Accessibility links

Libanda Xizbulla xalıqnı xäzerge xökümättän qotılırğa çaqıra


Liban şığıylarınıñ töp säyäsi oyışması, mäğlüm Xizbulla xäräkäte comğa töştän soñ başqala Bäyrutta ilneñ xökümätenä qarşı zur cıyın ütkärde. Xizbulla tarafdarları fikerençä, Liban xökümäte başlığı Fuat Siniora kübräk çit il citäkçelären tıñlıy, il mänfäğätlären qayğırtmıy, şuña da ul urınınnan kitärgä tieş.

Liban şığıylarınıñ Xizbulla xäräkäte üze, distä yıllar däwamında Libanda ğäskärlären totqan Süriä belän tığız bäyläneştä toruın yäşermi. Şığıylarnıqı bulu säbäple Xizbullanıñ İran belän dä araları şaqtıy dustanä.

Ämma xäzer çit illär belän tığız elemtädä toruda Xizbulla tügel, ä sönni premyer-ministr Fuat Siniora ğäyeplänä. Ğäyepläwçelär başında näq menä Xizbulla üze tora. Comğa könne ul köndezge namazdan soñ Bäyrut üzägendä yözlägän meñ keşe qatnaşuında zur cıyın ütkärde, Liban bayraqların kütärep kilgän Xizbulla tarafdarları Siniora xökümäteneñ eşennän kitüen taläp itte. Xäräkätneñ matbuğat wäkile Xösäyen Rahal, şuşı qarşılıq çarası, Sinioranıñ Könbatış yaqlı xökümäte eşennän kitmiçä tuqtamayaçaq, dip belderä:

"Xökümät urınınnan kitmiçä, qarşılıq tuqtamayaçaq. Bez bar partiälär dä qatnaşqan milli berdämlek xökümäten qorunı telibez. Bez moña ireşü bik mömkin dip uylıybız. Çit illärneñ totığı buluğa çıdaw mömkin tügel", di Xizbulla wäkile.

Üz tarafdarların uramnarğa çığaru belän Xizbulla inde küptännän yanıy ide. Ämma ul monı, noyäbrneñ 21-endä sänäğät ministrı Pierre Cmayil üterelgännän soñ, berazğa kiçekterep torırğa buldı. Libanda Süriä tä''siren kimetüne yaqlağan Cmayilne üterü ildä kierenkelekne nıq arttırğan ide. Anıñ tarafdarları bu eşkä Süriäneñ dä qatnaşı bula ala digän şik belderde.

Libandağı soñğı säyäsi krizis üzägendä dä kürşe Süriä belän bulğan mönäsäbätlär, anıñ Liban tormışına yasağan yoğıntısı tora diärgä bula. 2005-nçe yılda Süriä Libannan üz ğäskärlären çığarsa da, Könbatış fikerençä, ul üzeneñ Liban eşlärenä tıqşınu tırışlıqların tuqtatmıy, häm monı nigezdä Xizbulla aşa eşli. Dimäşq häm Tähran Xizbullağa aqçalata da, qoral belän dä yardäm itä, dip belderä Könbatış illäre.

Süriäneñ çın rolen açıqlaw öçen Berläşkän Millätlär oyışması 2005-nçe yılda elekke premyer-ministr, Süriädän qotılunı alğa sörgän Rafiq Xaririne üterüne tikşerü öçen maxsus mäxkämä qorunı täqdim itkän ide. Liban xökümäte şul täqdimne yaqlayaçağına işarä itkäç, andıy mäxkämä tözelüen telämägän Xizbulla xökümättän üz ministrların çaqırtıp aldı. Ämma ul ministrlarnıñ ğına kitüe xökümät eşen boza almağaç, Xizbulla inde qarşılıqlarnı uramnarğa çığarırğa buldı.

Xökümättän tağın ike ministr kitsä, ul üz eşen däwam itä almayaçaq. İnde äytelgänçä, annan Xizbulla keşeläre kitte, ä berse, sänäğät ministrı Pierre Cmayil atıp üterelde. Premyer-ministr Siniora, Xizbullanıñ şuşı tırışlıqları uñayınnan, Libandağı demokratiä qurqınıç astında, ämma bez alarğa anıñ nigezlären qaqşatuğa, däwlät eçendä däwlät qoruğa yul quymayaçaqbız", dip belderde.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG