Kievkä haman da qırıs belderülär cibärep torğan Mäskäw qarşılıq başlanğannan birle berük waqıtta Yewropadağı möştärilärenä qarata bar yöklämälären dä cirenä citkerep ütäwne wäğdä itep kilä. Ämma älegä xaqiqät şul - Yewropa Berlege illäre ber-ber artlı üzlärenä Ukraina aşa kilgän gaz külämnäreneñ kimüen xäbär itep tora.
Bu könnärdä Yewropanıñ çınnan da Rusiä gazına nıq bäylänüe bigräk tä centekläp qarala başladı. Mäskäw üzeneñ Kiev belän başlap cibärgän gaz suğışın bälkem otar da, ä menä anıñ Yewropa Berlege belän mönäsäbätlärenä soñğı täräqqiat kötelmägän, häm küplär fikerençä, tiskäre yoğıntı yasıy ala. Ukrainağa gaz quunı tuqtatu belän bergä ğinwarnıñ 1-endä Rusiäneñ industrial'' "sigezlek"täge räislege dä başlandı häm Mäskäw monı berençe çiratta, üzeneñ Könbatış illäre öçen ışanıçlı energiä tä''minatçısı buluın kürsätü öçen faydalanırğa telägän ide. Läkin xäzer Könbatış, bu bezgä kiräkme soñ digän soraw quya ala.
Londondağı Global'' energiä tikşerenüläre üzägennän Julian Lee:
"Yewropa gaz citeşterüçelär çolğap alğan ber qitğa bulıp tora, anıñ tiräsendä ber Rusiä häm elekke Sovetlar Berlegeneñ Kaspi däwlätläre genä tügel, Tönyaq diñgez yatmaları da, Tönyaq Afrika da bar. Rusiä isä üz gazın Yewropağa cibärü öçen şaqtıy qıybatqa töşkän torbautkärgeçlär suzğan ide, anıñ başqa şundıy ütkärgeçläre yuq diärlek", di Julian Lee.
Ayırım alğanda, üzäk Yewropadağı Macarstan, Austriä, Çexiä kebek illär xäzer üzläreneñ gaz tä''minatın törleländerü, yäğni ber Rusiä gazına ğına bäylänep yatmaw çaraları xaqında söyläşülär başlap cibärergä uylıy. Bügenge köndä isä Slovakiä üz gaz ixtiacın Rusiä xisabına 100 protsent, Bolğarstan 94, ä Pol''şa 60 protsent qaplıy.
Ukraina belän kilep tuğan wäzğiatne küz aldında totıp ikençe ber belgeç, Londondağı Yewropa Reformaları üzäge xezmätkäre Katinka Barış, Rusiä beryaqtan üzeneñ totrıqlı partner buluın kürsätergä teli, ämma berük waqıtta energiä çimalların säyäsi maqsatlarda qullana, Könbatış moña bitaraf qala almıy, dip isäpli:
"Rusiä Ukrainağa ber tön eçendä şundıy qırıs taläp quydı ki, monıñ artında iqtisadtan başqa tağın närsäder yatuı açıq. Rusiäneñ üzen ışanıçlı partner itep kürsätergä tırışuı sürätendä bu aña zian ğına kiterde", di Londondağı energiä belgeçe Barış.
Üzeneñ Kievkä basım yasawında Mäskäw bernindi dä säyäsät bulmawın belderä.
Kärim Kamal
Bu könnärdä Yewropanıñ çınnan da Rusiä gazına nıq bäylänüe bigräk tä centekläp qarala başladı. Mäskäw üzeneñ Kiev belän başlap cibärgän gaz suğışın bälkem otar da, ä menä anıñ Yewropa Berlege belän mönäsäbätlärenä soñğı täräqqiat kötelmägän, häm küplär fikerençä, tiskäre yoğıntı yasıy ala. Ukrainağa gaz quunı tuqtatu belän bergä ğinwarnıñ 1-endä Rusiäneñ industrial'' "sigezlek"täge räislege dä başlandı häm Mäskäw monı berençe çiratta, üzeneñ Könbatış illäre öçen ışanıçlı energiä tä''minatçısı buluın kürsätü öçen faydalanırğa telägän ide. Läkin xäzer Könbatış, bu bezgä kiräkme soñ digän soraw quya ala.
Londondağı Global'' energiä tikşerenüläre üzägennän Julian Lee:
"Yewropa gaz citeşterüçelär çolğap alğan ber qitğa bulıp tora, anıñ tiräsendä ber Rusiä häm elekke Sovetlar Berlegeneñ Kaspi däwlätläre genä tügel, Tönyaq diñgez yatmaları da, Tönyaq Afrika da bar. Rusiä isä üz gazın Yewropağa cibärü öçen şaqtıy qıybatqa töşkän torbautkärgeçlär suzğan ide, anıñ başqa şundıy ütkärgeçläre yuq diärlek", di Julian Lee.
Ayırım alğanda, üzäk Yewropadağı Macarstan, Austriä, Çexiä kebek illär xäzer üzläreneñ gaz tä''minatın törleländerü, yäğni ber Rusiä gazına ğına bäylänep yatmaw çaraları xaqında söyläşülär başlap cibärergä uylıy. Bügenge köndä isä Slovakiä üz gaz ixtiacın Rusiä xisabına 100 protsent, Bolğarstan 94, ä Pol''şa 60 protsent qaplıy.
Ukraina belän kilep tuğan wäzğiatne küz aldında totıp ikençe ber belgeç, Londondağı Yewropa Reformaları üzäge xezmätkäre Katinka Barış, Rusiä beryaqtan üzeneñ totrıqlı partner buluın kürsätergä teli, ämma berük waqıtta energiä çimalların säyäsi maqsatlarda qullana, Könbatış moña bitaraf qala almıy, dip isäpli:
"Rusiä Ukrainağa ber tön eçendä şundıy qırıs taläp quydı ki, monıñ artında iqtisadtan başqa tağın närsäder yatuı açıq. Rusiäneñ üzen ışanıçlı partner itep kürsätergä tırışuı sürätendä bu aña zian ğına kiterde", di Londondağı energiä belgeçe Barış.
Üzeneñ Kievkä basım yasawında Mäskäw bernindi dä säyäsät bulmawın belderä.
Kärim Kamal