"Xatın-qızlar saq bulsın, alarnıñ qotırtuçı maddäläre bar. Şulay uq alar bizänü äyberlären häm gäwdälären kürsätmäs öçen törenep yörergä tieş."
Uzğan atnada komitetnıñ internet säxifäsendä "Censi tormış" isemle mäqälädä xatın-qızlarğa röxsät itelgän häm itelmägän äyberlär basılıp çıqtı.
İrlär belän söyläşkändä xatın-qızlarğa citdi bulırğa, irlärneñ küñelendä nindider yalğış xislär tudırğan işarälär yasamasqa häm süzlär äytmäskä kiñäş itelä.
Törkiäneñ Diyanet dip atalğan din eşläre komitetı mondıy "yäşäw däresleklären" yış bastıra. Ämma soñğı bu mäqälägä däwlätneñ dönyawi tözeleşen yaqlawçılar häm xatın-qızlarnıñ üzlärennän täñqit zurdan buldı. Mäqälä flirt häm irlär belän aralaşunı zinağa tiñli häm monıñ öçen böten cawaplılıqnı xatın-qızlarğa yökli.
Şulay uq öyläneşmägän ir belän xatın-qıznıñ bergä kürenüe, xatınnarnıñ irlär belän bergä eşläwe häm xatın-qızlarnıñ öylärennän tış isle may sibüläre tıyıla digän süzlär küplärneñ açuın çığardı.
Jurnalist Yusuf Kanlı bu qağidälärne Taliban qaraşları belän çağıştıra:
"İsle may sibenü – gönah. İrlär belän ğıyşıq uynı uynaw – flirt itü röxsät itelmi. İr belän xatınnıñ bergä uramğa çığuı – gönah. Närsä soñ bu? Bu bit Talibannıñ Äfğanstanda kertkän qanunnarı belän ber, " - di jurnalist.
Diyanet – xökümät qarşındağı din eşläre idaräse - 1924 yılda oyışqan. Oyışma Törkiädäge 80 meñläp mäçetne idarä itä, imamnarnı bilgeli, comğa wäğäzläreneñ eçtälegen küzätä. Törkiädä din däwlättän ayırılğan sanala, şuña da xökümät qarşındağı bu komitetnıñ "xatın-qızlarnı tübänsetü häm alarğa tübän sıynıf keşeläre itep qarawı" aqılğa sıymıy.
"İnde 85 yıl dönyawi däwlättä yäşägännän soñ mondıy kölke süz äytergä kemneñ başına kilä," - di jurnalist.
Açu häm aptıraş tudırğanı – idaräneñ xatın-qızlarğa isle may sibüne tıyuı buldı. Diyanet mäqäläsendä "Päyğambärebez öylärennän duxi sibep çıqqan häm uram buylap yörgän xatın-qızlar turında naçar fiker yörtkän" dielgän.
İslam belgeçläre isä monı kire qağa.
"Zamana xatın-qızı bularaq min gel parfum qullanam, islamda tämle is kilep toru bik möhim" di Änkara Universitetınıñ din beleme fakultetı professorı Nahde Bozkurt.
Häm Möhämmäd päyğambär närsäneder tıyğan bulsa da – monıñ 7nçe ğasırda bulğanın onıtmasqa kiräk, xäzer bez bötenläy başqa mädäni, sosial häm säyäsi şartlarda yäşibez, di professor xanım.
2002 yılda Törkiädä xakimiätkä Ğadellek häm Tärräqiät (AK) partiäse kilde. İslam tamırları bulğan bu firqane küplär cämğiätne islamlaştıruda ğäyepli.
Bıyıl prokurorlar AK partiäne ildä din belän däwlätneñ ayırım bulu prinsibın bozuda häm monıñ belän konstitusiäne bozuda ğäyepläp Törkiäneñ Konstitusiä mäxkämäsenä möräcäğat itte. Moña isä AK partiäneñ yawlıq bäylägän qızlarğa däwlätneke bulğan yuğarı uqu yortlarına kerüen röxsät itkän qanun qabul itüe säbäp buldı. Prokurorlar firqa citäkçelären – premyer-ministr Tayyıp Erdoğannı, prezident Abdulla Gülne häm partiäneñ berniçä äwzem äğzasen säyäsi eşçänlektän tıyarğa soradı. Konstitusiä mäxkämäse qararnı berniçä aydan iğlan iter dip kötelä.
Oppozisiädäge Cömhüriät Xalıq Partiäse isä yawlıqlar mäsäläsen mäxkämägä birde. Konstitusiä mäxkämäse bu eşne bu atnada tikşerä.