqara cämäğätçelek aldında qanunnarnı küpmeder däräcädä xörmät itergä tırışuların kürsätä, dide Michael Hall.
Näticälär digännän, alar bügen soñıraq iğlan iteler dip kötelä, ämma küplär xäzer prezident wazifaların başqaruçı Gurbunguly Berdımöxämmädovnıñ ciñep çığuın farazlıy. Törkmänstannan çittä yäşäwçe törkmännär saylawlarda qatnaşa almadı häm çit illärdä yäşäwçe oppozisiä wäkilläre prezidentlıqqa namzät bula almadı. Törkmänstannıñ Üzbäkstan, Rusiä häm Yevropadağı ilçeleklärendä moña ber nindi dä äzerlek bulmadı.
Törkmängä kiyäwgä çığıp, ildän quılğan häm xäzer Üzbäkstan belän Törkmänstan çige buyında yäşäwçe Ogiljan isemle yäş xatın, Azatlıq radiosına, yaña prezidentnıñ anı häm anıñ kebek başqa keşelärne Törkmänstandağı tuğannarı belän qawıştıru öçen eşläwenä ömet belderde:
"Berençedän, min, ike xalıq arasındağı mönäsäbätlärne caylağan ğadel prezident buluın telim. Üzbäkstan yäşäwçe törkmännärgä Törkmänstanğa qaytıp ata-anasın kürü – bik yaxşı bulır ide."
Alsu Qormaş
"Min saylawğa irtük kildem, yaratqan namzätemne saylar öçen kildem. Böten namzätlärneñ çığışların tıñlağannan soñ, min – Törkmänbaşı yulın däwam itäçäk namzätne yaqlarğa buldım. Saylawlar tınıç uzsın."
Tawış birüne Altın Ğasır isemle törkmän kanalı kürsätte, anda kübräk – yarım buş tartmalarğa üz saylaw qağäzlären xärbilär taşlıylar ide. Azatlıq radiosı xäbärçese, Törkmänstannıñ könçığışındağı Lebap vilayätendä, tawış birergä kilüçelärneñ sanı küpkä azraq buluın xäbär itte. Räsmilär biredä, saylawlarğa barmawçılarğa ay sayın birelä torğan 6 kilo on birelmiäçäk dip yanasa da. Lebap vilayätendäge ber saylawçı, bu tawış birü – elek bulğan parlament häm cirle saylawlardan ber närsäse belän dä ayırılmadı, dip söyläde:
"Min üzem saylağan namzät öçen tawış birdem. Min alarnıñ saylawaldı wäğdälärenä ışanmıym. Tawış birüne oyıştıruğa kilsäk, busı tegelärdän ber närsäse belän dä ayırılmadı. Ber urınğa 6 namzätneñ däğwa itüe – ber närsäne dä añlatmıy. Näticälär inde tawış birgänçe bilgele ide, kemneñ prezident bulaçağı – mäğlüm. Ämma min barıber monda kildem, üzemneñ watandaşlıq burıçımnı ütädem."
Saylawlarğa berençe tapqır kilüçelärgä Törkmän mäğlümat çaraları büläk wäğdä itkän ide, häm televideniädä ber yäş keşeneñ elekke prezident Saparmorat Niyazovnıñ Ruxnamä kitabın alğanı kürsätelde.
Mäğlüm bulğança, Törkmänstanda räsmi xalıqara küzätüçelär eşlämäde. Bişkäktä urnaşqan Xalıqara Krizis Törkemeneñ Üzäk Aziä proyektı citäkçese Michael Hall, saylawlarnı ğadel häm irekle buluın şik astına quydı:
"Böten namzätlärneñ elekke prezident Niyazovnıñ Demokratik Törkmänstan Partiäse äğzaları buluı, xäzer prezident wazifaların başqaruçı Gurbunguly Berdımöxämmädovnıñ böten yaqtan yaqlanuı, şul sanda eçke eşlär ministrlığı yaqlawı bulğanda, bu saylawlarnı ğadel häm irekle dip äytep bula dimäs idem."
Ämma alay da saylawlarnıñ ütüe – yaña xakimiätneñ xalıq aldında häm xalıqara cämäğätçelek aldında qanunnarnı küpmeder däräcädä xörmät itergä tırışuların kürsätä, dide Michael Hall.
Näticälär digännän, alar bügen soñıraq iğlan iteler dip kötelä, ämma küplär xäzer prezident wazifaların başqaruçı Gurbunguly Berdımöxämmädovnıñ ciñep çığuın farazlıy. Törkmänstannan çittä yäşäwçe törkmännär saylawlarda qatnaşa almadı häm çit illärdä yäşäwçe oppozisiä wäkilläre prezidentlıqqa namzät bula almadı. Törkmänstannıñ Üzbäkstan, Rusiä häm Yevropadağı ilçeleklärendä moña ber nindi dä äzerlek bulmadı.
Törkmängä kiyäwgä çığıp, ildän quılğan häm xäzer Üzbäkstan belän Törkmänstan çige buyında yäşäwçe Ogiljan isemle yäş xatın, Azatlıq radiosına, yaña prezidentnıñ anı häm anıñ kebek başqa keşelärne Törkmänstandağı tuğannarı belän qawıştıru öçen eşläwenä ömet belderde:
"Berençedän, min, ike xalıq arasındağı mönäsäbätlärne caylağan ğadel prezident buluın telim. Üzbäkstan yäşäwçe törkmännärgä Törkmänstanğa qaytıp ata-anasın kürü – bik yaxşı bulır ide."
Alsu Qormaş