Gruziädäge küp kenä ğailälär Rusiädäge tuğannar cibärgän aqçağa yäşi. Ägär xäzer mäskäw aqça küçerüne dä yabsa, Rusiädä eşläwçe gruzinnar ğailälärenä açqa cibär almayaçaq. Radiobıznıñ Gruzin xezmäte xäbärçese Jemşer Rekviashvili şul xaqta ber gruzin gailäse belän söyläşte.
Rusiädä küpme gruzinnıñ yäşäwen ike ildä dä tögäl äytä almıylar. 400 meñnän alıp 1 million keşegä qädär, dip farazlana. Çittäge gruzinnarnıñ illäreneñ iqtisadına yasağan yoğıntısın, Gruziä Üzäk bankı misalında kürep bula. Bank 2006 yılnıñ berençe yartısında Rusiädän Gruziägä 220 million dollar küçerelgän. Bu Gruziäneñ tulayım citeşterü külämeneñ yaqınça 15 protsentın täşkil itä. Rusiäneñ Gruzigä kertkän çikläwläre, ğadi keşelärneñ tormışına nindi täesir yasawın, Mäskäwdä yäşäwçe ber gruzin gailäse misalında qarıyq.
Lado Kvikviniyağa 48 yäş. Ul injiner. Mäskäwgä 1994 yılda küçep kilgän, 4 yıl elek ul Rusiä watandaşılığın alğan. Kvikvinia, injinerlar öçen Gruisädä eş bulmadı, di.
“Eş tabıp bulmıy ide. Sez yaxşı beläsez, Gruziädä xäzer genä tözi başladılar. Elek, cimerälär genä ide. Şuña kürä min ber nindu eş taba almıy idem.”
Kvikvinia äytkänçä, Mäskäwdä dä eş tabu cineñ tügel. Alayda, anıñ Tbilisi Politexnik institında alğan belem aña östenlek birä häm xäzer ul tözü şirkäteneñ ber bülekçäsen citäkli. Rusiädä alğan açqaları, bik zur tügel, di ul. Läkin alarğa ul Mäskäwdä 3 keşdän torğan gailäsen tota häm Gruzidäge ber tuğanına da beraz açqa cibärep tora. Kvikvinianıñ tuğanını malayı, 20 yäşlek İlia Çaçibaia, Rusidäge abıysı cibärgän açqlar gailäsenä yäşäp qalırğa yärädm itte, di. Çaçibaianıñ uramda satuçı bulıp eşlägän açqaları tormış itärgä citmi. Ämma anıñ süzlärençä, alar yäşägän Zugdidi şähärendä başqa eş tabıp bulmyı. Anda yäşäşäwçelär Rusiä tarafınnan kertelgän çikläwlärgä bik borçıla. Keşelär Rusiädäge tuğannar cibärgän aqçalar ala almawınnan qurqa. Çaçibaia söyli: “Zugdidağı keşelärneñ kübese Rusiädägn kilgän aqçaça yäşi. Küp keşe borçılıp bügen bankka bardı. Alar panikada, alar, dägättä Mäskäwdän kilep torğan açaqalrın, ala alamyılar.”
Çaçibaianıñ Rusiä yağındaşı abıysı, Lado Kvikvinia tuğanın tınıçlandırığa tırıştı.
“Açqa cibärü mömkinläre bulaçaq. Moña qädär, cibärgändä, aqçanıñ 1,5 protsetın tüli idek. Aqça küçerü öçen, zurraq protsent aluçı, başqa şirkätlär bar. Rusiä Western Unionnı aba almıy. Aqçanı Armenistan aşa küçerüne dä Rusiä tıya almyaçaq. Transport belän dä şulay. Annan kilü bik zur problema bulır, dip uylamyım, Minsikiyga poezd belän ber töndä barıp citep bula. Anan ber nindi qıyınlıqlsız oçarğa mömkin. Barı tik bilet bäyäläre ike tapqırğa arta.”
Çığımnarnıñ artuına qaramastan, Kvikvinia tuğannarına ay sayın aqça cibärüne tuqtatırğa uylamıy. Lado Kvikvinia häm Rusiädä yäşäwçe başqa gruzinnar öçen iñ yamanı şul, Rusiä belän Gruziä arasındağı mönäsäbätlärneñ kiläçktä dä naçarayuı mömkin.
Bikä Timerova.
Rusiädä küpme gruzinnıñ yäşäwen ike ildä dä tögäl äytä almıylar. 400 meñnän alıp 1 million keşegä qädär, dip farazlana. Çittäge gruzinnarnıñ illäreneñ iqtisadına yasağan yoğıntısın, Gruziä Üzäk bankı misalında kürep bula. Bank 2006 yılnıñ berençe yartısında Rusiädän Gruziägä 220 million dollar küçerelgän. Bu Gruziäneñ tulayım citeşterü külämeneñ yaqınça 15 protsentın täşkil itä. Rusiäneñ Gruzigä kertkän çikläwläre, ğadi keşelärneñ tormışına nindi täesir yasawın, Mäskäwdä yäşäwçe ber gruzin gailäse misalında qarıyq.
Lado Kvikviniyağa 48 yäş. Ul injiner. Mäskäwgä 1994 yılda küçep kilgän, 4 yıl elek ul Rusiä watandaşılığın alğan. Kvikvinia, injinerlar öçen Gruisädä eş bulmadı, di.
“Eş tabıp bulmıy ide. Sez yaxşı beläsez, Gruziädä xäzer genä tözi başladılar. Elek, cimerälär genä ide. Şuña kürä min ber nindu eş taba almıy idem.”
Kvikvinia äytkänçä, Mäskäwdä dä eş tabu cineñ tügel. Alayda, anıñ Tbilisi Politexnik institında alğan belem aña östenlek birä häm xäzer ul tözü şirkäteneñ ber bülekçäsen citäkli. Rusiädä alğan açqaları, bik zur tügel, di ul. Läkin alarğa ul Mäskäwdä 3 keşdän torğan gailäsen tota häm Gruzidäge ber tuğanına da beraz açqa cibärep tora. Kvikvinianıñ tuğanını malayı, 20 yäşlek İlia Çaçibaia, Rusidäge abıysı cibärgän açqlar gailäsenä yäşäp qalırğa yärädm itte, di. Çaçibaianıñ uramda satuçı bulıp eşlägän açqaları tormış itärgä citmi. Ämma anıñ süzlärençä, alar yäşägän Zugdidi şähärendä başqa eş tabıp bulmyı. Anda yäşäşäwçelär Rusiä tarafınnan kertelgän çikläwlärgä bik borçıla. Keşelär Rusiädäge tuğannar cibärgän aqçalar ala almawınnan qurqa. Çaçibaia söyli: “Zugdidağı keşelärneñ kübese Rusiädägn kilgän aqçaça yäşi. Küp keşe borçılıp bügen bankka bardı. Alar panikada, alar, dägättä Mäskäwdän kilep torğan açaqalrın, ala alamyılar.”
Çaçibaianıñ Rusiä yağındaşı abıysı, Lado Kvikvinia tuğanın tınıçlandırığa tırıştı.
“Açqa cibärü mömkinläre bulaçaq. Moña qädär, cibärgändä, aqçanıñ 1,5 protsetın tüli idek. Aqça küçerü öçen, zurraq protsent aluçı, başqa şirkätlär bar. Rusiä Western Unionnı aba almıy. Aqçanı Armenistan aşa küçerüne dä Rusiä tıya almyaçaq. Transport belän dä şulay. Annan kilü bik zur problema bulır, dip uylamyım, Minsikiyga poezd belän ber töndä barıp citep bula. Anan ber nindi qıyınlıqlsız oçarğa mömkin. Barı tik bilet bäyäläre ike tapqırğa arta.”
Çığımnarnıñ artuına qaramastan, Kvikvinia tuğannarına ay sayın aqça cibärüne tuqtatırğa uylamıy. Lado Kvikvinia häm Rusiädä yäşäwçe başqa gruzinnar öçen iñ yamanı şul, Rusiä belän Gruziä arasındağı mönäsäbätlärneñ kiläçktä dä naçarayuı mömkin.
Bikä Timerova.