Washingtonda urnaşqan Pew tikşerenü üzäge törle il keşeläre arasında mondıy fiker beleşülärne yıl sayın ütkärä. Bıltır ul, Amerikağa qarşı käyeflär beraz kimügä taba bara, dip beldergän ide. Bu öleşçä, Quşma Ştatlarnıñ başqa illärdä bulğan tabiğät qazaları qorbannarına yardäm itüe, ayırım alğanda, könyaq-könçığış Aziädäge dulqın taşqının kiçergännärgä bulışuı belän añlatıldı. Şul yardäm keşelärdä Amerikağa qarata uñay tä''sir uyatuğa kitergän bulğan.
Ämma xäzer andıy möğämälä inde yuqqa çıqqan diärgä bula - tikşerenü uzğan illärneñ küpçelegendä Quşma Ştatlarnı uñay bäyäläw kimegän. Misal öçen, Amerikağa yaxşı qaraş ispannarnıñ 25 protsentında ğına, uzğan yılda bu san 41 ide. Şuşı kürsätkeçneñ kinät kimüe Törkiädä (23-tän 12 protsentqa) häm Hindstanda da (71-dän 56-ğa) küzätelgän.
Washingtonnıñ terrorğa qarşı alıp barğan köräşen yaqlaw da kimi, ul barı tik Rusiä häm Hindstanda ğına küpçelek tarafınnan xuplana.
Pew tikşerenü üzäge mödireneñ urınbasarı Carroll Doherty süzlärenä qarağanda, yaxşı mönäsäbätneñ kimüe artında berençe çiratta Ğiraqtağı suğış tora. "Hiçyuğı Yewropada Quşma Ştatlarğa qaraşnı yaxşırtudan näq menä Ğiraq totqarlap tora. Ä inde nigezdä möselman illärenä kilgändä, anda bez bernindi dä yaxşıru işarälären kürmibez. Bu Ğiraqqa bäyleme, ällä başqa säbäbe barmı - monısı da anıq mäğlüm tügel. Anda başqa kierenkeleklär dä bar, ämma niçek kenä bulmasın, sürät şaqtıy eçpoşırğıç", di tikşerenüne ütkärgän oyışma mödireneñ urınbasarı, dönyada Amerikağa qarata qaraşnıñ naçarayuı xaqında.
Çınnan da, Ğiraq suğışı bar dönyanı imin itte dip barı tik Quşma Ştatlarnıñ üzendä, Hindstan häm Nigeriädä yäşäwçelärneñ genä küpçelege uylıy. Washingtonnıñ şul suğıştağı iñ yaqın berektäşe bulğan Britaniädä isä fikere soraşılğannarnıñ 60 protsentı, älege suğış dönyanı tağın da qurqınıçraq itte, digän qaraşta.
İñ qızığı häm Washington öçen borçılu uyatırlığı şul - Germaniä häm Quşma Ştatlardan tış, tikşerenü ütkän här ildä xalıqnıñ küpçelege, Amerikanıñ Ğiraqta ğäskär totuı, İrannıñ atom programmasına qarata zurraq qurqınıç tudıra, dip isäpli.
Läkin tikşerenü ikençe yaqtan, İrannıñ atom omtılularına şik belän qarawnıñ bar dönya buylap artuwın da açıqlıy. Andıy borçılu bigräk tä Quşma Ştatlarda häm aña berektäş illärdä, misal öçen, könbatış Yewropada sizelä. Anda, ägär dä İran atom qoralına iä bulsa, ul anıñ belän ni eşlärgä cıyına digän soraw borçu uyata. Germaniädä fikere soraşılğannarnıñ yartısınnan artığı şul eşçänlege näticäsendä İran dönya öçen iñ zur qurqınıç tudıra, dip uylıy.
Carroll Doherty fikerençä, İran mäs''äläsendä bu yaña ber täräqqiat bulıp tora.
"Borçılular Atlantiknıñ ike yağında da bar, minemçä, bu bik möhim ber närsä - elekke tikşerenülärdä bez monı kürmägän idek", di Pew tikşerenü üzägennän Carroll Doherty.
Törle illärdä Amerikağa qarata mönäsäbätne açıqlaw tikşerenüendä barlığı 17 meñ keşeneñ fikere soralğan ide.
Kärim Kamal
Ämma xäzer andıy möğämälä inde yuqqa çıqqan diärgä bula - tikşerenü uzğan illärneñ küpçelegendä Quşma Ştatlarnı uñay bäyäläw kimegän. Misal öçen, Amerikağa yaxşı qaraş ispannarnıñ 25 protsentında ğına, uzğan yılda bu san 41 ide. Şuşı kürsätkeçneñ kinät kimüe Törkiädä (23-tän 12 protsentqa) häm Hindstanda da (71-dän 56-ğa) küzätelgän.
Washingtonnıñ terrorğa qarşı alıp barğan köräşen yaqlaw da kimi, ul barı tik Rusiä häm Hindstanda ğına küpçelek tarafınnan xuplana.
Pew tikşerenü üzäge mödireneñ urınbasarı Carroll Doherty süzlärenä qarağanda, yaxşı mönäsäbätneñ kimüe artında berençe çiratta Ğiraqtağı suğış tora. "Hiçyuğı Yewropada Quşma Ştatlarğa qaraşnı yaxşırtudan näq menä Ğiraq totqarlap tora. Ä inde nigezdä möselman illärenä kilgändä, anda bez bernindi dä yaxşıru işarälären kürmibez. Bu Ğiraqqa bäyleme, ällä başqa säbäbe barmı - monısı da anıq mäğlüm tügel. Anda başqa kierenkeleklär dä bar, ämma niçek kenä bulmasın, sürät şaqtıy eçpoşırğıç", di tikşerenüne ütkärgän oyışma mödireneñ urınbasarı, dönyada Amerikağa qarata qaraşnıñ naçarayuı xaqında.
Çınnan da, Ğiraq suğışı bar dönyanı imin itte dip barı tik Quşma Ştatlarnıñ üzendä, Hindstan häm Nigeriädä yäşäwçelärneñ genä küpçelege uylıy. Washingtonnıñ şul suğıştağı iñ yaqın berektäşe bulğan Britaniädä isä fikere soraşılğannarnıñ 60 protsentı, älege suğış dönyanı tağın da qurqınıçraq itte, digän qaraşta.
İñ qızığı häm Washington öçen borçılu uyatırlığı şul - Germaniä häm Quşma Ştatlardan tış, tikşerenü ütkän här ildä xalıqnıñ küpçelege, Amerikanıñ Ğiraqta ğäskär totuı, İrannıñ atom programmasına qarata zurraq qurqınıç tudıra, dip isäpli.
Läkin tikşerenü ikençe yaqtan, İrannıñ atom omtılularına şik belän qarawnıñ bar dönya buylap artuwın da açıqlıy. Andıy borçılu bigräk tä Quşma Ştatlarda häm aña berektäş illärdä, misal öçen, könbatış Yewropada sizelä. Anda, ägär dä İran atom qoralına iä bulsa, ul anıñ belän ni eşlärgä cıyına digän soraw borçu uyata. Germaniädä fikere soraşılğannarnıñ yartısınnan artığı şul eşçänlege näticäsendä İran dönya öçen iñ zur qurqınıç tudıra, dip uylıy.
Carroll Doherty fikerençä, İran mäs''äläsendä bu yaña ber täräqqiat bulıp tora.
"Borçılular Atlantiknıñ ike yağında da bar, minemçä, bu bik möhim ber närsä - elekke tikşerenülärdä bez monı kürmägän idek", di Pew tikşerenü üzägennän Carroll Doherty.
Törle illärdä Amerikağa qarata mönäsäbätne açıqlaw tikşerenüendä barlığı 17 meñ keşeneñ fikere soralğan ide.
Kärim Kamal