21 fevral'dä böten dönyada Xalıqara Ana tele köne bilgeläp ütelä. Tatarstanda, älbättä, älege bäyrämne iğtibarsız qaldırmıylar. Tuqay muzeyında, Tatar Däwlät humanitar pedagogika universitetında, urta mäktäplärdä, kitapxanälärdä Ana telenä bağışlap çaralar ütkärelde. Könneñ ikençe yartısında ädäbiät söyüçelär, yazuçılar, şağirlär, tuğan tel sağında toruçı ğalimnär Tuqay muzeyında cıyıldı. “Tuğan telgä mädxiä” dip atalğan älege ädäbi – muzıykal' kiçädä tatar telenä bağışlanğan şiğerlär yañğıradı, tel yazmışı turında fiker alışu buldı. Cir şarında 6 meñgä yaqın tel bar. UNESQO bäyäläre buyınça, şularnıñ yartısı - yuqqa çığu aldında tora. Şulay uq statistik mäğlümatlarğa qarağanda här ay sayın ike tel yuqqa çığıp bara. Tatarstanda ike däwlät teleneñ berse bulğan tatar tele dä bügen saqlawğa, yaqlawğa, öyränügä häm üsterügä moxtac, di tel belgeçläre. Filologiä fännäre doktorı, professorı Flera Sadrieva ana telen kiñ cämğiättä qullanı barı üzebezdän tora ğına dide: “Üzgärtep qorudan soñ qabul itelgän dokumentlarnıñ barsında da iñ berençe respublikabızda däwlät tele bulıp tatar tele yazılıp quyılğan. Läkin bez bu xoquqtan faydalanmıybız. Üzebez gayeple.” Ana telen saqlap qalu öçen däwlätneñ qanunnar qabul itüe genä citmi, keşelärneñ milli uzanı üsüe, telne yaratuları da zarur digän fiker yañğıradı kiçädä. Tatarstannıñ xalıq şağire, G.Tuqay büläge iäse Robert Miñnullin anıñça älege bäyräm niçek uzırğa tieşlege turında äytte: “Tuğan tel köne, bu turıda matbuğatta berniçä xäbär genä bar. min isä küz aldına kiteräm, bügen böten mäktäplärdä, urta häm yuğarı uqu yortlarında, xätta kibetlärdä dä menä şuşı tuğan tel köne bäyräme uzdırılırğa tieş. Anıñ formaları da törle bulırğa mömkin. Äytik, kibetlärgä kilep kergändä bez bügen tatarça da söyläşäbez digän yazular elep quyığa, keçkenä genä süzleklär taratırğa da mömkin. Hiç yuğında tatarça belmägännär kimendä 10 süz öyränep üzeneñ satıp aluçılarına tatarça endäşergä tieşlärder. Anı eşläp, berni awırlığı yuq.” Kiçä barışında Tatarstannıñ atqazanğan sänğät eşleklese şağirä Lena Şağircan Tuğan telgä mädxiä şiğeren uqıp, mondıy fiker äytte: “Dönyadağı böten tellärne dä belep beterep bulmıy. Dimäk, xalıqlar belän üzara aralaşu öçen ber äybät, urtaq tel dä bulırğa tieş. Bu tatar telen kimsetü dip uylıy kürmägez. Min uylıym, xalıqara tuğan tel digändä bezneñ öçen bu rus tele bulırğa tieş. Tatar tele tatar tele inde ul, anı xalıqara tel dip äytmilär. Ul ana tele. Minem fikeremdä logika bar buğay, cämäğät.” Bu fikergä qarşı çığuçılar da buldı. Şularnıñ berse şağirä Näcibä Safina buldı. “Min berniçek tä rizalaşa almıym, bezneñ xalıqara telebez rus tele digän fiker belän. Beregez dä ışanmağız bu süzgä.” Tuqay muzeyında ütkän ädäbi –muzıykal' kiçä menä şundıy qızu bäxäslär belän uzdı. Gölnaz Şäyxetdin
