Xakimiättäge xatın-qızlar: Angela Merkel

Forbes jurnalı bıyıl bu xatın-qıznı iñ qüätle häm iñ täsirle dip atadı, çit illärdä anı yaratalar, üz ilendä täñqitlilär. Küplär anı äbi patşa Yekaterina belän çağıştıra..
Bıyıl köz Angela Merkelneñ kansler bulğanına 2 yıl tula. Alman "patşabikäsenä" 53 yäş tulaçaq... Äbi patşa iseme aña eşendä häm tormışında tärtip, sistema bulğanı öçen birelgän. Germaniä tarixında ber xatın-qıznıñ da bu qadär säyäsi köçkä iä bulğanı bulmadı. Fizika belemen alğan Merkel yäş çağınnan uq üzenä maqsat quyıp ul maqsatqa ireşä belgän. Xristian demokratlar partiäse citäkläp ul parlamentta deputat bula, soñınnan kansler buluğa ireşä. Merkelgä – klimat cılınudan alıp Estoniädäge soñğı xällär, iminlek häm İrannıñ atom programması tiräsendäge kierenkelek häm älbättä üz ilendäge problemalarnı xäl itergä, Germaniä qaraşın dönyağa belderergä turı kilä. Här çığışında ul diplomat bulırğa tırışa, ämma çınbarlıqnı yäşermi. Ber ay elek Yaqın Könçığışqa çığıp kitär aldınnan ul, açıq itep – ömet bar ämma bik keçkenä, digän ide:

"Wazğiät bik awır, ikençe yaqtan ğäräp däwlätläre yardämendä nindider tärräqiät tä bar. Bu tärräqiättän yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıru öçen küpme fayda bula ala, şunı qarıyq. Alda bezne ozın häm awır yul kötä. Ömet az, ämma tınıçlıq öçen mömkin bulğanın barısın da eşlärgä tieşbez."

Kansler wazifasına kilgändä Merkel aldında torğan iñ awır eş – iqtisadnı üsterü ide. Äle dä cirle mäğlümat çaraları anı "reformalar turında söyläwçe genä" dip atıy. Eş taba almağan almannarğa Merkelneñ tışqı säyäsättäge uñışları ber dä qızıq tügel. Gärçä xalıqara säyäsättä Angela Merkel zur däräcägä iä bulsa da.

1991-94nçe yıllarda Angela Merkel Germaniäneñ xatın-qızlar häm yäşlär ministrı bulğan. Äbi patşadan tış Merkelne tağın Britaniäneñ elekke premyer-ministrı Margaret Thatcher belän dä çağıştıralar.

Berençe ire, üze kebek fizika ğalime Ulrich Merkel belän Angela Merkel 1981nçe yılda uq ayırılıp, kvantum ximiä ölkäsendä tanılğan ğalim Joachim Sauerğa kiyäwgä çıqqan. Bu tuy 1998nçe yılda yäşären şartlarda uzğan, dip yaza gazetlar. Merkelneñ ire xalıq aldına çığarğa yaratmıy. Alarnıñ tormışına jurnalistlar artıq tıqşınmıy, barı tik opera, bigräk dä Rcihard Wagner operaların yaratqannarın belä. Kansler bulğaç Merkel Şröder kebek maxsus fatirğa küçep tormadı, üz öyendä qaldı.

Xakimiättäge keşelärneñ, bigräk tä xatın-qızlarnıñ uñışınıñ zur öleşe – tirä yaqta kemnärneñ buluına bäyle. Ğailä häm eş urınında – añlıy torğan häm yardäm itä torğan keşelär bulsa – uñışqa ireşü küpkä ciñelleräk.

Alsu Qormaş