“Azatlıq” tapşırularnıñ bersendä daimi tıñlawçıbız Zöfär Näfikov Başqortstan tatarlarına ruxi yärdäm kiräk dip beldergän ide. Zöfär Näfikov üze ölkän yäştä bulsa da, millät häm cämäğätçelek tormışı belän qızıqsınıp tora. Häm “Azatlıq” nıñ Qazan studiäse, tıñlawçıbıznıñ Başqortstan tatarlarına ruxi yärdäm kürsätü turındağı telägen üti. “Zvezda Povolj'ya” gäziteneñ 4 -11 may sanında keçkenä xäbär bar. Anda Ufada Viktor Şmakovnı xakimiätne tänqitlägäne öçen qulğa alınuı turında äytelä. Şulay uq tatar xäräkäte liderları, Ramil Bignov häm başqalarnıñ totqarlanuı, alarnı eş häm yäşäw urınnarında tentülär ütkärelgäne turında yazılğan. Şulay uq gäzitendä şuña iğtibar itelä. 27 aprel'däge miting aldınnan qulğa alınğan, tıyılğan şiğar'lär arasında şundıyları da bulğan: “Ufada tatar gimnaziäse açu initsiativasın xuplıybız, Başqortstanda konstitutsion tärtip urnaştırıyq, tatar balalarınıñ milli gimnaziädä uqırğa xaqı bar”. Şulay uq tıelğan şiğar'lär arasında V. Putinnınıñ tuğan telne uqıtuğa qomaçawlawnı tänqitlägän süzläre dä bulğan. Bilgele bulğança, 2002 yılnıñ 30 avgustında V. Putinnıñ tuğan telne uqıtuğa qarşı çığunı axmaqlıq dip beldergän ide.
Tatar cämäğätçelege Başqortstandağı väzğıyät'ne küzätep, anıñ belän qızıqsınıp toralar. Äytik, düşämbe könne “Azatlıq” nıñ Qazan studiäsenä şağir-publitsist Aydar Xälim şaltırattı häm Başqortstandağı Ğäliä mädräsäsenä Aqmulla isemen quşuğa üz fikeren belderde. Läkin añarçı ul Aqmullanıñ qatlawlı tormış yulın taswirladı:
“Aqmulla bilgele şäxes häm anıñ tarixı üzençä qatlawlı. Ul Qazaqstanda tuğan. Ätise qazaq bula anıñ. Ätise ülgäç änise anıñ belän bergä Başqortstannıñ Düsän awılına qayta. Monda Tuqsanbay awılınıñ mullası Kamaletdin mulla anıñ änisen xatınlıqqa ala, ä Miftaxetdinnı ul ullıqqa ala.” Aydar Xälim üze tuğan Miäkä rayonında üskän böyek mäğrifätçe häm şağir, tatar, başqort, qazaq xalıqlarınıñ klassigı Aqmullanıñ isemen zurlawğa qänäğät bulsa da, tatarlar 20 ğasırlar başında tözegän Ğäliä mädräsäseneñ tarixta totqan urının bozarğa tırışuğa borçıla ikän.
“Ğäliä mädräsäse 20 ğasır başında böten uqımışlı tatar cämäğätçelege yärdäme belän böyek fälsäfäçe, din belgeçe Zıya Qamali tarafınnan xalıqtan cıyğan aqçağa tözelä. Bol'şiviklar kilgäç ul yabıla. Annarı inde Başqortstannıñ aqılları zäğif balalarnıñ internatı buldı. Xäzer inde Başqortstan xökümäte Ğäliä mädräsendä tağın mädräsä açqan. Häm aña kötelmägän, aña qatnaşı bulmağan isem quşqan. Läkin bu mädräsägä Zıya Qamali iseme birelsä bik urınlı bulır ide. Aqmulla ul layıq şağir, süz dä yuq, ämma ike xalıqnı şulay doşmanlaştıruğa eşlängän bu xäl älbättä bik siskänderä. Min canım belän räncedem, ğädel tügel kebek.”Gölnaz Şäyxetdin
