Parlamenttan quılğan äfğan xanımı üz urının qaytaru öçen köräşä

Anı Äfğanstandağı "iñ batır" xatın-qız dip atıylar häm qaywaqıt Birmanıñ keşe xoquqların yaqlawçı Aung Sun Suu Kyi belän çağıştıralar.

Uzğan yılnıñ may ayında anı deputatlarnı qıyırsıtuda ğäyepläp parlamenttan quğannar ide. Xäzer Joya kire üz urınına qaytır öçen köräş alıp bara. Üzeneñ parlamenttan quıluın ul süz irege, demokratik qimmätlärneñ häm Äfğan konstitusiäseneñ bozıluı dip sanıy.

"Kire qaytu eşlären min iminlek säbäplärennän ozaq başlamıy tordım. Şulay uq aqça mäsäläse dä bar ide. Advokatlar min tüli almaslıq aqça soradı," – dide Joya.

Malalai Joya elekke suğışçan törkem başlıqlarınıñ xäzer xakimiättä utırularına kisken täñqit belderä. "Alar parlamentta häm xökümättä utıru urınına xökem itelergä häm cäza alırğa tieş," – di Joya.

2007 yılnıñ mayında äfğan deputatları Joyanı 3 yılğa eşennän çitläşterep parlamenttan quu öçen tawış birde. Anıñ möddäte isä parlamentta 2010 yılda betä. May ayında Tolo televideniä kanalına birgän äñgämäsendä Joya parlamentnı mal kötüenä tiñläde. Bu süze öçen ul soñıraq ğafu ütenmiäçägen belderde.

Äle küptän tügel 5 aprildä birgän äñgämäsendä dä ul äfğan deputatları arasında ğadel bulğannarı barmaq belän sanarlıq, dip elekke suğışçan törkem başlıqlarına täñqiten däwam itte.

Eşneñ başı...

Joya Farah vilayätendä xatın-qızlar xäräkäten citäklägän. Berençe tapqır ul anda 2003 yılda bularaq Loya Jirga isemle olı mäclesne kisken täñqitläp çıqtı.

Mäcles başlığı Sibğatulla Mojaddadi Joyanı "käfer häm kommunist" dip atadı. Şul waqıttan birle Joya üzenä bulğan 4 höcümnän isän qaldı. Ämma ul qurıqmağanın, eşen däwam itäçägen belderde.

Malalai Joya İran häm Paqıstandağı qaçaqlar lagerlarında üskän. Äfğanstanğa ul 1998 yılda Taliban çorında qaytıp yätimnär yortı häm sälämätlek üzäge açtı. Soñıraq ul Farah häm herat vilayätlärendä eşlägän xatın-qızlarnıñ xökümättän tış oyışmasın citäkli başladı.

Joyanıñ advokatı Möhämmäd Zaman anıñ parlamentqa qaytaçağına ışana. Anıñ başqa tarafdarları isä moña zur ömet bağlamıy.

"Mäxkämäneñ nindi qarar qabul itäçägen farazlaw äle bik irtä bulsa da, minemçä mäxkämägä parlament basım yasayaçaq. Parlament yäki äfğan xökümäte Malalaiğa qarşı säyäsi uyın başlarğa mömkin. Misal öçen alar mäxkämä eşen ozaqqa suzırğa mömkin, şunıñ belän Malalai Joyanıñ parlamenttağı möddäte betäçäk," – dide Qabul Universitetınıñ xoquq professorı Nasrulla Stanakzai.