Çernogoriäneñ kürşe Serbiä belän tığız mädäni wä tel bäyläneşläre buluı, andağı xakimiat öçen zur problema tudıra. Eş şunda ki, premyer-ministr Milo Djukanoviç citäklägän xökümät Çernogoriäneñ Serbiädän ayırıluın teli. Bu yuğarı citäkçelekneñ genä teläge tügel, bu tarixi ğadellekne qaytaru, di Djukanoviç, Çernogoriäneñ 1918-nçe yılda Serbiä belän berlek tözüenä qädär ayırım ber möstäqil däwlät buluına işarä itep:
"Çernogoriä referendumnan soñ yuqqa çıqmayaçaq. Üzeneñ borınğı başqalası Cetinje belän bergä ul, xalqı mullıqta wä bäxettä yäşägän bäysez il, dönya tarafınnan tanılğan däwlät bularaq qaytaçaq. Yewropalı Çernogoriä Serbiäneñ mäñgelek dustı häm tirä-yündägelärneñ yaxşı dustı bulaçaq", dip ışandıra Milo Djukanoviç.
Ämma bäysezlekkä qarşı çığuçılar da üz kampaniäsen tarixqa sıltap alıp bara häm Çernogoriä Serbiä belän qalırğa tieş, dip belderä. Alarnıñ citäkçese Predrag Bulatoviç fikerençä, bäysezlekne yuğarı citäkçelär üz faydasına ğına yaqlıy. İke il arasındağı tuğandaşlıq alar öçen berni tügel, di Bulatoviç:
"Referendumda "yuq" dip äytü Serbiä belän Çernogoriä xalqınıñ xialı bulğan däwlät berdämlegen yaqlawnı añlataçaq. Oyatı bulmağan häm Alladan qurıqmağan separatistlar tarixqa sıltanğan bula. Tarix isä bezgä urlap tämäke satqan, il baylığın talağan xökümätne, üz xosusi däwläten buldırudan tuqtatuğa xoquq birä", dip yanıy Serbiä yaqlı köçlärneñ citäkçese Bulatoviç.
Köräş şulay itep ayawsız bara diärgä bula, här ike yaq ta üzeneñ yäkşämbe tawış birüendä ciñäçägen belderä. Ämma Çernogoriä referendumınıñ ber çetrekle yağı şunda - Yewropa Berlege yaña däwlätne tanu öçen şaqtıy qırıs şart quydı - referendumda tawış birü xoquqı bulğannarnıñ yartısınnan artığı qatnaşıp, bäysezlekne alarnıñ 55 protsentı yaqlarğa tieş.
Serbiä belän säyäsi, tarixi, mädäni ölkädä genä tügel, gailä bäyläneşläre dä nıq bulğan Çernogoriä xalqı öçen yäkşämbe awır saylaw köne bulıp tora. Şuña da möstäqil däwlätne yaqlawçılar da, alarnıñ köndäşläre dä cämğiatneñ törle qatlamnarına möräcäğät itä, di radiobız xäbärçese Petar Komneniç:
"Cämäğätçelek, suz dä yuq, ikegä bülengän. Ämma şul kürenä - möstäqilçelär üz yağına kübräk zialılarnı, mädäniat xezmätkärlären, cırçılarnı, akterlarnı, tanılğan futbolçılarnı cälep itä, Serbiä yağındağılar isä ğadi xalıqnı. Monı köndälek propagandada da yaxşı kürep bula"
Küptän tügel genä ütkärelgän fiker beleşü, xalıqnıñ 43 protsentı üzen çernogoriäle dip, 32 protsentı serb dip, qalğannarı isä yä möselman, yä alban, yä bosniäle dip tanuın kürsätä. Albannar, misal öçen, ilneñ bäysezlegen yaqlap tawış birer, dip kötelä.
Ä Serbiä isä ül arada Çernogoriä xalqın Belgrad belän berlektän çıqmasqa öndi. Serb premyer-ministrı Vojislav Koştunica çärşämbe könne, ike respublika arasındağı bäyläneşne "özep bulmaslıq" dip bäyäläp, referendumda bäysezlekkä "yuq" dip äytügä çaqırdı. Räsmi Belgradnıñ äle 90-nçı yıllarda qalğan yugoslav respublikaların da üze belän qaldırırğa tırışuı qanlı Balkan suğışına kitergän ide.
Kärim Kamal
"Çernogoriä referendumnan soñ yuqqa çıqmayaçaq. Üzeneñ borınğı başqalası Cetinje belän bergä ul, xalqı mullıqta wä bäxettä yäşägän bäysez il, dönya tarafınnan tanılğan däwlät bularaq qaytaçaq. Yewropalı Çernogoriä Serbiäneñ mäñgelek dustı häm tirä-yündägelärneñ yaxşı dustı bulaçaq", dip ışandıra Milo Djukanoviç.
Ämma bäysezlekkä qarşı çığuçılar da üz kampaniäsen tarixqa sıltap alıp bara häm Çernogoriä Serbiä belän qalırğa tieş, dip belderä. Alarnıñ citäkçese Predrag Bulatoviç fikerençä, bäysezlekne yuğarı citäkçelär üz faydasına ğına yaqlıy. İke il arasındağı tuğandaşlıq alar öçen berni tügel, di Bulatoviç:
"Referendumda "yuq" dip äytü Serbiä belän Çernogoriä xalqınıñ xialı bulğan däwlät berdämlegen yaqlawnı añlataçaq. Oyatı bulmağan häm Alladan qurıqmağan separatistlar tarixqa sıltanğan bula. Tarix isä bezgä urlap tämäke satqan, il baylığın talağan xökümätne, üz xosusi däwläten buldırudan tuqtatuğa xoquq birä", dip yanıy Serbiä yaqlı köçlärneñ citäkçese Bulatoviç.
Köräş şulay itep ayawsız bara diärgä bula, här ike yaq ta üzeneñ yäkşämbe tawış birüendä ciñäçägen belderä. Ämma Çernogoriä referendumınıñ ber çetrekle yağı şunda - Yewropa Berlege yaña däwlätne tanu öçen şaqtıy qırıs şart quydı - referendumda tawış birü xoquqı bulğannarnıñ yartısınnan artığı qatnaşıp, bäysezlekne alarnıñ 55 protsentı yaqlarğa tieş.
Serbiä belän säyäsi, tarixi, mädäni ölkädä genä tügel, gailä bäyläneşläre dä nıq bulğan Çernogoriä xalqı öçen yäkşämbe awır saylaw köne bulıp tora. Şuña da möstäqil däwlätne yaqlawçılar da, alarnıñ köndäşläre dä cämğiatneñ törle qatlamnarına möräcäğät itä, di radiobız xäbärçese Petar Komneniç:
"Cämäğätçelek, suz dä yuq, ikegä bülengän. Ämma şul kürenä - möstäqilçelär üz yağına kübräk zialılarnı, mädäniat xezmätkärlären, cırçılarnı, akterlarnı, tanılğan futbolçılarnı cälep itä, Serbiä yağındağılar isä ğadi xalıqnı. Monı köndälek propagandada da yaxşı kürep bula"
Küptän tügel genä ütkärelgän fiker beleşü, xalıqnıñ 43 protsentı üzen çernogoriäle dip, 32 protsentı serb dip, qalğannarı isä yä möselman, yä alban, yä bosniäle dip tanuın kürsätä. Albannar, misal öçen, ilneñ bäysezlegen yaqlap tawış birer, dip kötelä.
Ä Serbiä isä ül arada Çernogoriä xalqın Belgrad belän berlektän çıqmasqa öndi. Serb premyer-ministrı Vojislav Koştunica çärşämbe könne, ike respublika arasındağı bäyläneşne "özep bulmaslıq" dip bäyäläp, referendumda bäysezlekkä "yuq" dip äytügä çaqırdı. Räsmi Belgradnıñ äle 90-nçı yıllarda qalğan yugoslav respublikaların da üze belän qaldırırğa tırışuı qanlı Balkan suğışına kitergän ide.
Kärim Kamal