Färit Urazaev: Latin imlasına qarşı kümäk xatlar yazu – sovet ısulların qullanu

Tatar telen latin imlasına qaytarunı röxsät itmi torğan Rusiä Däwlät Duması qararı xaqında Azatlıq radiosı tıñlawçılarına üzeneñ fikeren Bötendönya tatar kongressı äğzası, Rusiä tatarlarınıñ federal’ milli-mädäni moxtariäte räistäşe Färit Urazaev ta citkerde. Ul tatarlarnıñ latin imlasına küçüe inde 100 yıllap elek xäl itelgän bulğan. Bezneñ ata-babalarıbız 1927 yılda uq latinğa küçep eş itä başladılar, Räsäydä bu mömkinleklär yabılğannan soñ da, meñlägän millättäşlärebez çit illärdä näq menä şuşı imlada yazunı däwam itkännär. Bügenge köndä 80-90 protsent törki xalqı latin imlasında yaza, digän fikerdä Färit Urazaev.

Ä latin imlasına qaytu tatarlarnı büler, Rusiä töbäklärendäge millättäşlärebezne teldän, ädäbiätebezdän ayırır, alar älege küçeşkä qarşı digän borçular xaqında Färit Urazaev menä nindi fikerdä.

Latin imlasına kire qaytu bezneñ xalıqnı, kiresençä, berläşteräçäk kenä. Şunısın da äytergä kiräk, Rusiä töbäklärendäge millättäşlärebezneñ bik azı ğına tuğan telen belä, bu teldä uqıy, yaza ala. Telne öyränergä telägän keşe isä, anı nindi imlada bulsa da öyränäçäk. Çittäge millättäşlärebez latinğa qarşı diülär dä yış qına döreslekkä turı kilmi. Mäsälän, ber yulı Perm’ ölkäsenä barğaç, cirle tatarlar belän oçraşuda ber aq yawlıqlı apa çığıp, bez latinğa qarşı, dip söyläde. Şunda, İndus Tahirov, äydägez äle, tikşerep qarıyq alaysa, kemdä-kem sezneñ arağızda latin imlasına qaytu yaqlı, dip soradı. Zalda cıyılğan bar tatarlar diärlek, ä bu 300 tiräse keşe ide, qul kütärde. Şul waqıtnı bez tikşerep qaramasaq, Perm’däge tatarlar latinğa qarşı, dip ışanıp qaytqan bulır idek

Färit Urazaev, şulay uq, Rusiä Konstitutsion mäxkämäseneñ latin imlası yazmışın xäl itkän utırışı aldınnan dönya kürgän ber törkem tatarlarnıñ xatı xaqında da azatlıq radiosı tıñlawçılarına üzeneñ fikerlären belderde. Mondıy xatlar Däwlät Duması Rusiä xalıqları kirill xärefläre belän genä yazarğa tieş digän qanun qabul itär aldınnan da päydä bulğan ide, di ul.

Ul waqıtnı da cirle xakimiättän keşelär kilep, tatar ictimaği oyışmaları wäkillären bezgä latin imlası kiräkmi, digän eçtälekle xatqa imza quyarğa ügetläp yörgännär. Bu yulı da şulay bulğan. Qayber oyışma wäkilläre älege xatnı belep imzalağan, qayberäwläre - yuq. Läkin, niçek kenä bulsa da, bu alarnıñ şäxsi fikerläre. Çönki oyışmalarda bar millättäşlärebez belän söyläşü, alarnıñ fikerlären beleşü bulmağan bit. Mondıy xatlarnı yazdıru elek Sovetlar zamanında qullanıla torğan ısullarnı xäterlätä

Bu Bötendönya tatar kongressı äğzası, Rusiä tatarlarınıñ federal’ milli-mädäni moxtariäte räistäşe Färit Urazaevnıñ tatar yazmasın latin imlasına qaytaru mäs’äläse xaqında fikerlären ide.

Gölnaz İlgizär