Körd, döresräge idän astı PKK partziannarınıñ höcümnären tuqtatu öçen tik xärbi çaralar ğına citmi, ä säyäsi häm ekonomik çaralar da kürergä kiräk digän fikerlär inde küptännän birle söylänep kilä. İke atna elek tämamlanğan Törek Qorallı Köçläreneñ Tönyaq Ğıyraqqa ütep kerep sigez kön däwam itkän operatsiäse baytaqlarnı qänäğätländermäde. Törek armiäse AQŞ-nıñ quşuwı säbäple kire çigende digän däğvälär kütärelde. Generalştab belän oppozitsiädäge Comhuriät Xalıq (CXP) belän Millätçe Xäräkät partiäläre (MXP) arasında bu turıda polemika quptı. Partiälär, “bez xökümätne çawaplı küräbez”, didelär. Tege yaqtan AQŞ-tağı qayber generallärneñ PKK problemasın söyläşülär aşa çişärgä kiräk digän belderüläre dä Törkiädä bu turıda diskussiälärne quyırttı. Ütkän atnada Ğıyraq preizentı häm biredäge körd partiälärdän bereneñ citälçese Talabanineñ Ankarağa vizitına, oppozitsiä menä AQŞ quşqan säyäsi adımnar atıla digän bäyä birdelär.
AQŞ-nıñ kürenekle gazetalarınnan “The New York Times”ta (NYT) ütkän kön basılıp çıqqan Premier Erdoğannıñ intervyüse yaña tartışlarğa yul açtı. Asılda ul Törek cämağätçelegenä bik tä yaña bulmağan süzlärne qabatladı şuşı intervyüdä. Erdoğan Törkiäneñ küpçelek Kördlär yäşägän könyaq könçığış rayonına kiläse biş yılda 11-12 milliard dollarlıq investitsiä yasalaçağın, biredä ike bua tözeläçägen, räsmi televiziä oyışması TRT-da Kördçä tapşırular başlanaçağın, Suriä cigendäge minalarnıñ tazartılaçağın äytte. Şuşı intervydä yaña äytkän süze Tönyaq Ğıyraqtağı Körd cirle idaräse räise Mäsut Barzani väkilläre belän räsmi bulmağan söyläşülärneñ däwam itüwe turındağı ide. Ul ”Tönyaq Ğıyraqta bezneñ tuğannarıbız bar. Alar belän tügel dä kem belän yaxşı mönäsäbättä toraçaqbız?” digän soraw birde.
Prezident Gül dä İslam Konferentsiäse Oyışmasınıñ Senegalneñ başqalası Dakarda oyıştırılaçaq 11-nçe yuğarı däräcäle oçraşuwına oçar aldınnan:
“Bu problema tik ber säyäsi partiäneñ, ber törkemneñ probleması tügel. Başta säyäsätçelär belän hämmä keşe Törkineñ problemaların çişärgä yardäm itärgä tiyeş”,- dip belderde.
Mäğlüm Parlamentta çığışı belän Körd bulğan baytaq deputat bar alar xakimiättäge AK partiä häm şulay uq oppozitsiädäge partiälärdä dä bar. Läkin tik Demokratik Törkiä Partiäseneñ (DTP) deputatları ğına Körd probleması turında çığışlar yasap, taläplär quyalar. Tabiği alarnıñ qayçaqlarda Törek konstitutsiäsendä Törek häm Kördlärneñ buluwı qabul itelergä, Törkiä etnik rayonnarğa bülenergä, federatsiä, xätta konfederatsiä buldırılırğa tiyeş digän taläpläre zur reaksiägä säbäp bula. Küpçelek Törkiädäge unitar sistema cimereläçäk dip qurqa. Konstitusiäneñ “Watandaşlıq bawları belän Törkiägä bäyle bulğan hämmä keşe Törek”, dip atala digän prinsipınnan taypılu qurqınıçlı dip bäyälänä. Şul säbäple dä MXP PKK teror oyışması, anıñ säyäsi wäkile DTP, alar belän problemanı säyäsi yullar belän cişü öçen östäl artına utıru watanğa xıyanät itü dip bäyäli.
DTP liderı Selahattin Demirtaş isä Erdoğanıñ NYT’ta basılıp çıqqan intervyüsennän soñ:
“Problemanı çişü öçen zihennärne almaştıru kiräk. Törkiädä ber tel, ber din, ber etnik törkemgä tayanğan millät barlıqqa kiterü Körd problemasınıñ nigezen täşkil itä”,- dip belderde.
Qısqası Kosovo iğlan itkän bäysezlekneñ qayber illär tarafınnan qabul itelüe arqılı xasıyl bulğan dulqın Abhaziä belän Könyaq Ossetianıñ da bäysezleklären itüenä kiterde. Kördlär başlıça öç ilgä taralğannar. Törkiädägelär 20 yıldan artıq qorallı köräş alıp baralar, Tönyaq Ğıyraqtağılar üz aftonom idarälärenä iä buldılar. İnde Törkiädägelär dä, ıyraqtağılar da Kosova öçen tuğan säyäsi şartlarnıñ üzläre öçen dä tuuın kötälär. Mondıy ber täräqqiät Törkiäneñ bülenüw qurqınıçın tudıra. Ankara isä Kördlärgä östämä säyäsi, mädäni xaqlar häm ekonomik yardäm birü aşa şuşı qurqınıçnı köntärtibennän töşerergä tırışa.