Bu küreneş yañalıq tügel. Bügenge yañalıq şunda ki – tarixta berençe tapqır xatın-qızlarnıñ köçlänüe – suğışnıñ ber küreneşe itep tügel, ä xärbi taktika bularaq tanıldı. Monıñ nindi dä bulsa faydası bulırmı?
BMO İminlek Şurası censi köç qullanuğa bağışlanğan maxsus utırışında qabul itkän rezolüsiädä köçläwne – suğış qoralı dip atadı. Oyışmanıñ general sekretare Ban Ki-Moon xärbi çaralar uzğan qayber illärdä xatın-qızlarğa qarşı bulğan köç qullanu "söyläp beterä almaslıq küp häm kiñ qırlı" bulğanın belderde.
Utırışnıñ ber öleşen AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice alıp bardı:
"Bu idarä, suğış barğan cirdä censi köç qullanunıñ – iminlekkä zur ziyan saluın belderä. Censi köç qullanu xatın-qızlarnıñ sälämätlegenä zur ziyan salğan kebek töbäkneñ iqtisadi häm sosial nıqlığın da qaqşata."
Rezolüsiädä suğışlarda qatnaşqan xökümätlärgä censi köç qullanunı tuqtatırğa quşılğan, monıñ suğış cinäyätläre yäki genosidqa tiñ buluı äytelgän. Suğışqan taraflarnı tınıç xalıqnı saqlarğa çaqırılğan.
İminlek Şurasınıñ qayber äğzaläreneñ qarşılığına qaramastan axırğı çiktä rezolüsiä ber tawıştan qabul itelde. Rusiä başta bu utırışnı cıyuğa qarşı ide.
Dönyada keşe xoquqları torışın küzätüçe Human Rights Watch oyışması Şuranıñ bu qararın – "tarixi" dip bäyäläde.
Soñğı suğışlarnıñ bersendä, 90nçı yıldağı Balkan suğışında xatın-qızlarnı köçläw – suğış taktikalarnıñ berse ide. Utırışta Xorvatiä premyer-ministrı urınbasarı Jadranka Kosor çığış yasadı:
"90nçı yıllar başında bulğan terror waqıtında Yevropa urtasında, Xorvatiä cirendä köçläw xalıqnı qurqıtu häm mısqıl itü çarası bularaq qullanıldı. Bosniä-Herzogovinada köçläw häm censi köç qullanu – etnik çistartu öçen qullanıldı."
Bügen iñ qurqınıç suğışlarnıñ berse Kongoda bara. İlneñ könçığışında tınıçlıq saqlaw ğaskärlärendä xezmät itkän häm köçlängän keşelärne küp kürgän general-mayor Patrick Cammaert, censi köç qullanu qorbannarı – keşelekne yuğalta, dip belderde:
"Suğış waqıtında xatın-qız bulu – xärbi buludan küpkä qurqınıçraq," – dide general-mayor.
Xatın-qızlarnı köçläwdä suğışta qatnaşuçılar ğına ğäyeplänmi. Küp tapqırlar BMOnıñ tınıçlıq saqlawçıları da censi köç qullanuda ğäyeplände. Rezolüsiä böten taraflarnı başqa mondıy xälne buldırmasqa häm uyaw bulırğa çaqıra.
Ğamäldä bu niçek eşlär, xärbilärne kem kontrol iter – älegä äytü qıyın. Oyışma başlığı Şura aldında ber yıldan xisap totaçağın belderde.
BMO İminlek Şurası censi köç qullanuğa bağışlanğan maxsus utırışında qabul itkän rezolüsiädä köçläwne – suğış qoralı dip atadı. Oyışmanıñ general sekretare Ban Ki-Moon xärbi çaralar uzğan qayber illärdä xatın-qızlarğa qarşı bulğan köç qullanu "söyläp beterä almaslıq küp häm kiñ qırlı" bulğanın belderde.
Utırışnıñ ber öleşen AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice alıp bardı:
"Bu idarä, suğış barğan cirdä censi köç qullanunıñ – iminlekkä zur ziyan saluın belderä. Censi köç qullanu xatın-qızlarnıñ sälämätlegenä zur ziyan salğan kebek töbäkneñ iqtisadi häm sosial nıqlığın da qaqşata."
Rezolüsiädä suğışlarda qatnaşqan xökümätlärgä censi köç qullanunı tuqtatırğa quşılğan, monıñ suğış cinäyätläre yäki genosidqa tiñ buluı äytelgän. Suğışqan taraflarnı tınıç xalıqnı saqlarğa çaqırılğan.
İminlek Şurasınıñ qayber äğzaläreneñ qarşılığına qaramastan axırğı çiktä rezolüsiä ber tawıştan qabul itelde. Rusiä başta bu utırışnı cıyuğa qarşı ide.
Dönyada keşe xoquqları torışın küzätüçe Human Rights Watch oyışması Şuranıñ bu qararın – "tarixi" dip bäyäläde.
Soñğı suğışlarnıñ bersendä, 90nçı yıldağı Balkan suğışında xatın-qızlarnı köçläw – suğış taktikalarnıñ berse ide. Utırışta Xorvatiä premyer-ministrı urınbasarı Jadranka Kosor çığış yasadı:
"90nçı yıllar başında bulğan terror waqıtında Yevropa urtasında, Xorvatiä cirendä köçläw xalıqnı qurqıtu häm mısqıl itü çarası bularaq qullanıldı. Bosniä-Herzogovinada köçläw häm censi köç qullanu – etnik çistartu öçen qullanıldı."
Bügen iñ qurqınıç suğışlarnıñ berse Kongoda bara. İlneñ könçığışında tınıçlıq saqlaw ğaskärlärendä xezmät itkän häm köçlängän keşelärne küp kürgän general-mayor Patrick Cammaert, censi köç qullanu qorbannarı – keşelekne yuğalta, dip belderde:
"Suğış waqıtında xatın-qız bulu – xärbi buludan küpkä qurqınıçraq," – dide general-mayor.
Xatın-qızlarnı köçläwdä suğışta qatnaşuçılar ğına ğäyeplänmi. Küp tapqırlar BMOnıñ tınıçlıq saqlawçıları da censi köç qullanuda ğäyeplände. Rezolüsiä böten taraflarnı başqa mondıy xälne buldırmasqa häm uyaw bulırğa çaqıra.
Ğamäldä bu niçek eşlär, xärbilärne kem kontrol iter – älegä äytü qıyın. Oyışma başlığı Şura aldında ber yıldan xisap totaçağın belderde.