Accessibility links

Кайнар хәбәр

İminlek Şurasınıñ daimi äğzaları häm Germaniä Mäskäwdä yänä İran atom programmasın tikşerä


Bu säğätlärdä Mäskäwdä İminlek Şurasındağı biş daimi äğza il häm Germaniä wäkilläreneñ İranıñ atom programması turında çirattağı kiñäşläüläre bara. Tähran belän tığız säwdä mönäsäbätläre urnaştırğan Rusiä häm Qıtay, Quşma Ştatlar alğa sörgän qırıs säyäsätne, ayırım alğanda, İranğa qarşı çikläwlär kertüne kire qağa häm bu mäs''älä fäqät diplomatiä aşa ğına xäl itelergä tieş, dip kilä.

Mäskäwdäge şuşı kiñäşläşülär aldan uq qatlawlı barır, dip farazlanğan ide. Anda qatnaşqan illärneñ İrandağı atom programmasına qaraşı törle buluı yañalıq tügel. Quşma Ştatlar bu yulı da, üzeneñ İran mäs''äläsendä qırıs mönäsäbätennän waz kiçmiäçägen, Tähranğa qarşı berär törle xälitkeç çara kürüne yaqlayaçağın belderep quydı. Britaniä, Fransiä häm Germaniä İranğa qarşı çikläwlär kertüne axırğı çiktä yaqlar kebek, ämma alar üz yağınnan, şul çikläwlär uñmağan oçraqta da xärbi çaralar kürü ixtimalın kisken kire qağa. Ä inde Rusiä häm Qıtay, ğomumän, İrannı cäzalap çikläwlär kertügä dä qarşı çığa.

Rusiä tışqı eşlär ministrlığınıñ matbuğat wäkile Mixail Kamınin kiñäşläşü başlanır aldınnan ğına üz ileneñ haman da nizaqqa diplomatik çişeleş tabu yulların ezlärgä cıyınuın belderde:

"Bezneñçä, köç qullanu yäisä çikläwlär kertü yulı belän xalıqara cämäğätçelekneñ İran atom programması tiräsendäge borçıluın beterü mömkin tügel", di Kamınin Mäskäw qaraşınıñ bu mäs''älädä üzgärmäwe xaqında.

Düşämbe könne Rusiäneñ ikençe ber räsmie, Berläşkän Millätlärdäge daimi wäkile Andrey Denisov Tährannı üz atom qorılmalarında uran bayıtunı hiçyuğı aprilneñ 28-enä qädär tuqtatıp toruğa öndäde. Näq menä şul könne Venadağı Xalıqara atom energiäse idaräse İrannıñ atom programması xaqında İminlek Şurasına xisap yullayaçaq.

Rusiäneñ saqlanu ölkäsendäge kürenekle belgeçe Aleksandr Golts fikerençä, Mäskäwneñ şuşı mäs''älädäge qaraşına İran belän tığız iqtisadi xezmättäşlek alıp baru zur yoğıntı yasıy. Ämma añardan da bigräk, Rusiä İran atom programması mäs''äläsen Könbatışqa üz ähämiaten kürsätü öçen dä osta qullana, di Golts:

"Rusiä üzeneñ İran belän mönäsäbätlären ber etärgeç itep kürä, şunıñ yardämendä ul Könbatış belän satulaşıp, İran mäs''äläsendäge qaraşın başqa närsälärgä sata ala. Mäsälän, monıñ öçen Könbatış Putinneñ eçke säyäsäten tänqitläwne çikli, yäisä Dönya Säwdä oyışmasına kerü wäğdälären birä ala", di saqlanu belgeçe Aleksandr Golts.

Rusiä İrannı şulay uq bar Yaqın Könçığıştağı möhim ber partner itep kürä. Dönya iqtisadı häm xalıqara mönäsäbätlär institutı xezmätkäre Aleksander Pikaev, Rusiäneñ könyaq Kavkazda da, Üzäk Aziädä dä, Äfğanstanda da İran belän urtaq mänfäğätläre bar, dip belderä. Moñardan tış, Tähran Rusiäneñ Çeçnädäge säyäsäten möselman däwlätläre yağınnan tänqitläwne kimetü eşendä dä zur rol'' uynadı, di Pikaev.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG