Törek kiñ küläm mäğlümät äsbapları törle temalar belän ber rättän Söğüd Ğäräbstan patşası Abdullah bin Abdülazizneñ Törkiägä yasağan öç könlek räsmi vizitına da ähämmiät birdelär. Patşa paytäxet Ankarağa patşalarğa xas räweştä bik tantanalı kilde häm şul uq däräcädä tantanalı qarşı alındı. Patşanıñ 300-400 keşelek delegatsiäse 17 oçqıç belän Ankara Esenboga oçqıçlar maydanına töşte. Törek jurnalistların öç könlek räsmi vizitqa kilgän delegatsiäseneñ äyberlären hotelga 16 yök maşinası belän taşıluwı qızıqsındırdı. Söğüd patşası Törkiägä küçep kildeme digän şayan sorawlar da buldı. Söğüd delegatsiäsenä 80 qupşı maşina bilgelände.
Şuşı oçraşu näticäsendä ike arada 6 kileşügä qul quyıldı. Läkin bolar arxivlar arasında xezmättäşlek, ike ildä dä käsep belän şögellängännärneñ salım tüläw tärtibe, sälämätlek ölkäsendä xezmättäşlek kebek ğädäti kileşülär buldı. Yäğni zur ekonomik xezmättäşlek başlatırlıq kileşülär tügel bolar. Inde mondıy waq töyäk kileşülärgä qul quyu öçen şundıy zur ber delegatsiä belän mondıy bay ber patşa nigä Törkiägä kilde? Töreklärdä ber süz bar: ”Bäyräm tügel, ni tügel, cingi mine nigä üpte?”. Yağni ber Söğüd patşası 40 yıldan soñ nigä Törkiägä räsmi vizit yasarğa kiräk taptı? Patşanıñ sälämätlege dä yaxşıdan tügel. Mäğlüm ike ilneñ ideologiäläre, säyäsi sitemaları da berberenä qapma qarşı. Xätta mäzhäpläre dä täñgäl tügel. Şunı sıltaw itep Söğüd räsmi şäxesläre Ankarağa vizit yasağanda Atatörekneñ mavzoleyına barmıylar. Tabiği bu Törek räsmi häm protokol dairäläreneñ rizasızlığına, jurnalistlarnıñ häm xalıqnıñ rekasiäsenä säbäp bula . Läkin bu yulı bu turıda läm-mim ber süz dä äytelmäde. Dimäk Törek tarafı da Söğüdlarnı açulandırmasqa tırıştı.
Atatörekneñ mavzoleyenä räsmi vizit yasalmawına Prezident Sezer başqaça ber protest belderde. Prezidentlıq sarayı Çankayada Söğüd patşası Abdullah bin Abdulaziz xörmätenä birelgän kiçke sıy mäcelsenä Sezer üz xatını belän kilde. Ul şuşı sıy mäclesendäge berdän ber xatın-qız ide. Mäğlüm, Söğüd irläre xalıq arasına xatın-qızları belän çıqmıy. Alar yabıq işeklär artında totıla. Ä Törkiä isä layıq ber il, xatın-qızlar irekle irlär belän ber tigez xoquqqa iälär. Inde Sezer şulay itep Törek däwläteneñ pozitsiäsen qunağına kürsätmäkçe buldı.
Söğüd patşasınıñ vizitınıñ säwdä bulmawı anıqlandı. Alay bulsa töp säbäp närsä? Şiksez, ike ilne dä qızıqsındırğan tağı da möhimräk xäl, Söğüd Ğäräbstanıñ tönyağında, Törkiäneñ könyağında Ğıraqta, Libanda, Fälästindä däwam itkän qurqınıçlı xällär bulırğa tieş. Çönki Ğiraqta ber yıldan artıq Amerikan xärbiläre torsa da, tärtip urnaşmadı här kön sayın diärlek terroristik aqtlarda unlağan keşelär ülep tora. Fälästin belän İzrael, Liban belän İzrael arasında da iğlan itelmägän suğış bara. Liban digäç döresräge andağı Hizbullah partizannarı belän.
Yaqın Könçığışta çiklärneñ yañadan sızılu ixtimallığı şiksez ike yaqnı da borçıy. Söğüd Ğäräbstan AQŞ-nıñ bik yaqın berektäşe, ä tege yaqtan Ğäräp dönyasınıñ da basımı astında. Törkiä isä idän astı körd partizan oyışması PKK-nıñ tönyaq Ğıyraqtan torıp Törkiä eçendä terror aktları oyıştıruna reaksiä kürsätä. Londonda ğäräpçä näşer itelgän Şärq ul-äwsat gazetasında Tariq el-Xamid “Patşa Ğabdullanıñ Törkiägä vizitı İrannıñ Yaqın Könçığışta täsire artqan ber waqıtqa turı kilde. Törkiä İrannıñ köçen cimerä alırlıq ber däwlät bula alır ide”, dip yazıp çıqtı. Qısqası, Jaqın Könçığışta xäläkät üsäçäk digän qaraş köç qazana. Bu da yaña partnerlar ezlärgä iltä citäkçelärne.
Äxtäm İbrahim, İstanbul
Şuşı oçraşu näticäsendä ike arada 6 kileşügä qul quyıldı. Läkin bolar arxivlar arasında xezmättäşlek, ike ildä dä käsep belän şögellängännärneñ salım tüläw tärtibe, sälämätlek ölkäsendä xezmättäşlek kebek ğädäti kileşülär buldı. Yäğni zur ekonomik xezmättäşlek başlatırlıq kileşülär tügel bolar. Inde mondıy waq töyäk kileşülärgä qul quyu öçen şundıy zur ber delegatsiä belän mondıy bay ber patşa nigä Törkiägä kilde? Töreklärdä ber süz bar: ”Bäyräm tügel, ni tügel, cingi mine nigä üpte?”. Yağni ber Söğüd patşası 40 yıldan soñ nigä Törkiägä räsmi vizit yasarğa kiräk taptı? Patşanıñ sälämätlege dä yaxşıdan tügel. Mäğlüm ike ilneñ ideologiäläre, säyäsi sitemaları da berberenä qapma qarşı. Xätta mäzhäpläre dä täñgäl tügel. Şunı sıltaw itep Söğüd räsmi şäxesläre Ankarağa vizit yasağanda Atatörekneñ mavzoleyına barmıylar. Tabiği bu Törek räsmi häm protokol dairäläreneñ rizasızlığına, jurnalistlarnıñ häm xalıqnıñ rekasiäsenä säbäp bula . Läkin bu yulı bu turıda läm-mim ber süz dä äytelmäde. Dimäk Törek tarafı da Söğüdlarnı açulandırmasqa tırıştı.
Atatörekneñ mavzoleyenä räsmi vizit yasalmawına Prezident Sezer başqaça ber protest belderde. Prezidentlıq sarayı Çankayada Söğüd patşası Abdullah bin Abdulaziz xörmätenä birelgän kiçke sıy mäcelsenä Sezer üz xatını belän kilde. Ul şuşı sıy mäclesendäge berdän ber xatın-qız ide. Mäğlüm, Söğüd irläre xalıq arasına xatın-qızları belän çıqmıy. Alar yabıq işeklär artında totıla. Ä Törkiä isä layıq ber il, xatın-qızlar irekle irlär belän ber tigez xoquqqa iälär. Inde Sezer şulay itep Törek däwläteneñ pozitsiäsen qunağına kürsätmäkçe buldı.
Söğüd patşasınıñ vizitınıñ säwdä bulmawı anıqlandı. Alay bulsa töp säbäp närsä? Şiksez, ike ilne dä qızıqsındırğan tağı da möhimräk xäl, Söğüd Ğäräbstanıñ tönyağında, Törkiäneñ könyağında Ğıraqta, Libanda, Fälästindä däwam itkän qurqınıçlı xällär bulırğa tieş. Çönki Ğiraqta ber yıldan artıq Amerikan xärbiläre torsa da, tärtip urnaşmadı här kön sayın diärlek terroristik aqtlarda unlağan keşelär ülep tora. Fälästin belän İzrael, Liban belän İzrael arasında da iğlan itelmägän suğış bara. Liban digäç döresräge andağı Hizbullah partizannarı belän.
Yaqın Könçığışta çiklärneñ yañadan sızılu ixtimallığı şiksez ike yaqnı da borçıy. Söğüd Ğäräbstan AQŞ-nıñ bik yaqın berektäşe, ä tege yaqtan Ğäräp dönyasınıñ da basımı astında. Törkiä isä idän astı körd partizan oyışması PKK-nıñ tönyaq Ğıyraqtan torıp Törkiä eçendä terror aktları oyıştıruna reaksiä kürsätä. Londonda ğäräpçä näşer itelgän Şärq ul-äwsat gazetasında Tariq el-Xamid “Patşa Ğabdullanıñ Törkiägä vizitı İrannıñ Yaqın Könçığışta täsire artqan ber waqıtqa turı kilde. Törkiä İrannıñ köçen cimerä alırlıq ber däwlät bula alır ide”, dip yazıp çıqtı. Qısqası, Jaqın Könçığışta xäläkät üsäçäk digän qaraş köç qazana. Bu da yaña partnerlar ezlärgä iltä citäkçelärne.
Äxtäm İbrahim, İstanbul