Başqortstan Tatar cämäğätçelek oyışmaları berlegenä kerüçe yegermegä yaqın milli oyışma citäkçeläre häm aktiv wäkilläre comğa könne üzläreneñ çirattağı zur kiñäşmäsen ütkärde. Anda respublika rayonnarınnan häm şähärlärennän dä Başqortstan tatar milli-mädäni moxtariäte bülekläre häm BR Tatar kongressı filialları citäkçeläre dä kilgän ide.
Kiñäşmädä ağımdağı baytaq qına mäs'älälär tikşerelde häm kiläçäkkä uy-niätlär äytelde. Başqortstan Tatar cämäğätçelek oyışmaları räise urınbasarı, professor Mäcit Xucin utırışnı açtı häm berençe bulıp çığış yasadı. Ul, nigezdä, küptän tügel Qazanda ütkän Federal' Tatar milli-mädäni moxtariäte konferensiäsendä bilgelängän burıçlar belän tanıştırdı. Anıñ süzlärençä, Başqortstan tatar milli-mädäni moxtariätläreneñ eşen canlandıru ayıruça töp şart bulıp tora. İl buyınça moxtariätlärgä xäzer küp mömkinleklär açıla. “Şuña kürä dä Başqortstan rayonnarında häm şähärlärendä tatar moxtariätläre büleklären açu häm näticäle eşlätü çaraların kürergä kiräk, - dide M. Xucin. – Älbättä, bu eştä xätta tatar rayonnarı xakimiätläre dä ayaq çala. Här cirdä başqort qorıltayları bülekläre tözügä yäşel ut yanıp torsa da, tatar oyışmaların açuğa teşe-tırnağı belän qarşı kilälär. Qazanda federal' tatar moxtariäte cıyınında Başqortstan tatarları xäle xaqında bäyän itüne dä respublikada yala yağu dip qabul ittelär”, - di Mäcit Xucin.
Töbäklärdäge tatar oyışmaları, iñ berençe çiratta, Başqortstanda tatar telen saqlap qalu, tatar mäktäplären başqortlaştıruğa qarşı mömkin bulğan barlıq çaralarnı kürergä tieş, - di Mäcit äfände.
Başqortstan Tatar cämäğätçelek oyışmaları berlege räise urınbasarı, professor Mäcit Xucin fikerlären işettegez.
Ufada ütkän kiñäşmädä rayonnardan kilgän wäkillär dä çığış yasadı. Alar bigräk tä üzlärendä tatar tele yazmışı xaqında küp söyläde. Çaqmağış, Dürtöyle, Kuşnarenko kebek saf tatar rayonnarınnan kilgän wäkillär raslawınça, alar yäşägän töbäklärdä xäzer tatar mäktäplärendä uqıtu barışında Tatarstanda çığarılğan däresleklär qullanılmıy. Ayıruça altınçı-cidençe sıynıflarğa xätle xäzer gel Başqortstanda näşer itelgän kitaplar ğına faydalanıla ikän. Ä ul däresleklärdä materialnıñ 80-90 protsentı çaması barı tik Başqortstan xaqında, başqort yazuçıları, başqort ğalimnäre turında ğına. Şulay itep tatar balaları xäzer berniçä yıldan Tatarstanda yäşäwçe millättäş yazuçılarnı da belmäyäçäk, ğomumän, andağı yäşäyeştän dä, tarixtan da xäbärdar bulmayaçaq, dip bilgelände.
Kiñäşmädä Başqortstan tatar uqıtuçıları arasında bäyge oyıştırılmawğa da tänqit fikerläre yañğıradı. Mäğärif ministrlığı başqort häm urıs uqıtuçıları arasında yıllıq konkursnı oyıştırdı, ä tatar uqıtuçılarınıqın ütkärü turında läm-mim, dip äytelde. Xäzer inde bu bäygene Başqortstan tatar oyışmaları, üz köçläre belän bulsa da, oyıştırırğa cıyına ikän. Bu xaqta da täqdimnär buldı. Bäygedä ciñüçelärne büläkläw öçen, tatar milli xäräkäte citäkçeläreneñ berse Ramil Bignov üz isäbennän 200 meñ sum aqça küçerä.
Utırışta Başqortstan Tatar kongressı Başqarma komitetı räise Ruşan Ğallämov ta çığış yasadı. Ul bıyıl respublika tatarları kongressınıñ çirattağı qorıltayın ütkärü mäs’älälärenä qağıldı. Bu qorıltaynı cäyge aylarda ütkärü bilgelängän ide. Ämma şuşı xaqta respublika citäkçelegenä möräcäğät itkäç, alar bıyıl 450 yıllıq yubiley mäşäqätläre küp buluın iskärtkän. Qorıltaynı kiläse yılda ütkärüne kiñäş itkän alar. Ämma Ruşan Ğallämov başqa çığanaqlardan matdi yärdäm tabıp bulsa da, bu yıl azağına taba qorıltaynı ütkärü kiräk dip sanıy.
BR Tatar kongressı Başqarma komitetı räise Ruşan Ğallämov buldı.
Tatar oyışmaları kiñäşmäsendä qatnaşuçılar cäyge yallar çorında da eşçänlekne aktiv alıp baru kiräklegen bilgeläde. Ayıruça rayonnarda yaña uqu yılı aldınnan ata-analar arasında tatar mäktäpläreneñ kiläçäge xaqında añlatu eşläre alıp barunı canlandıru xaqında kileştelär.
Fänis Fätxi, Ufa